Chờ...

Phụ thuộc dầu mỏ: Lý do Nhật Bản lo ngại về xung đột Israel - Hamas

VOH - Xung đột giữa Israel và Hamas, đã làm dấy lên mối lo ngại ở Nhật Bản, quốc gia nghèo năng lượng và phụ thuộc nặng nề vào dầu khí Trung Đông.

Do đó, người đồng minh quan trọng của Mỹ này có giọng điệu ngoại giao thận trọng về cuộc khủng hoảng tại dải Gaza.

Nhật Bản, nước mua dầu lớn thứ tư thế giới, nhập khẩu 95% dầu thô từ Trung Đông - khối lượng tăng mạnh trong những thập kỷ gần đây, và là duy nhất trong số các nước nhập khẩu dầu lớn làm vậy.

Nhật Bản nhập khẩu hơn 90% dầu thô từ Trung Đông - Ảnh: DNV
Nhật Bản nhập khẩu hơn 90% dầu thô từ Trung Đông - Ảnh: DNV

Trong số 2,75 triệu thùng dầu mỗi ngày Nhật Bản nhập khẩu trong tháng 8/2023, Ả Rập Saudi góp 1,14 triệu thùng, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) góp 1,12 triệu thùng. Quốc gia nhỏ bé Kuwait cũng đóng góp 200.000 thùng.

Mỹ là nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, nhưng chỉ cung cấp nhỏ giọt cho Nhật Bản, khi giao 42.000 thùng/ngày trong tháng 8.

Thời điểm khối Ả Rập cấm vận dầu mỏ năm 1973, Nhật Bản nhập khẩu 77% lượng dầu từ các nước vùng Vịnh. Sự kiện đó đã gây ra lạm phát trong nước, và sụt giảm sản xuất hàng hóa.

Sự phụ thuộc vào dầu thô Trung Đông tăng lên, sau khi các nhà máy lọc dầu chủ chốt của Nhật Bản giảm mua dầu của Nga vì cuộc tấn công vào Ukraine tháng 2/2022.

Trước chiến tranh Ukraine, Nhật Bản nhập khẩu khoảng 100.000 thùng/ngày từ Nga - tương đương 4% nhu cầu trong nước.

Nhật Bản là nước nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) lớn thứ hai thế giới sau Trung Quốc. LNG sử dụng để sản xuất điện và cung cấp khí đốt cho thành phố, đồng thời giúp danh mục cung ứng của nước này cân bằng hơn.

Khoảng 40% trong số 5,7 triệu tấn LNG được Nhật Bản nhập khẩu trong tháng 8, đến từ Australia, trong khi 12% đến từ ba quốc gia - Qatar, Oman và UAE.

Nhật Bản có rất ít lựa chọn để giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Đông, đặc biệt đối với dầu thô.

Tokyo có thể tìm kiếm thêm nguồn cung từ Hoa Kỳ, hoặc xin phép các quốc gia G7 mà họ là thành viên, để mua dầu thô của Nga trên mức giá trần 60 USD.

Nguồn cung cấp dầu cho Nhật Bản từ dự án Sakhalin 2 của Nga hiện được miễn hạn mức.

Nhật Bản cũng có thể tìm cách mua dầu trên thị trường giao ngay, mặc dù nguồn cung sẵn có sẽ thắt chặt, nếu hàng ở Trung Đông bị gián đoạn.

Theo Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật, trường hợp nguồn cung bị gián đoạn trong thời gian ngắn, nước này có thể sử dụng kho dự trữ khổng lồ của mình, đạt tổng cộng 480 triệu thùng vào cuối tháng 8, tương đương thời gian dùng trong 236 ngày.

Dữ liệu cũng cho thấy, tồn kho LNG trong các công ty điện lực lớn của Nhật Bản, ở mức 2,23 triệu tấn tính đến ngày 22/10, cao hơn mức 2,01 triệu tấn trung bình trong 5 năm qua.

Đối với khí đốt tự nhiên, Nhật Bản đã giảm nhập khẩu khi khởi động lại các nhà máy hạt nhân đã đóng cửa sau thảm họa Fukushima năm 2011.

Nhật Bản đã khởi động lại 12 lò phản ứng hạt nhân, với tổng công suất gần 12 gigawatt, trong số 33 lò phản ứng đang xem xét tái sử dụng. Mỗi gigawatt điện hạt nhân tương đương với một triệu tấn LNG mỗi năm.

Nhật Bản gần đây cũng giảm nhập khẩu LNG, bằng cách bổ sung các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió.

Nhìn chung việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch ở Nhật Bản - nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, đang giảm dần.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhu cầu xăng dầu của Nhật Bản giảm xuống 3,3 triệu thùng/ngày vào năm 2021, từ mức 4,2 triệu thùng/ngày trong năm 2010. Dự kiến sẽ giảm xuống 2,7 triệu thùng/ngày vào năm 2030, do dân số đi xuống và nền kinh tế chuyển sang phát thải ít hơn.