Tin tứcMỗi giây trôi qua trong cơn đột quỵ là hàng triệu tế bào não bị tổn thương, đồng nghĩa với nguy cơ tàn phế hoặc tử vong ngày càng tăng. Việc đưa người bệnh đến bệnh viện có đủ khả năng cấp cứu đột quỵ nhanh nhất có thể là yếu tố quyết định đến tiên lượng điều trị. Tuy nhiên, thực tế không ít trường hợp dù ở rất gần bệnh viện nhưng vẫn nhập viện quá muộn, bỏ lỡ cơ hội vàng để can thiệp kịp thời.
Vào sáng sớm những ngày đầu năm 2025, một ekip cấp cứu bệnh viện Quân y 175 nhận được cuộc gọi khẩn cấp về một trường hợp nghi ngờ đột quỵ. Chỉ trong vòng hai phút, các bác sĩ đã tiếp cận bệnh nhân – anh T. (52 tuổi), một thợ cơ khí có tiền sử hút thuốc lá và tăng huyết áp. Khi thăm khám, bác sĩ nhận thấy triệu chứng yếu nhẹ tay chân của anh đã xuất hiện từ 9 tiếng trước đó. Kết quả chẩn đoán xác định bệnh nhân bị nhồi máu não vùng bao trong, nguy cơ liệt hoàn toàn rất cao. Do nhập viện muộn, phương pháp điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết không còn hiệu quả.
Điều đáng nói là nhà anh T. chỉ cách bệnh viện vài phút đi xe máy. Khi được hỏi lý do chậm trễ, gia đình cho biết họ nhận thấy dấu hiệu yếu tay chân từ tối hôm trước nhưng vì thấy triệu chứng nhẹ nên quyết định chờ đến sáng đi khám cho tiện. Đáng tiếc, gần sáng tình trạng bệnh nhân diễn biến xấu đột ngột, gia đình mới vội vã đưa anh đến viện. Sau một tuần điều trị tích cực, bệnh nhân xuất viện với tình trạng liệt nửa người. May mắn nhờ phục hồi chức năng kiên trì, sau hai tháng, anh đã có thể đi lại với gậy chống, nhưng vẫn chịu nhiều ảnh hưởng từ biến chứng đột quỵ.
Trường hợp khác còn nghiêm trọng hơn. Một người đàn ông 62 tuổi được đưa vào viện trong trạng thái hôn mê sâu. Người nhà cho biết bệnh nhân có tiền sử tiểu đường và mỡ máu cao. Trước đó ba ngày, ông có biểu hiện sốt nhẹ, chóng mặt, đi đứng loạng choạng nhưng gia đình chủ quan, cho rằng không phải đột quỵ nên không đưa đi viện. Thay vào đó, họ thuê người truyền dịch và tiêm thuốc bổ tại nhà. Đến khi bệnh nhân hôn mê, gia đình mới vội đưa đến bệnh viện, nhưng đã quá muộn. Dù các bác sĩ can thiệp lấy huyết khối trong vòng hai giờ, bệnh nhân không qua khỏi do tổn thương não quá nghiêm trọng.
Hai trường hợp trên có một điểm chung: khoảng cách địa lý không phải rào cản, nhưng sự chủ quan đã khiến bệnh nhân bỏ lỡ thời gian vàng điều trị. Trong trường hợp của anh T., nếu đến viện ngay khi phát hiện triệu chứng, cơ hội phục hồi gần như hoàn toàn trong vài giờ là rất khả thi. Còn với bệnh nhân thứ hai, sự thiếu hiểu biết về đột quỵ và việc tự ý điều trị tại nhà đã dẫn đến hậu quả đau lòng.
Điều quan trọng nhất trong thông điệp gửi đến bạn đọc là đừng trì hoãn, bất kì sự trì hoãn tính bằng giây phút nào không đáng có đều dẫn đến kết cục xấu hơn dành cho người bệnh.
Trung tá, ThS.BS Hoàng Tiến Trọng Nghĩa - Chủ nhiệm Khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 175 chia sẻ cùng Báo Vnexpress, trong điều trị đột quỵ, mỗi giây qua đi, hàng triệu tế bào não chết dần. Điều này đồng nghĩa khả năng phục hồi giảm dần và nguy cơ tàn phế hoặc tử vong tăng lên. Với đột quỵ, việc đến bệnh viện đủ khả năng cấp cứu sớm là yếu tố quyết định. Tuy nhiên, thực tế tại bệnh viện ghi nhận nhiều trường hợp dù nhà gần vẫn đến trễ, bỏ lỡ cơ hội cứu chữa.
Những dấu hiệu ban đầu của đột quỵ có thể nhẹ, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với triệu chứng thông thường khác. Tuy nhiên, bất cứ biểu hiện nào như mất thăng bằng, yếu liệt tay chân, méo miệng, nói lắp hoặc thị lực suy giảm đột ngột đều cần được xử lý khẩn cấp. Hiện nay, các chuyên gia khuyến cáo sử dụng nguyên tắc nhận biết đột quỵ BE-FAST:
- Balance: Chóng mặt, mất thăng bằng, khó phối hợp động tác.
- Eyes: Nhìn mờ, mất thị lực đột ngột.
- Face: Méo miệng, mất cân đối trên mặt.
- Arms: Yếu hoặc liệt tay, chân.
- Speech: Nói khó, nói ngọng bất thường.
- Time: Hành động ngay lập tức, gọi cấp cứu 115.
Đột quỵ là tình trạng cấp cứu khẩn cấp, mỗi phút trôi qua có thể quyết định sự sống còn và mức độ phục hồi của người bệnh. Các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo: hãy lưu ngay danh sách các bệnh viện có khả năng cấp cứu đột quỵ gần nhất để sẵn sàng trong tình huống khẩn cấp.
Quan trọng nhất, đừng bao giờ trì hoãn việc đưa bệnh nhân đến viện. Dù triệu chứng ban đầu có vẻ nhẹ, nhưng chỉ một khoảnh khắc chủ quan cũng có thể đổi lấy những hậu quả nặng nề hoặc thậm chí mất mạng.
