Mục lục
Ca dao kháng chiến là một phần không thể tách rời của văn học dân gian, không chỉ có giá trị văn học mà còn giúp chúng ta hiểu hơn về lịch sử đấu tranh của nước nhà. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, ca dao vừa ghi lại những sự kiện, cảm xúc… vừa thể hiện tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường, góp phần tuyên truyền, cổ vũ tinh thần yêu nước…
Trong bài viết này, VOH sẽ giới thiệu đến bạn một số câu/bài ca dao về kháng chiến tiêu biểu.
Ca dao kháng chiến thể hiện tinh thần yêu nước, đấu tranh chống ngoại xâm
Những câu ca dao về kháng chiến không chỉ ghi lại lịch sử đấu tranh bất khuất của dân tộc mà còn thể hiện quyết tâm chống giặc ngoại xâm, chiến đấu vì độc lập, tự do, vì sự nghiệp thống nhất non sông. Qua đó, giúp chúng ta cảm nhận một cách sâu sắc tinh thần yêu nước đồng thời khơi dậy lòng biết ơn và tự hào dân tộc.
- Trông lên thì thấy đầy sao
Nhìn quanh thì thấy đồng bào mến thân
Dễ trăm lần không dân cũng chịu
Khó vạn lần dân liệu cũng xong
Thóc thuế mà có dân đong
Trăm công nghìn việc ngược dòng cũng xuôi
Đêm nằm nghĩ lại mà coi
Liệu còn thằng giặc đứng ngồi sao yên
Nhân dân là bậc mẹ hiền
Cơm áo gạo tiền thì mẹ phải lo
Dân no thì lính cũng no
Dân reo lập nghiệp, lính hò lập công.
(Dân no thì lính cũng no – Thanh Tịnh) - Con ơi, giữ trọn lời thề,
Tự do, độc lập, không nề hy sinh! - Già thì già tóc, già râu,
Tinh thần cách mạng thì đâu có già. - Mẹ già cuốc đất trồng khoai,
Nuôi con giết giặc gian lao đêm ngày. - Đeo vàng nặng cổ, nặng tai,
Đem ra giúp nước ngày mai huy hoàng. - Lòng ao càng vét càng sâu,
Lòng dân oán hận càng lâu càng đầy. - Tây qua rồi lại Tây về
Giặc nổi bốn bề ta lại đánh tan. - Đồ đồng chỉ để nấu ăn,
Lạc quyên đúc đạn mà ngăn quân thù. - Tiền tuyến diệt xâm lăng
Hậu phương trừ giặc dốt. - Ăn cơm với trôốc (đầu) cá chình,
Ai một lòng với nước ra Quảng Bình đánh Tây. - Noi gương Cách mệnh Tháng Mười
Phá tan xiềng xích xây đời tự do. - Chớ tham đồng bạc con cò,
Bỏ cha bỏ mẹ đi phò Lang Sa. - Quan Nghè ở tận trong hang,
Thằng Tây mò đến quan phang bể đầu. - Bao giờ hết cỏ Tháp Mười,
Thì dân ta mới hết người đánh Tây. - Thằng Tây mà nhảy xuống đây
Lòi xương, thủng bụng, phanh thây đầy đồng. - Mỗi ngày hai bốn đồng xu
Đi sương về mù khổ lắm ai ơi! - Cao su đi dễ khó về,
Khi đi trai tráng, khi về bủng beo. - Tháng lương được có ba hào,
Thúng than trên đầu nặng lắm con ơn! - Nuôi quân ta nộp lúa vàng
Quân no đánh thắng, giết ngàn giặc Tây. - Đất này là đất cụ Đề,
Tây lên thì có, Tây về thì không.
