Khi chọn nghề không còn là “cuộc chiến ngầm” giữa hai thế hệ!

TPHCM - Ngày 26/6, hơn 1,1 triệu thí sinh cả nước bước vào ngày thi đầu tiên của kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2025 với hai môn thi ngữ văn và toán.

Giữa muôn vàn áp lực thi cử, chọn ngành, chọn trường của con cái, nhiều phụ huynh không còn “chọn thay” ngành nghề cho con, mà trở thành người đồng hành, lắng nghe và ủng hộ những lựa chọn theo đam mê của con trẻ.

So với các thế hệ trước, tư duy của nhiều phụ huynh hiện nay đã thay đổi đáng kể. Thay vì buộc con theo những ngành được xem là “ổn định”, họ sẵn sàng để con thử sức ở lĩnh vực mới, dù có thể ít phổ biến hoặc chưa rõ ràng về cơ hội nghề nghiệp.

thi-tot-nghiep-270625-tt-5
Trước giờ thi phụ huynh gửi lời động viên đến con tại điểm thi THCS Phạm Văn Chiêu: “Cố lên con trai ba mẹ (Nhật Thiên)” - Ảnh: Thùy Dương

Chuyển từ ‘áp đặt’ sang ‘ủng hộ’

Chờ con bên ngoài điểm thi, chị Phạm Thị Hiền chia sẻ: “Tôi không can thiệp vào việc chọn nghề của con. Con thích học ngành gì tôi sẽ ủng hộ con theo đuổi ngành đó. Tôi muốn để con tự do quyết định tương lai của bản thân. Nếu con có sở thích với một ngành nghề nào đó thì sẽ dần phát triển thành đam mê - và đó là nền tảng tốt để con theo đuổi lâu dài”.

Tương tự, anh Hồ Văn Nhiều cho rằng, việc ủng hộ con cái theo đuổi đam mê là điều quan trọng hơn cả những lo lắng về một ngành học có “kiếm được nhiều tiền” hay không.

“Tôi cũng lo lắng chứ, nhưng nếu con đã quyết định đi theo ngành này, tôi sẽ không ép con chọn ngành khác. Điều duy nhất tôi có thể làm là đồng hành và ủng hộ con hết mình. Theo tôi, ngành nào cũng có thể tạo ra thu nhập – dù ít hay nhiều. Nhưng điều quan trọng là con tôi phải thấy thoải mái và hạnh phúc với lựa chọn của chính con” – anh Nhiều chia sẻ thêm.

Giống như chị Hiền hay anh Nhiều, các bậc phụ huynh hiện nay đang dần gạt bỏ quan niệm “cha mẹ biết điều gì tốt nhất”, thay vào đó, họ chuyển sang “tin tưởng” vào khả năng nhận thức và lựa chọn của con mình.

Chị Hoàng Thị Bích cho biết, chị chỉ đóng vai trò chia sẻ một chút kinh nghiệm, còn quyết định ngành học sẽ để con tự nguyện chọn. Trong khi đó, phụ huynh có tên Huyền Ni cho rằng, hiện nay học sinh có nhiều cơ hội lựa chọn hơn trước. Gia đình chị luôn tạo điều kiện để con được học đúng ngành yêu thích, dù là ở trường công hay tư.

thi-tot-nghiep-270625-tt-1
“Miễn là con thích và muốn học, gia đình luôn ủng hộ” - chị Huyền Ni chia sẻ với nụ cười nhẹ nhàng - Ảnh: Thùy Dương

Tin tưởng vào ‘định hướng’ của nhà trường và giáo viên

Nhiều phụ huynh đánh giá cao vai trò của nhà trường và giáo viên trong việc tư vấn nghề nghiệp. Nhờ Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018, học sinh được tiếp cận sớm hơn với hoạt động định hướng nghề, giúp phụ huynh bớt gánh nặng phải tự mình định hướng cho con.

Chị Phạm Thị Hiền cho rằng: “Con đã được thầy cô ở trường tư vấn khá kỹ và Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 cũng đã chú trọng nhiều hơn đến việc định hướng nghề nghiệp, nên việc ‘hướng nghiệp cho con với chị khá thuận lợi. Chị tin vào quyết định của con gái mình - dù lựa chọn đó có thể không mang lại thu nhập cao như những ngành khác, nhưng chỉ cần con yêu thích và đam mê, thì mình luôn ủng hộ”.

thi-tot-nghiep-270625-tt-4
thi-tot-nghiep-270625-tt-3

Sự quan tâm từ người thân là nguồn động viên lớn với các sĩ tử trước giờ thi tại điểm thi THCS Phạm Văn Chiêu - Ảnh:: Thùy Dương 

Chị Trần Thị Thơm – một phụ huynh nêu quan điểm, học sinh hiểu rõ năng lực bản thân hơn ai hết. Vì vậy, để con tự chọn ngành học là cách giúp con phát huy được hết khả năng. “Dĩ nhiên ba mẹ nào cũng kỳ vọng ở con, cũng muốn con học ở những trường tốt nhưng tôi cũng không quá quan trọng điều đó” – chị nói.

Một số phụ huynh cũng thừa nhận rằng, họ không thể nắm hết thông tin thi cử, nhất là khi quy chế thi thay đổi thường xuyên. Nhưng họ vẫn cố gắng đồng hành với con thông qua lắng nghe, trò chuyện và định hướng cho con.

Anh Tĩnh – phụ huynh có con đang thi tốt nghiệp thừa nhận vẫn còn nhiều bỡ ngỡ: “Bình thường con cũng tâm sự về ngành muốn học, mình chỉ lắng nghe và góp ý thêm vài hướng dễ kiếm việc. Còn lại, con tự quyết”. Với anh, miễn con thích và có quyết tâm thì gia đình sẵn sàng ủng hộ.

thi-tot-nghiep-270625-tt-2
Anh Tĩnh chia sẻ: “Con mình tự quyết ngành học, miễn con thích là được rồi” - Ảnh: Thùy Dương

Chia sẻ bên lề cuộc thi, các phụ huynh đều thống nhất rằng, được tự quyết định ngành học sẽ giúp con có trách nhiệm hơn với lựa chọn của mình. Thay vì bị buộc đi theo con đường có sẵn, các em sẽ chủ động hơn trong học tập và chuẩn bị nghề nghiệp sau này.

Đặc biệt, khi phụ huynh không còn là người “cầm lái”, con cái có cơ hội tìm hiểu và chọn lựa theo thế mạnh bản thân.

Từ một thế hệ cha mẹ từng “chọn giúp” đến thế hệ phụ huynh hiện tại biết “lắng nghe và chia sẻ”, sự chuyển biến trong tư duy của các phụ huynh đang góp phần hình thành nên thế hệ học sinh năng động, biết lựa chọn, biết chịu trách nhiệm và sẵn sàng theo đuổi con đường riêng của mình.

Đó không chỉ là thay đổi về cách nghĩ – mà còn là bước chuyển quan trọng trong cách giáo dục con cái thời hiện đại.

Bình luận