Tin tứcĐây là mức tăng đáng kể so với ngân sách 1.210 tỷ euro được thông qua vào năm 2020, phản ánh tham vọng chiến lược và cam kết của EU trong bối cảnh thế giới đang biến động sâu sắc.
Phát biểu tại buổi họp báo ở Brussels, bà von der Leyen khẳng định: “Đây là ngân sách cho một kỷ nguyên mới, phù hợp với tầm nhìn của châu Âu, giúp giải quyết các thách thức chung và củng cố khả năng tự chủ chiến lược của khối.”
Theo cấu trúc đề xuất, ngân sách được phân bổ theo ba trụ cột chính:
-
Trụ cột thứ nhất – “Các đối tác quốc gia và khu vực” – sẽ được phân bổ 865 tỷ euro, tập trung vào chính sách nông nghiệp, thủy sản, phát triển xã hội và gắn kết vùng miền. Mục tiêu là đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa các khu vực, hỗ trợ phục hồi kinh tế và bảo vệ an ninh lương thực.
-
Trụ cột thứ hai – 410 tỷ euro được dành cho Quỹ Năng lực cạnh tranh châu Âu, nhằm thúc đẩy đầu tư vào công nghệ, nghiên cứu và đổi mới. Đây là chiến lược dài hạn giúp tăng cường sức cạnh tranh của EU trong môi trường kinh tế toàn cầu đầy biến động.
-
Trụ cột thứ ba – 200 tỷ euro cho các chính sách đối ngoại, trong đó nổi bật là khoản hỗ trợ 100 tỷ euro dành riêng cho Ukraine, phục vụ công cuộc tái thiết, phát triển hạ tầng và tiến trình hội nhập châu Âu.
Ngoài ba trụ cột chính, ngân sách còn bao gồm 292 tỷ euro cho các hạng mục khác, trong đó có việc thanh toán nợ liên quan đến Quỹ phục hồi hậu COVID-19. Dự kiến mỗi năm, EU sẽ chi khoảng 25–30 tỷ euro cho nghĩa vụ trả nợ này.
Một điểm đáng chú ý là mọi khoản chi tiêu trong khuôn khổ ngân sách mới đều sẽ gắn với điều kiện tuân thủ nguyên tắc pháp quyền. Bà von der Leyen nhấn mạnh cam kết đảm bảo tính minh bạch, công bằng và trách nhiệm giải trình trong chi tiêu công.
EC cũng đề xuất sử dụng các nguồn thu mới để tài trợ ngân sách, bao gồm thuế khí thải carbon, thuế hải quan và thuế chung cấp EU. Tuy nhiên, những đề xuất này hiện đang vấp phải sự phản đối từ một số quốc gia thành viên, vốn lo ngại ảnh hưởng đến quyền tự chủ ngân sách quốc gia.
Đặc biệt, khoản hỗ trợ 100 tỷ euro cho Ukraine được thiết kế dựa trên mô hình Quỹ Ukraine trị giá 50 tỷ euro đã được thông qua hồi đầu năm 2024. Mục tiêu là đảm bảo hỗ trợ dài hạn và ổn định, không bị gián đoạn bởi biến động chính trị trong nội khối.
Với việc công bố đề xuất này, EU chính thức bước vào giai đoạn đàm phán ngân sách dự kiến sẽ kéo dài và phức tạp. Các cuộc thương lượng giữa các quốc gia thành viên và Nghị viện châu Âu trong thời gian tới sẽ quyết định hình hài cuối cùng của ngân sách – một công cụ then chốt để bảo vệ lợi ích chung và duy trì vai trò lãnh đạo toàn cầu của EU trong kỷ nguyên mới.