- Làm trai đứng giữa Tháp Mười
Nêu gương anh dũng cho người đời sau. - Cỏ vùng Bãi Sậy còn xanh
Đá vùng Yên Thế chênh vênh chẳng mòn. - Đá mòn nhưng dạ không mòn
Quê em còn khổ em còn đánh Tây. - Là dòng dõi của Tiên Rồng
Nhân dân Đồng Tháp ta không biết quỳ. - Phá cho bứt lộ thành mương
Phá cho cầu sập hết đường Tây đi. - Còn Tây còn vạ còn tai
Giết sạch lũ mày làng nước mới yên. - Giặc Tây đánh tới Cần Giờ
Anh hùng Lục tỉnh trương cờ thâu công. - Hy sinh trả nghĩa giang san
Đoàn quân Nam tiến vượt ngàn gian lao - Tình ruột thịt, nghĩa đồng bào
Bát cơm chung, giọt máu đào giúp nhau. - Thằng Tây chớ cậy xác dài
Chúng tao người nhỏ nhưng dai hơn mày
Thằng Tây chớ cậy béo quay
Mày thức hai buổi là mày bở hơi!
Chúng tao thức bốn đêm rồi
Ăn cháo ba bữa, chạy mười chín cây
Bây giờ mới gặp mày đây
Sức tao vẫn đủ bắt mày hàng tao! - Dù anh văn hoá lớp mười
Anh chưa ra trận, em thời không yêu
Dù anh sắc sảo, mỹ miều
Nếu không ra trận, không yêu làm chồng. - Việt Nam kháng chiến trường kỳ,
Đêm đánh, ngày đánh, Tây gì cũng thua.
Chặn dưới nước, vây trên bờ,
Theo lệnh Cụ Hồ, đánh thắng mới thôi! - Thương người Vệ quốc đoàn mưa to, gió lạnh,
Nhớ người vận tải đòn gánh nghiêng vai.
Nợ nước, thù nhà ai cũng như ai,
Đuổi quân thù tàn bạo ra ngoài biên cương. - Giặc Pháp đánh chiếm Nha Trang
Đường trên, ngõ dưới, xóm làng xác xơ
Hỡi anh em, phất cao cờ
Cùng nhau gìn giữ cõi bờ, non sông. - Từ Hòn Dữ tới Hòn Hèo
Lội suối trèo đèo cực khổ biết bao
Nhưng dù vất vả gian lao
Đánh thắng giặc Pháp khổ nào cũng qua. - Cùng nhau cấy lúa, trồng mì
Góp cho kháng chiến sá gì gian nan
Thi đua khắp xóm, khắp làng
Vì nền độc lập gian nan sá gì. - Lúa tốt xanh đồng nhờ công của chị,
Quân Pháp tràn về có vũ khí của anh.
Lúa lên, lúa tốt, công thành,
Mồ hôi của chị, sánh với công anh cũng vừa. - Gánh nước chè xanh mẹ đưa ra trận địa,
Chặt thêm cây mía mẹ dành để lại phần con.
Đêm qua con đánh diệt đồn,
Nghe tin thắng trận dập dồn mẹ vui. - Bọn Mỹ Diệm chia Nam, lìa Bắc,
Tình đôi ta gắn chặt yêu thương.
Bắc Nam chỉ một con đường,
Trăm năm hai bến Hiền Lương một đò. - Cầu Hiền Lương thông thương Nam Bắc,
Bờ Hiền Lương gắn chặt hai miền.
Dù cho Mỹ Diệm đảo điên,
Quyết tâm giữ trọn lời nguyền sắt son. - Dù cho giặc lắm mưu mô,
Cũng không chia nổi cơ đồ Việt Nam.
Dù ai xẻ núi, ngăn sông,
Cũng không chia nổi lòng dân Cụ Hồ. - Tàu bay mày liệng trên trời,
Hễ sà xuống đất, ta thời bắn ngay.
Súng “ba bốn bốn” trong tay,
Không cho mày đến đất này thả bom. - Cụ dặn chúng ta phải tăng gia sản xuất,
Vì kháng chiến trường kỳ còn lắm cam go.
Đinh ninh lời Cụ dặn dò,
Quyết trồng nhiều lúa gạo để bộ đội ăn no, diệt thù. - Trăng trên trời có khi tròn, khi khuyết,
Nước thủy triều có lúc ngập, lúc khô.
Ai ra miền Bắc thưa với Bác Hồ,
Miền Nam quyết tâm chống Mỹ để giữ vững cơ đồ ngàn năm.
