Tin tứcTheo PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến. Bệnh thường phát triển âm thầm và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Các triệu chứng của GERD dễ nhầm lẫn với những bệnh lý khác, do đó việc nhận biết sớm là yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát và điều trị bệnh.
Dưới đây là những triệu chứng phổ biến của GERD:
Ợ nóng (Heartburn)
Ợ nóng là triệu chứng điển hình nhất của bệnh trào ngược dạ dày. Đây là cảm giác nóng rát ở phần trên của bụng, kéo dài từ dạ dày lên thực quản, và đôi khi tới vùng cổ họng. Triệu chứng này thường xuất hiện sau khi ăn, đặc biệt khi tiêu thụ các thực phẩm có tính axit cao hoặc thức ăn cay, chiên xào, nhiều dầu mỡ. Nằm sau bữa ăn cũng làm tăng nguy cơ ợ nóng.
Ợ nóng thường nặng hơn vào buổi tối khi người bệnh nằm nghiêng hoặc nằm ngang. Triệu chứng có thể kéo dài từ vài phút đến vài giờ, gây khó chịu và thậm chí mất ngủ. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Ợ chua
Ợ chua xảy ra khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, tạo cảm giác chua hoặc đắng trong miệng. Triệu chứng này có thể xuất hiện ngay cả khi không ăn uống và thường nặng hơn khi người bệnh cúi xuống, nâng vật nặng, hoặc nằm nghỉ.
Việc tiếp xúc kéo dài với dịch vị axit có thể gây hỏng men răng, dẫn đến các vấn đề sức khỏe răng miệng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Đau ngực
Nhiều người mắc GERD cảm thấy đau ngực, đặc biệt ở vùng giữa ngực, điều này thường bị nhầm lẫn với triệu chứng của bệnh tim.
Triệu chứng đau này thường liên quan đến việc axit từ dạ dày trào ngược gây kích ứng niêm mạc thực quản. Cảm giác đau có thể kéo dài, khiến người bệnh lo lắng. Tuy nhiên, đau ngực do GERD thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi nằm, điều này khác với các cơn đau tim điển hình.
Khó nuốt (Dysphagia)
Khó nuốt là triệu chứng nghiêm trọng hơn của GERD, xuất hiện khi bệnh đã phát triển trong thời gian dài mà không được điều trị. Viêm thực quản, loét hoặc hẹp thực quản là nguyên nhân khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn và đau đớn.
Ho khan, khàn tiếng và viêm họng mạn tính
Axit từ dạ dày trào ngược có thể kích thích cổ họng và dây thanh quản, dẫn đến ho khan, khàn tiếng hoặc viêm họng mạn tính.
Ho do GERD thường xuất hiện nhiều vào ban đêm và gây khó chịu, ảnh hưởng đến giấc ngủ. Ngoài ra, người bệnh thường cảm thấy cổ họng có dị vật, gây cảm giác khạc nhổ thường xuyên.
Buồn nôn và nôn
Buồn nôn và nôn là các triệu chứng ít phổ biến hơn nhưng vẫn có thể xảy ra, đặc biệt trong các trường hợp GERD nặng. Axit dạ dày trào ngược có thể kích thích niêm mạc, gây co bóp dạ dày và tạo cảm giác buồn nôn.
Hôi miệng
Hôi miệng là triệu chứng khác của GERD, xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, tạo mùi hôi khó chịu dù người bệnh đã vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.
Cảm giác đầy bụng và khó tiêu
Một số người bệnh GERD có thể cảm thấy đầy bụng, khó tiêu hoặc chướng bụng ngay cả khi họ không ăn nhiều. Triệu chứng này làm giảm cảm giác ngon miệng và ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa.
Giải pháp
Việc phát hiện sớm các triệu chứng GERD là bước quan trọng để tránh những hậu quả đáng tiếc. Dưới đây là một số giải pháp giúp ngăn ngừa và kiểm soát bệnh trào ngược dạ dày thực quản:
- Thay đổi lối sống: Điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế các loại thực phẩm có tính axit cao, cay nóng, và nhiều dầu mỡ. Hạn chế việc ăn khuya và không nên nằm ngay sau khi ăn để tránh tình trạng axit trào ngược.
- Nâng cao đầu khi ngủ: Đặt thêm gối hoặc sử dụng giường có thể nâng cao phần đầu sẽ giúp ngăn chặn dịch vị axit trào ngược lên thực quản vào ban đêm.
- Tránh các thói quen gây hại: Hạn chế việc hút thuốc và sử dụng rượu bia vì đây là những tác nhân làm giảm hiệu quả hoạt động của cơ thắt thực quản dưới, góp phần làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
- Sử dụng thuốc theo chỉ định: Với các trường hợp bệnh nhẹ đến trung bình, việc dùng thuốc giảm axit hoặc thuốc ức chế bơm proton (PPI) có thể giúp kiểm soát các triệu chứng. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ và không tự ý sử dụng thuốc kéo dài.
Việc chăm sóc sức khỏe tiêu hóa không chỉ là trách nhiệm của bản thân mỗi người mà còn đòi hỏi sự thăm khám và hướng dẫn chuyên môn từ các bác sĩ. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh tránh được những biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng cuộc sống.