Chuyển biến đáng kể trong chính sách quân sự của Mỹ ở Trung Đông

Hiện nay, có khoảng 2.500 binh sĩ Mỹ triển khai ở Iraq và ở nước láng giềng Syria thì con số này là 900 người. Các lực lượng này là một phần của liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu, thành lập năm 2014 nhằm chống lại các hoạt động của Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại hai quốc gia này.

Tuyên bố chung mới nhất giữa Mỹ và Iraq không nêu thêm chi tiết, như bao nhiêu binh sĩ Mỹ sẽ rời đi và sẽ rời đi từ các căn cứ quân sự nào.

Trong cuộc họp báo ngày 27/9, một quan chức cấp cao Mỹ cho biết động thái trên không phải là hành động rút quân hoàn toàn khỏi Iraq, đồng thời cũng từ chối trả lời câu hỏi liệu có lực lượng nào trong liên minh sẽ rời khỏi Iraq hay không.

“Tôi chỉ muốn nói rằng thực tế đó không phải là rút quân. Đó là sự chuyển đổi từ hoạt động liên minh quân sự sang mối quan hệ đối tác an ninh song phương mở rộng giữa Mỹ và Iraq”, quan chức Mỹ cho biết.

Trước đó vào tháng 1 năm nay, Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani là người khởi xướng việc đàm phán về sự thay đổi trên với Mỹ. Theo ông, dù trân trọng sự hỗ trợ của Mỹ, song quân đội Mỹ cũng trở thành “nam châm” thu hút các sự bất ổn ở Iraq - nơi vẫn thường xuyên là mục tiêu các cuộc tấn công và đáp trả mà không có sự phối hợp từ chính phủ Iraq.

Xem toàn màn hình

Theo nguồn tin của Reuters, sẽ có hàng trăm binh sĩ từ liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu sẽ rời Iraq trước thời điểm tháng 9/2025 theo thỏa thuận chuyển đổi hoạt động quân sự giữa hai quốc gia. Số binh sĩ còn lại dự kiến cũng sẽ rời đi vào cuối năm 2026.

Cụ thể theo kế hoạch, tất cả lực lượng liên minh sẽ rời căn cứ không quân Ain al-Asad ở phía tây tỉnh Anbar và giảm đáng kể sự hiện diện ở Baghdad trước tháng 9/2025.

Quân đội Mỹ và các lực lượng liên minh dự kiến vẫn sẽ ở lại Erbil. Ngoài Mỹ, liên minh quân sự ở Iraq còn bao gồm hàng trăm binh sĩ đến từ các nước như Đức, Pháp, Tây Ban Nha và Mỹ.

Đối với Syria, các quan chức cho biết Mỹ vẫn tiếp tục các hoạt động quân sự ở Syria.

Theo các nhà phân tích, tuyên bố chung giữa Mỹ và Iraq sẽ đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong chính sách quân sự của Mỹ ở Trung Đông. Dù mục tiêu ưu tiên là chống lại IS, tuy nhiên các quan chức Mỹ cũng thừa nhận rằng sự hiện diện của Mỹ cũng đóng vai trò chiến lược trong đối trọng với Iran trong khu vực.

Vị trí này càng trở nên quan trọng hơn khi căng thẳng giữa Israel và Iran đang leo thang trong tình hình hiện nay. Những tháng gần đây, các lực lượng của Mỹ ở Iraq đã nhiều lần bắn hạ các tên lửa và thiết bị bay không người lái hướng về phía Israel.

Bên cạnh đó, thỏa thuận chuyển đổi quan hệ quân sự giữa Mỹ và Iraq có thể sẽ mang lại chiến thắng về chính trị cho Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani, khi ông cân bằng được vị thế của Iraq với tư cách là đồng minh của cả Washington và Tehran.