- Xưa Trịnh Nguyễn phân tranh đã từng lấy sông Gianh chia đôi đất Việt,
Nhưng dòng sông Gianh không bao giờ đoạn tuyệt được Bắc Nam.
Ngày nay dẫu cho Mỹ ngụy điên cuồng khát máu gian tham.
Sông Hiền Lương chỉ tạm thời giới tuyến, đâu lại chịu cam đôi đường. - Đồn Vĩnh Tuy xa xa, ngọn đèn pha chiếu đi, chiếu lại,
Lúa đồng Long Đại sực nức mùi thơm.
Chị em mình ơi gặt nhanh, dấu kỹ ta chẳng quản đêm hôm,
Thằng Tây đến, chỉ còn rạ với rơm ngoài đồng. - Ai về làng biển Cảnh Dương,
Mà xem du kích rào làng đánh Tây.
San hô lớp lớp chất đầy,
Trùng trùng lũy thép bủa vây trong ngoài.
Bao phen giặc Pháp tơi bời,
Gần trăm mũi lõ đi đời nhà ma.
Dân quân trai, gái, trẻ, già,
Chiến công sáng lọi (chói) quê nhà Cảnh Dương. - Nhìn đàn cò trắng bay qua
Thấy đồng lúa ở quê nhà héo hon
Xung quanh đồng lúa những đồn
Lúa héo bao ngọn căm hờn bấy nhiêu
Đêm nay sóng lúa rào rào
Hạ đồn, lúa dậy vẫy chào đoàn quân. - Con ơi, con ngủ cho mùi
Để mẹ ngồi vót cho rồi bó chông.
Chông này gìn giữ non sông,
Chông này góp sức diệt quân bạo tàn.
Chông này xóa sạch tóc tang,
Chông này đem lại tiếng đàn lời ca
Cho con gần mẹ gần cha,
Cho nước độc lập, cho nhà yên vui.
Con ơi con ngủ cho mùi,
Để mẹ ngồi vót cho rồi bó chông. - Thằng Tây đừng có ti toe
Đừng cậy súng lớn đừng khoe súng dài
Chúng tao giáo mác sơ sài
Nhưng lòng tao lớn, nhưng tài tao cao
Tỉnh Thanh thác đổ, sóng trào
Mày dăm ba mống làm sao đánh tày. - Anh đi súng ở tay ai
Sao không quay lại bắn loài thù chung
Anh xem bao kẻ anh hùng
Kìa ông đội Cấn đội Cung thuở nào
Hô quân ra cứu đồng bào
Súng Tây ông lại bắn vào đầu Tây
Tiếng tăm lừng lẫy đó đây
Sử xanh ghi mãi những ngày vẻ vang. - Dây bầu bám chặt lấy giàn
Dân làng giữ chặt lấy làng mới hay
Đồng tâm ai sợ chi ai
Mình đông, Tây ít sức tài ai hơn. - Con tôm nhỏ có hai càng
Kẹp con cá lóc kềnh càng phải thua
Đừng chê cuốc thuổng cày bừa
Đánh hoài Tây cũng phải đưa tay hàng. - Ban ngày khoác lá ngụy trang
Từng đàn bướm trắng, bướm vàng bay theo
Ban đêm gùi đạn vượt đèo
Trăng vàng sà xuống đập đèo trên lưng
Dừng chân mắc võng giữa rừng
Suối reo, chim hót chúc mừng ngủ ngon
Ơi người trẩy hội nước non
Trường Sơn là bạn sắt son đồng hành. - Chị em đã quyết chẳng chùn
Hai vai áo ướt chân bùn đường trơn
Đường trơn thì mặc đường trơn
Em gánh thóc thuế chàng sờn hai vai
Trời mưa cho ướt lá khoai
Thóc em không ướt vì ngoài lá che
Đường xa chân bước tai nghe
Tin vui chiến thắng đưa về khắp nơi. - Quê em sóng nước xanh xanh
Bán buôn tấp nập ghe mành liên miên
Từ ngày giặc Pháp cuồng điên
Bao vây đốt phá ghe thuyền nát tan
Chồng em đi biển thác oan
Con em bụng đói da vàng bọc thân
