Trong bài phát biểu dài gần 10 phút ở Nhà Trắng ngày 8/1 sau vụ Iran nã tên lửa tấn công hai căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú ở Iraq, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng nước Mỹ không nhất thiết phải sử dụng sức mạnh quân sự để đối phó Iran.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng, ngày 8/1. (Nguồn: AP)
"Thực tế là chúng ta có lực lượng quân đội và thiết bị tuyệt vời, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là chúng ta phải sử dụng nó. Chúng tôi không muốn sử dụng điều đó. Sức mạnh của Mỹ, gồm cả quân sự và kinh tế, là khả năng răn đe mạnh nhất. Mỹ sẽ áp đặt ngay lập tức các biện pháp trừng phạt kinh tế bổ sung đối với chế độ Iran. Các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ này sẽ tồn tại cho đến khi Iran thay đổi hành vi của mình"- Tổng thống Trump phát biểu.
Hãng tin Reuters nhận định phát biểu này rõ ràng là một nỗ lực nhằm tháo ngòi căng thẳng sau vụ Mỹ không kích giết chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds của Iran, thiếu tướng Qassem Soleimani hôm 3/1.
Dù Iran nã hơn chục tên lửa để trả đũa Mỹ sau vụ ám sát tướng Soleimani, Tổng thống Trump vẫn tuyên bố: "Iran dường như đang lùi bước. Đó là một điều tốt đối với tất cả các bên liên quan và là điều rất tốt cho thế giới".
Tuy nhiên, để có bằng chứng cho việc "Iran dường như đang lùi bước", ông Trump đã khẳng định rằng vụ tấn công tên lửa của Iran không gây thương vong cho lính Mỹ.
Trong bài phát biểu, ông Trump cũng không đưa ra bất kỳ lời đe dọa trực tiếp nào về việc có hành động quân sự đối phó Iran. Điều này cho thấy Mỹ có thể sẽ không có hành động quân sự mạnh mẽ, ít nhất ngay lúc này, để đáp trả sau đòn tập kích tên lửa của Iran.
Đáng chú ý, cuối bài phát biểu, ông Trump còn gửi đi thông điệp cho thấy ông không muốn xảy ra chiến tranh với Iran. "Mỹ sẵn sàng chìa cành ôliu với tất cả những ai tìm kiếm nó" - nhà lãnh đạo Mỹ phát biểu, đồng thời nói rằng ông muốn người Iran có "một tương lai tuyệt vời".
Cũng trong bài phát biểu, Tổng thống Trump tiếp tục chỉ trích thỏa thuận hạt nhân với Iran khi cho rằng đó là thỏa thuận “khiếm khuyết,” đồng thời cho rằng Iran phải từ bỏ tham vọng hạt nhân.
Tổng thống Trump cũng kêu gọi các đồng minh khác từ bỏ thỏa thuận 2015 và hợp tác để cùng nhau đạt được một thỏa thuận mới với Iran, giúp thế giới an toàn và hòa bình hơn.
Sau bài phát biểu của ông Trump, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa James Risch nói: "Tôi hi vọng Iran đã học được một bài học. Tôi khen ngợi Tổng thống Trump vì đã làm giảm leo thang tình hình và đưa chúng ta quay lại con đường ngoại giao".
Trong khi đó, người phát ngôn Liên Hiệp Quốc Stephane Dujarric nói rằng Liên Hiệp Quốc hoan nghênh bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy "các nhà lãnh đạo đang lùi bước từ một cuộc đối đầu lớn" và cố gắng tránh leo thang căng thẳng.
Bài phát biểu của Tổng thống Trump là hoạt động thông lệ của các tổng thống Mỹ được đưa ra vào những thời điểm khủng hoảng chính sách ngoại giao.