Tin tứcSởi là một trong những bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh nhất, dễ dàng lây từ người sang người qua đường hô hấp. Một người mắc sởi có thể lây bệnh cho 12-18 người khác, cao hơn nhiều so với cúm, thủy đậu hay COVID-19.
Theo Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 42.000 ca nghi mắc sởi trên cả nước, trong đó có 5 trường hợp tử vong. Trẻ từ 9 tháng đến 15 tuổi là nhóm mắc bệnh nhiều nhất, nhưng thời gian gần đây, bệnh viện cũng ghi nhận nhiều ca mắc sởi ở người lớn với các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, suy hô hấp, thậm chí viêm não - màng não.
Tại Viện Y học Nhiệt đới Bạch Mai (Bệnh viện Bạch Mai), số ca mắc sởi có xu hướng gia tăng. PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng, cho biết trung bình mỗi ngày có từ 10-20 bệnh nhân nghi mắc sởi đến khám và nhập viện. Đa số bệnh nhân trong độ tuổi 30-40, có biểu hiện sốt, chảy nước mũi, phát ban. Một số ca có biến chứng nặng như viêm phổi, suy hô hấp, tăng men gan, tiêu chảy kéo dài.
Những người có bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp hay suy giảm miễn dịch dễ gặp biến chứng nặng khi mắc sởi. Trường hợp ông N.Đ.H (51 tuổi, Hà Nội) là một ví dụ. Ông nhập viện với chẩn đoán sởi biến chứng viêm phổi trên nền bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp và hen phế quản. Dù được điều trị tích cực, tình trạng suy hô hấp của ông ngày càng nặng, phải đặt ống nội khí quản và thở máy do bội nhiễm vi khuẩn đa kháng.
Không chỉ người có bệnh nền, phụ nữ mang thai mắc sởi cũng đối diện với nguy cơ cao. Tại Viện Y học Nhiệt đới Bạch Mai, chị T.T.T (28 tuổi, Nam Định) nhập viện khi đang mang thai 8 tuần với các triệu chứng sốt cao, phát ban, đau nhức cơ khớp, tiêu chảy nhiều lần trong ngày. Bác sĩ cảnh báo, phụ nữ mang thai mắc sởi có nguy cơ cao bị sảy thai, sinh non và gặp các biến chứng nặng do hệ miễn dịch suy giảm.
Nhiều người vẫn nghĩ sởi chỉ là bệnh của trẻ em, nhưng thực tế, bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào nếu chưa có miễn dịch đầy đủ. Khi người lớn mắc sởi, nhiều người tự điều trị tại nhà, không khám bác sĩ, không có biện pháp cách ly đúng cách. Điều này không chỉ khiến bệnh nặng hơn mà còn làm tăng nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Theo thống kê của Bộ Y tế, đến ngày 20-3, số ca mắc sởi tiếp tục gia tăng tại nhiều địa phương. Các ca tử vong chủ yếu xảy ra ở miền Nam, tuy nhiên, miền Bắc cũng đã ghi nhận trường hợp tử vong đầu tiên do sởi tại Hà Nội – một bé gái 4 tuổi chưa được tiêm vaccine. Trước đó, một bé 2 tuổi ở Cao Bằng cũng tử vong do nghi mắc sởi.
Bộ Y tế cảnh báo, số ca mắc có xu hướng tăng mạnh ở những địa phương có tỷ lệ tiêm chủng vaccine thấp, nhất là tại các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa – nơi điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế còn hạn chế.
Theo các chuyên gia, sởi có thể được kiểm soát nếu cộng đồng đạt tỷ lệ miễn dịch trên 95%. Tuy nhiên, hiện vẫn có không ít phụ huynh từ chối cho con tiêm vaccine vì lo ngại tác dụng phụ, hoặc chủ quan nghĩ rằng bệnh không quá nguy hiểm.
Hậu quả là nhiều trẻ em và cả người lớn mắc sởi với những biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm phổi, bội nhiễm vi khuẩn, thậm chí suy đa tạng, đe dọa tính mạng.
TS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, khuyến cáo tất cả những người chưa có miễn dịch với sởi đều có nguy cơ mắc bệnh. Trẻ nhỏ, người chưa từng tiêm vaccine hoặc chưa từng mắc sởi trước đây là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Vaccine là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Trẻ từ 9 tháng tuổi cần được tiêm mũi sởi đầu tiên và nhắc lại khi 18-24 tháng tuổi. Đối với người lớn, những ai chưa tiêm hoặc không nhớ rõ lịch sử tiêm chủng có thể tiêm vaccine MMR (sởi - quai bị - rubella) để tăng cường miễn dịch.
PGS.TS Đỗ Duy Cường nhấn mạnh, không chỉ trẻ em mà cả người lớn cũng cần tiêm phòng sởi. Không ít trường hợp nghĩ rằng bệnh sởi chỉ diễn biến nhẹ, tự khỏi sau vài ngày, nhưng thực tế nhiều ca đã gặp biến chứng nguy hiểm. Khi dịch bệnh đang có xu hướng gia tăng, việc tiêm vaccine không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp giảm nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Bệnh sởi có thể được kiểm soát nếu tất cả mọi người chủ động phòng ngừa và tiêm vaccine đầy đủ. Hãy tiêm chủng ngay khi có thể để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh.