Sớm hôm em chạy tảo tần
Bữa khoai bữa sắn em lần nuôi con
Đá mòn nhưng dạ không mòn
Quê em còn khổ em còn đánh Tây. - Hai con sông nước mênh mông
Nhà em sông Hậu nhà anh sông Tiền
Cách nhau một dải đất liền
Hai con sông nước chảy riêng hai dòng
Ta cùng uống nước Cửu Long
Nước sông càng ngọt lúa đồng càng xanh
Dù em cách trở xa anh
Cách trăm quả núi cách nghìn con sông
Chúng ta một dạ một lòng
Mối thù đế quốc ta đồng chung lo
Cùng nhau xây dựng cơ đồ
Nước nhà hết giặc bấy giờ mới yên. - Tay cầm cuốc mặt thì cúi gập
Lưng gò vào như gấp làm đôi
Loanh quanh xoay xở hết hơi
Tấm thân như hãm vào nơi ngục tù
Mãi đến lúc sương mù bóng ngả
Mới là giờ vội vã trèo lên
Trông ra non nước hai bên
Biết mình còn sống ở trên cõi trần. - Tìm vào đến mỏ Hòn Gai
Xin làm phu mỏ ở ngay dưới hầm
Cuộc đời vất vả âm thầm
Mông Dương, Cẩm Phả, Hà Lầm đều qua. - Tàu vào dân chúng mừng thầm
Than ăn vạn tấn, mà tiền vẫn không
Nay Phòng, mai lại đi Kông
Trở về chỉ thấy cặp không với người. - Ba toong đi lại nghênh ngang
Chậm chân thì gậy nó phang vỡ đầu
Công việc khoán nặng, khoán cao
Làm mà không được xơi bao mũi giày
Mồm quát tháo chân tay đá tát
Đánh đập rồi cúp phạt hết lương. - Ruộng ta ta cấy, ta cày,
Không nhường một tấc cho bầy Nhật, Tây.
Chúng mày lảng vảng tới đây,
Rủ nhau gậy cuốc, đuổi ngay khỏi làng. - Làm trai cho đáng nên trai,
Thanh gươm, yên ngựa, dặm dài lướt xông.
Vẫy vùng Nam, Bắc, Tây, Đông,
Lấy thân che chở non sông nước nhà. - Anh đi em cũng xin đi,
Anh đi vệ quốc, em thì cứu thương.
Đôi ta ra giữa chiến trường,
Chung phần chiến đấu, giữ gìn tự do. - Ô Loan nước lặng như tờ
Thương người nghĩa sĩ dựng cờ Cần Vương
Trải bao gối đất màn sương
Một lòng vì nước, nêu gương anh hùng. - Đánh Mỹ chẳng tiếc máu đào,
Sản xuất lúa màu, ai nỡ tiếc công…
Tánh mạng tài sản công lao,
Tất cả góp vào để tổng phản công. - Từ Đồng Xuân đến Tuy Hòa,
Truyền đơn chống Diệm tung ra đầy đường.
Quyết đòi hội nghị hiệp thương,
Cùng nhau đứng dậy ngoan cường đấu tranh.
Xé phiếu đỏ, vứt phiếu xanh,
Trưng cầu dân ý tan tành như tương.
Xem thêm
Những câu ca dao kháng chiến ca ngợi chiến công của quân và dân ta
Nơi có mưa bom, bão đạn cũng chính là nơi ghi dấu ấn biết bao chiến công oanh liệt của bộ đội ta. Vừa thể hiện sự cảm kích trước những chiến thắng lịch sử vừa cổ vũ tinh thần đấu tranh của quân và dân, các bài ca dao kháng chiến với nội dung ca ngợi đã ra đời như vậy.
- Ai về Thừa Sủng mà coi,
Tây đen Tây trắng xác phơi đồng Mờm. - Hoan hô chiến thắng Xuân Bồ,
Năm trăm giặc Pháp không mồ chôn thây. - Súng nổ bốn bề, ầm vang náo động,
Dòng sông Gianh nổi sóng dập dồn.
