Từ điển số 2/3: Nhân sự 9x và nỗi buồn bị chê "già" khi xin việc

“9x đã cũ rồi, Gen Z mới là tương lai” – Câu nói tưởng chừng chỉ là lời đùa trên mạng xã hội nhưng lại phản ánh một thực tế phũ phàng trên thị trường lao động. Một ngày đẹp trời, những người từng được gọi là “lứa trẻ trung, năng động” bỗng bị xếp vào nhóm nhân sự “có tuổi”. Trên thị trường lao động, họ không còn là những ứng viên trẻ trung, sáng tạo nhất. Khi Gen Z tràn vào, 9x bỗng trở thành lớp nhân sự "quá tuổi" để được săn đón. Nhưng thực tế, liệu có phải 9x đã hết thời? Hay chính thị trường lao động đang cần một góc nhìn công bằng hơn? Là do thị trường lao động đang quá khắc nghiệt hay chính 9x đã không còn bắt kịp xu hướng?

Nhìn lại quá khứ, 9x từng là biểu tượng của sự năng động, là thế hệ đầu tiên làm quen với Internet, mạng xã hội và những công cụ số như PowerPoint, Excel. Nhưng giờ đây, khi các tin tuyển dụng ưu tiên ứng viên 22-26 tuổi, nhiều nhân sự 9x cay đắng nhận ra mình không còn trong “tệp khách hàng” của thị trường lao động.

Họ không còn trẻ nhất, cũng chưa đủ “già đời” để nắm giữ những vị trí lãnh đạo cấp cao. Nếu ứng tuyển vào môi trường startup đầy sáng tạo, họ bị hỏi rằng có nghĩ bản thân mình phù hợp với môi trường trẻ trung không. Nếu muốn lên cấp quản lý, họ lại bị từ chối vì chưa có đủ kinh nghiệm lãnh đạo.

Trên các diễn đàn việc làm, không ít nhân sự 9x than thở rằng họ bị nhà tuyển dụng đánh giá là “quá tuổi” cho những vị trí sáng tạo, năng động. Những tin tuyển dụng ghi rõ “ưu tiên ứng viên 22-26 tuổi” khiến không ít người hoang mang: “Chẳng lẽ mới ngoài 30 đã bị xem là già?”

Một số bình luận  từ cộng đồng mạng nói rằng 9x giờ đi xin việc rất khó:

• “Mới mấy năm trước còn là em út trong công ty, giờ đi xin việc toàn thấy tin tuyển dụng yêu cầu ‘dưới 27 tuổi’. Nhìn lại mà không biết mình thuộc nhóm nào luôn.”
• "9x giờ theo đúng lộ trình là lên senior, cấp quản lý cao hết rồi. Nên nếu chuyển việc thì thật sự không có khó nếu chỉ nhảy sang vị trí tương đương hay cao hơn. Còn từ cấp trung trở xuống thì khó là đúng tại k có thế mạnh cạnh tranh với genZ nữa."
• "T sinh năm 89 mười mấy năm về trước T nộp hồ sơ đi xin việc. Quản đốc hỏi có thật em sn 89 không, sao trẻ quá vậy đứng lên đi lại một vòng cho anh xem. Giờ ngộ quá, trẻ cũng nói mà già cũng nói…bản thân quản lý cũng từng là những người trẻ đi xin việc nhưng không cho người khác cơ hội để thể hiện năng lực."

Nhưng có một số người cho rằng Gen Z bây giờ đi xin việc còn phải cạnh tranh nhiều hơn 9x:

• "Thế giới tuyển dụng như cái phễu thôi. 9x có thể k còn dc tuyển dụng nhiều, mất dần vị thế ở cấp thấp, nhưng những vị trí wan trọng bắt đầu rơi vào tay họ.Nhưng tuổi trẻ của 9x thật sự chưa đáng sợ bằng genz tương lai phải cạnh tranh thêm với AI nữa."
• "Người ta ưu tiên tuyển người trẻ hơn vì sức lực, nhiệt huyết cao hơn, kinh nghiệm không bằng người nhiều tuổi hơn nhưng xã hội này thay đổi nhanh như vậy, kinh nghiệm vẫn không bằng người học hỏi nhanh và chấp nhận mức lương thấp hơn.Rồi sẽ tới lúc Gen Z phải nhường cho thế hệ tiếp theo".

Vậy nguyên nhân nào khiến 9x bị "lép vế" trước Gen Z?

Với sự linh hoạt, tư duy cởi mở và khả năng làm chủ công nghệ, Gen Z nhanh chóng chiếm ưu thế trên thị trường lao động. Nhiều công ty tin rằng Gen Z là nhóm dễ đào tạo, thích ứng nhanh và có tinh thần sáng tạo cao. Vì thế Gen Z được săn đón trên thị trường lao động. 

Không còn đủ trẻ để được gọi là “nhân tố mới”, nhưng cũng chưa có đủ thời gian để trở thành lãnh đạo cấp cao. Điều này khiến 9x dễ bị rơi vào khoảng trống, không còn là sự lựa chọn hàng đầu cho các vị trí công việc.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp hiện đại chú trọng vào tốc độ, khả năng sáng tạo và ứng dụng công nghệ hơn là kinh nghiệm dài lâu. Trong khi đó, một số 9x lại chưa kịp thích nghi với xu hướng này, dẫn đến việc bị xem là “cũ kỹ” trong mắt nhà tuyển dụng.

Vậy giải pháp nào cho nhân sự 9x khi họ không thể quay lại tuổi 25 nhưng cũng chưa thể bước vào hàng ngũ lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm?

Nếu Gen Z nổi bật với sự nhạy bén trong công nghệ, thì 9x lại có kinh nghiệm thực chiến và khả năng thích nghi nhanh với nhiều giai đoạn chuyển đổi. Đây chính là điểm mà họ cần khai thác để tạo lợi thế cạnh tranh. Bên cạnh đó, thế giới việc làm không ngừng thay đổi, và những ai dừng lại sẽ nhanh chóng bị đào thải. Học thêm các công nghệ mới, rèn luyện kỹ năng quản lý và mở rộng mạng lưới quan hệ chính là cách giúp 9x duy trì vị thế trên thị trường.

Ngoài ra, thay vì chỉ tập trung vào những công ty trẻ trung, sáng tạo, 9x có thể hướng đến những doanh nghiệp coi trọng sự ổn định và kinh nghiệm. Đây là nơi mà họ có thể phát huy thế mạnh của mình thay vì cố gắng cạnh tranh với thế hệ trẻ hơn.

Trong một thị trường lao động luôn thay đổi, không ai có thể mãi mãi trẻ trung, nhưng cũng không ai thực sự “già” nếu họ vẫn không ngừng học hỏi và phát triển. Thế hệ 9x có thể không còn là những người trẻ nhất, nhưng họ hoàn toàn có thể là những nhân sự xuất sắc nhất – nếu biết tận dụng đúng lợi thế của mình.

Bạn đã từng rơi vào tình huống bị chê “già” khi đi xin việc chưa? Hãy chia sẻ câu chuyện của bạn với Từ điển số!