Tiêu điểm: Nhân Humanity

Cách các thiên hà elip trong vũ trụ được hình thành

VOH - Các nhà nghiên cứu thiên văn đã tìm ra cách thức các thiên hà lớn nhất hình thành.

Một nghiên cứu giúp các nhà vật lý thiên văn lần đầu tiên có thể cung cấp bằng chứng giải thích cho việc các thiên hà lớn nhất trong vũ trụ đã hình thành như thế nào.

Các thiên hà trong vũ trụ ngày nay được chia thành 2 loại chính. Một là các thiên hà xoắn ốc, giống như Dải Ngân hà của chúng ta, rất giàu khí và liên tục hình thành các ngôi sao trong một đĩa quay. Thứ hai là các thiên hà hình elip, trông giống như những quả bóng bầu dục. Các thiên hà này không tạo ra các ngôi sao mới, đa phần là các ngôi sao hình thành cách đây hơn 10 tỷ năm.

vu20tru-1734142656625-1734142657049975313081-5-3
Các thiên hà hình elip NGC 4038 và NGC 4039 va chạm với nhau - Ảnh: NASA

Các nhà khoa học từ lâu gặp khó khăn trong việc sử dụng các mô hình vũ trụ học, mô tả sự tiến hóa của vũ trụ từ vụ nổ Big Bang cho đến nay, để giải thích sự hình thành các thiên hà elip.

Điểm gút mắc nằm ở sự hình thành các ngôi sao trong thời kỳ mà các thiên hà hình elip hình thành, được cho là xảy ra trong các đĩa quay lớn, tương tự như Dải Ngân hà của chúng ta. Các nhà khoa học đã đặt câu hỏi việc các thiên hà này đã biến đổi hình dạng từ các đĩa phẳng thành các thiên hà elip 3 chiều như thế nào?

Bằng cách phân tích dữ liệu từ Kính thiên văn Alma, các nhà khoa học đã xác định được vị trí ra đời của các thiên hà elip khổng lồ. Theo đó, các thiên hà elip hình thành thông qua các đợt hình thành sao ngắn và dữ dội trong giai đoạn đầu của vũ trụ, trái ngược với việc bắt đầu là một đĩa quay và biến thành hình elip qua thời gian.

Phương pháp nghiên cứu mới xem xét sự phân bố bụi ở hơn 100 thiên hà xa xôi, được biết đến là những thiên hà hình thành các ngôi sao cách đây 2,2 tỷ năm đến 5,9 tỷ năm.

Bụi cho thấy sự hiện diện của khí - vật liệu hình thành các ngôi sao mới và cho phép các nhà khoa học nghiên cứu các vùng bên trong thiên hà.

Kết quả phân tích từ nghiên cứu cho thấy hầu hết các thiên hà hình thành sao ban đầu thực sự có hình cầu chứ không phải hình đĩa, và rất giống với hình dạng của các thiên hà hình elip mà chúng ta thấy ngày nay.

Các luồng khí lạnh từ các thiên hà xung quanh kết hợp các tương tác và sự hợp nhất của thiên hà có thể đẩy khí và bụi vào các lõi hình thành sao bên trong các thiên hà này.

Các mô phỏng cũng cho chúng ta thấy rằng quá trình này phổ biến trong vũ trụ sơ khai, đây thực sự là lời giải thích quan trọng cho sự hình thành nhanh chóng của các thiên hà hình elip.

Bình luận