Tiếng loa rộn rã xóm thôn,
Báo tin chiến thắng Ba Đồn vẻ vang. - Can trường Tri Lễ là đây
Ông Cao Thắng chế súng đánh cho Tây nhừ đòn. - Khen cho Cao Thắng tài to
Đúc được súng ống in đồ như Tây
Tiếng đồn đây đó Cao thầy
Khen cho mưu mẹo có tài khôn ngoan. - Ai về Trường Lạc mà coi,
Sông Ba - Trường Lạc, máu thôi chan hòa,
Em đi hái một nhành hoa,
Tặng người chiến sĩ xông pha diệt thù. - Phước Thuận bị đánh tan tành
Rồi đồn Hòn Khói cũng thành đống tro
Giặc Pháp đứa lếch, đứa bò
Quân ta ca hát, reo hò, mừng công. - Hoan hô bộ đội Ninh Hòa
Một ngày mà đã đánh ba trận liền
Làm cho Mỹ - ngụy đảo điên
Đứa chạy, đứa chết nằm nghiêng bên đèo. - Ai vô Cam Ranh mà xem
Kho xăng Ô Vũ cháy đêm lẫn ngày
Quân giải phóng đánh thật hay
Triệu lít xăng Mỹ cháy ngày lẫn đêm. - Đá Bàn núi thấp, núi cao
Quân Mỹ càn vào chẳng có lối ra
Bao phen bão táp phong ba
Núi xanh như một mái nhà yêu thương. - Mỹ cõng, Mỹ lết, Mỹ bò
Cả nhóm rình mò bên cạnh bờ mương
Nào ngờ mìn nổ tan xương
Mấy thằng sống sót tìm đường rút lui. - Tàu Mỹ đến Vĩnh Thái, Vĩnh Mốc phải về chầu hà bá,
Phản lực ra Hồ Xá thì phải tan xác khắp nơi.
Đông Hà, Cồn Tiên, Dốc Miếu đi đời,
Hai miền Nam Bắc rạng ngời chiến công. - Sông Hiền Lương đôi bờ xanh thẳm,
Bao năm ròng chịu cảnh đau thương.
Quảng Trị quê ta anh dũng, kiên cường,
Nơi đụng đầu lịch sử, bao tháng năm trường vẻ vang.
Ca dao kháng chiến tố cáo tội ác thực dân, đế quốc
Bên cạnh những sáng tác về công cuộc chiến đấu và sản xuất của dân ta, một bộ phận của ca dao kháng chiến còn tố cáo tội ác của thực dân, đế quốc. Thông qua đó, chúng ta có thể thấy được những gian khổ, hy sinh cũng như tinh thần kiên cường, bất khuất của các thế hệ cha anh, của hậu phương trong cuộc chiến chống ngoại xâm.
- Từ ngày có mặt thằng Tây,
Phu phen, tạp dịch ngày ngày khốn thân. - Càng ngày xâu nặng thuế cao,
Mất mùa nên phải lao đao, nhọc nhằn. - Biển Đông có lúc vơi đầy,
Mối thù đế quốc biết ngày nào quên. - Thằng Tây phá máng, phá lù,
Nước mương rút xuống căm thù trào lên. - Hải Vân cao ngất tầng mây
Giặc đi đến đó bỏ thây không về. - Từ ngày “bảo hộ” đáo lai
Thuế thân đồng mốt, sưu sai bốn ngày - Đá Bia khói hận mịt mù,
Dòng sông Bàn Thạch lững lờ máu pha. - Ăn một đọi cơm, đơm một đọi máu
Máu chi tanh tưởi máu ơi
Mồ cha quân cướp nước sướng đời không bay. - Mồ cha cái lũ thằng Tây
Xâm lăng cướp nước khổ cay dân tình
Mồ cha cái lũ bù nhìn
Phản dân đem bán nước mình cho Tây. - Đồng Cam khổ tựa như tù,
Hai lon gạo mốc, mười xu một ngày…
Ốm đau không có thuốc men,
Chết không hòm chiếu, nó đem chôn trần. - Từ ngày Tây lại đến giờ,
Sưu cao, thuế nặng đủ bề đắng cay,
Bao người chém giết tù đày,
Làm cho trời đất, cỏ cây căm hờn. - Ai qua đèo Cả nhớ chăng,
Núi cao, biển rộng mây giăng mịt mù.
