Tin tứcQuốc hội Ukraine đã bỏ phiếu bãi nhiệm hai bộ trưởng năng lượng và tư pháp sau khi một cuộc điều tra quy mô lớn phanh phui bê bối tham nhũng trị giá khoảng 100 triệu USD trong lĩnh vực năng lượng, thời điểm quốc gia này vẫn đang chìm trong xung đột và thiếu hụt điện nghiêm trọng.
Trước phiên bỏ phiếu, Bộ trưởng Tư pháp Ukraine German Galushchenko – người từng giữ chức Bộ trưởng Năng lượng từ năm 2021 đến năm 2025 – và Bộ trưởng Năng lượng hiện tại Svitlana Hrynchuk đều đã đệ đơn từ chức. Cả hai khẳng định họ không liên quan đến những sai phạm bị cáo buộc, nhưng Quốc hội Ukraine vẫn thông qua quyết định bãi nhiệm nhằm đảm bảo tiến trình điều tra diễn ra minh bạch.
Vụ việc nổ ra sau khi cơ quan công tố đặc biệt chống tham nhũng (NABU) tiến hành điều tra nhiều tháng và xác định có dấu hiệu tồn tại một hệ thống “hoa hồng bắt buộc” trong ký kết hợp đồng với công ty năng lượng nhà nước Energoatom. Theo điều tra sơ bộ, một số nhà thầu phải chi từ 10–15% giá trị hợp đồng để tiếp tục được ký kết, gây thất thoát nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước. Công tố viên cho biết số tiền thất thoát ước tính lên đến 100 triệu USD, đồng thời không loại trừ có sự liên quan của các nhân vật có ảnh hưởng trong bộ máy quản lý năng lượng.
Thông tin về bê bối đã gây chấn động xã hội Ukraine trong bối cảnh người dân đang phải chịu cảnh mất điện luân phiên do cơ sở hạ tầng năng lượng bị tấn công. Vụ việc cũng khiến các đối tác phương Tây lo ngại về khả năng sử dụng hiệu quả nguồn hỗ trợ, đặc biệt khi EU và IMF đang xem xét siết chặt các điều kiện giải ngân viện trợ cho Ukraine.
Sau khi scandal được công bố, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố sẽ cải tổ toàn diện các doanh nghiệp năng lượng nhà nước và tăng cường hợp tác với các cơ quan chống tham nhũng độc lập. Ông khẳng định: “Người dân Ukraine đang phải hứng chịu những khó khăn chưa từng có. Tham nhũng trong bất kỳ lĩnh vực nào, đặc biệt là năng lượng, là điều không thể chấp nhận.”
Trong Quốc hội, các đảng đối lập yêu cầu mở rộng điều tra, đồng thời kêu gọi xem xét trách nhiệm của nhiều vị trí lãnh đạo khác trong chính phủ. Một số nghị sĩ đề nghị phải “làm sạch tận gốc” bộ máy quản lý năng lượng và đẩy nhanh các biện pháp cải cách mà EU đã khuyến nghị như điều kiện để Ukraine tiến gần hơn đến tiến trình gia nhập khối.
Các chuyên gia nhận định bê bối này là thử thách lớn đối với chính phủ Ukraine trong việc duy trì niềm tin của người dân và thể hiện cam kết chống tham nhũng trước cộng đồng quốc tế. Nhiều tổ chức phân tích cho rằng việc bãi nhiệm bộ trưởng chỉ là bước đầu, còn quá trình cải cách sâu rộng mới có thể giúp Ukraine đáp ứng yêu cầu của các nhà tài trợ.
Trong bối cảnh xung đột chưa kết thúc và hệ thống năng lượng liên tục bị tấn công, việc đảm bảo minh bạch trong vận hành và quản lý ngành năng lượng được coi là vấn đề sống còn. Quốc hội Ukraine nhấn mạnh sẽ tiếp tục đồng hành cùng các cơ quan điều tra để làm rõ vụ việc, cũng như thúc đẩy các biện pháp cải cách nhằm ngăn chặn nguy cơ lặp lại các sai phạm tương tự trong tương lai.
