Tin tứcĐộng thái này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quan hệ ngoại giao Mỹ - Trung, đặc biệt khi chỉ còn vài tuần trước khi chính quyền Tổng thống Joe Biden chuyển giao quyền lực.
Mark Swidan, doanh nhân người Mỹ, từng bị kết án tử hình tại Trung Quốc vì liên quan đến ma túy, dù không có bằng chứng vật chất thuyết phục. Kai Li, một người nhập cư Trung Quốc, bị bắt năm 2016 và nhận án 10 năm tù với cáo buộc cung cấp thông tin mật cho FBI. John Leung, một người Mỹ gốc Hoa, bị kết án tù chung thân năm ngoái với cáo buộc làm gián điệp. Bộ Ngoại giao Mỹ từ lâu đã coi ba trường hợp này là "giam giữ sai trái".
Việc ba người bị giam giữ không chỉ gói gọn trong câu chuyện cá nhân mà còn phản ánh những mảng tối trong quan hệ Mỹ - Trung, nơi các căng thẳng chính trị và thương mại thường xuyên lấn át.
Theo Nhà Trắng, việc trả tự do cho ba công dân Mỹ là kết quả của các cuộc đàm phán kéo dài, đặc biệt là các cuộc gặp cấp cao giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Đáng chú ý, cuộc hội đàm bên lề hội nghị APEC tại Peru gần đây được cho là chìa khóa mở đường cho thỏa thuận này.
Một số nguồn tin như Politico cho rằng đây có thể là một phần trong thỏa thuận trao đổi tù nhân. Dù Nhà Trắng chưa xác nhận chi tiết về khả năng công dân Trung Quốc cũng được trả tự do, sự kiện này vẫn được xem như tín hiệu tích cực, làm dịu căng thẳng trong mối quan hệ song phương vốn phức tạp.
Động thái của Trung Quốc diễn ra ngay trước khi Tổng thống Biden kết thúc nhiệm kỳ và cựu Tổng thống Donald Trump có thể trở lại nắm quyền. Trump từng áp đặt các mức thuế cao và duy trì lập trường cứng rắn với Bắc Kinh, dự kiến sẽ làm gia tăng áp lực lên quan hệ Mỹ - Trung trong thời gian tới.
Việc thả ba công dân Mỹ không chỉ mang ý nghĩa nhân đạo mà còn thể hiện toan tính ngoại giao của cả hai bên. Trung Quốc có thể đang cố gắng thiết lập nền tảng đối thoại trước khi Mỹ bước vào giai đoạn lãnh đạo mới, trong khi chính quyền Biden xem đây là thành công nhỏ về đối ngoại, khẳng định vai trò bảo vệ công dân Mỹ.