Dân nghèo đục đá làm phu,
Tấm thân đổi lấy ba xu mỗi ngày.
Đá lăn, hầm sập tan thây,
Cuộc đời nô lệ tháng ngày tối tăm. - Tài nguyên than mỏ nước Nam
Thằng Tây làm chủ, mình làm cu li
Chỉ vì đói rách phải đi
Đi làm phu mỏ, bỏ quê, bỏ nhà
Một nghìn chín trăm ba ba
Là năm Quý Dậu con gà ác thay
Kể dời phu mỏ Hòn Gai
Công ty than của chủ Tây sang làm
Chiêu phu mộ Khách, An Nam
Cuốc tầng khai mỏ tìm than ra vầy
Than ra ở các mỏ này
Hà Lầm, Hà Sú, mỏ rày Ngã Hai
Bán than cho các nước ngoài
Tàu bè ngoại quốc vãng lai mua dùng
Chủ nhì, chủ nhất, đốc công
Mỗi sở một sếp cai trong sở làm
Làm ra máy trục, máy sàng
Sở Tàu, Than Luyện, Sở Than chung là
Va-gông, than chở về ga
La-ga đặt ở Cốt Na cổng đồn
Để cho xe hỏa dắt dồn
Thật là tiện lợi gọn gàng vân vi
Ăng Lê, Nhật Bản, Hoa Kỳ
Hồng Kông, Thượng Hải đều thì sang mua
Cửa Ông là Cẩm Phả po
Cẩm Phả min, Cọc Sáu, cùng là Mông Dương
Ngoại giao các nước thông thương
Hòn Gai giàu vốn lại cường thịnh ra
Tây Bay coi sổ la voa
Bắc ngay đường sắt cho xe thông hành
Một đường đi thẳng Hà Lầm
Một đường Núi Béo, Cọc Năm đi về
Mát-sông coi sở thợ nề
Có nhà máy điện lại thì nhà kho
Là nơi phát gạo, phát đồ
Có cả nhà giấy đuy-giua hàng ngày
Làm công tính sổ tháng Tây
Giao cho công-táp để rày phát lương
Cứ theo lệ đặt thường thường
Ngày hai mươi mốt phát tiền cho phu
Thợ thuyền chè chén lu bù
Bác cai, tài xế tha hồ ăn tiêu
Ấy là những kẻ lương nhiều
Còn người lương ít ra chiều đắng cay
Kỳ lương trả nợ trắng tay
Còn ai thì khất hẹn vay mồng mười
Mỗi kỳ vay một đồng thôi
Làm sao mà tính cho xuôi việc nhà
Nào là trả nợ người ta
Nào là đong gạo, nào là tiền ăn
Cho nên nợ lại khất lần
Hẹn quanh, hẹn quẩn dối dần cho qua
Cốt sao có bữa trong nhà
Vợ con rau cháo lại chờ kỳ vay
Một nguyên chẳng kịp nóng tay
Ba mươi một biệt lại rầy giả đi
Đồng bạc cuối tháng trông gì
Lại mong cho chóng đến kỳ lĩnh lương
Khó khăn khổ sở trăm đường
Nhiễu điều chẳng phủ giá gương mà hòng
Còn công việc thì trông mong
Tầu mà không đến còn trông làm gì
Mùa mưa ướt áo cũng đi
Mùa đông giá rét quản gì đến thân
Mùa hè đến phải xoay trần
Trên tầng trời nắng cố vần va-gông
Vất vả mà cũng chẳng xong
Ngủ muộn bị phạt mấy công còn gì
Có đi thì lại phải về
Quá còi hai lượt còn gì là công
Một tháng nghỉ tám ngày thông
Hăm hai buổi nữa còn trông nỗi gì
Nghỉ tư nghỉ lượt tùy khi
Ngày làm ngày nghỉ, ngày đi lại về
Thật là khổ cực trăm bề
Nhà nghèo biết nghĩ kế gì cho xuôi
Một khi nhẩy, bẩy khi ngơi
Sinh nhai phải lúc gặp thời khó khăn
Thế mà cũng chẳng yên thân
Cuối năm cai lại bổ tiền tết Tây
Mỗi người công nộp một ngày
Thật là cơ cực khổ thay mọi đường
Đói nghèo mà chúng chẳng thương
Lại còn bóp nặn cho đương lúc này
Biết rằng cai có tết Tây
Hay là vào túi việc này biết sao
Cơm chim có được là bao
Áo tù đủ ấm được sao lúc này
Gặp thời kinh tế ngày nay
Công việc không có cơm rày chắc đâu
Gà con thì sợ diều hâu
Chủ to thì có biết đâu sự này
Mỗi công nó cúp một ngày
Bữa ăn nhịn đói cả hai vợ chồng
Cha đời xu nịnh tâng công
Mong lấy tiền thưởng lấy bằng được khen
Đè đầu ăn hiếp dân đen
Một ngày hai bữa cơm đèn bằng ai
Sáng đi tối đất mù giời
Tối về chẳng biết mặt người là ai?
Cu li cái xẻng, cái mai
Hãi từ ông sếp, ông cai trên tầng
Tây đe, sếp mắng, cai trông
Cuộc đời thật khổ là thằng cu li
Đẩy goòng cút kít đun xe
Suốt ngày phải xúc từng xe cho đầy
Nếu mà mệt nhọc nghỉ tay
Cú mèo, quạ ác nó rầy chửi luôn
Xà-lù-bệt, ắt-tăng-xương,
Tạt tai đá đít chẳng thương đâu mà
Trai hay gái, trẻ hay già
Tây chửi: mắm-xốt xú-là cu-xoong
Phu lò phải vào trong hang
Tai nạn đời sống anh em phu lò
Tối tăm như ngục lâm bô
Mỗi cai một cái đèn lò cầm tay
Thấy đèn chấp chới liền ngay
Là đèn đã báo ra ngay sập hầm
Tai nạn kể là mấy trăm
Bảo hiểm nhân mạng, nhân quyền ở đâu…?
Xem thêm
Ca dao trào phúng, phê phán đả kích thực dân, đế quốc
Cũng nằm trong chùm ca dao kháng chiến nhưng những sáng tác với nội dung trào lộng, đả kích thực dân, đế quốc lại mang sắc thái dí dỏm, hài hước. Chúng không chỉ mang lại tiếng cười mà còn thể hiện tinh thần lạc quan của quân và dân ta giữa những năm tháng đấu tranh giành độc lập, tự do cho dân tộc.
- Vào tầng cũng lắm thằng Tây
Thằng thì mũ trắng, thằng nay mũ vàng. - Thằng Tây ăn ở nhiều lòng
Sớm hòa, tối đánh là phường xỏ xiên. - Thằng Tây mặt trắng như vôi
Trắng răng mũi lõ đuổi tôi thế này. - Ông Tây con chó làm thinh
Ai chê chẳng sợ ai khinh chẳng nhờn. - Đời ôi nhiều nỗi bợn nhơ
Mã tà có chú hay quơ hay quào
Giận ai gươm chúng phao vào
Báo quan nhà nghịch, vây rào xét coi. - Ai sinh ra Hà Sú này
Có anh cai Bút ngày ngày vênh vang
Quần lơ lại vận áo vàng
Chân thì tập tễnh nhưng quàng giầy Tây. - Tây đi, Mỹ lại,
Đổi chủ, thay thầy.
“Cần lao, nhân vị” chi bây,
Cũng phường bán nước, cũng bầy thực dân. - Con quạ nó đậu cành cao
Nó kêu quà quạ Mỹ nhào hố chông
Hoảng hồn lính ngụy chạy rông
Bỏ quan thầy Mỹ chổng mông la trời.
Trên đây là 100+ câu ca dao kháng chiến do VOH tổng hợp và chọn lọc. Hy vọng, thông qua bài viết này mỗi người sẽ hiểu hơn về những năm tháng chống ngoại xâm oanh liệt, hào hùng của dân tộc.
Đừng quen theo dõi chuyên mục Thường thức để cập nhật thêm nhiều bài viết hay.
