Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal tuyên bố Kiev và Washington đã đi đến thỏa thuận về việc thiết lập Quỹ đầu tư tái thiết Ukraine, với nguồn tài chính đến từ khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng liên quan.
Theo ông Shmyhal, thỏa thuận này “liên quan trực tiếp” đến các đảm bảo an ninh từ Mỹ. Nếu không có các cam kết này, Ukraine sẽ không xem xét ký kết.
Dự kiến, chính phủ Ukraine sẽ phê duyệt thỏa thuận vào ngày 26/2, trước khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 28/2 để chính thức ký kết.
Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2024, Ukraine sở hữu lượng khoáng sản khổng lồ, đóng vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp quốc phòng, công nghệ cao và năng lượng xanh.
Trước khi xung đột nổ ra vào năm 2022, Ukraine có trữ lượng titanium và lithium lớn nhất châu Âu – hai nguyên liệu thiết yếu cho ngành quân sự và sản xuất pin. Ngoài ra, nước này còn sở hữu các mỏ uranium, zirconium, graphite và nickel đáng kể.
Đáng chú ý, khoảng 7.000 tỷ USD tài nguyên khoáng sản của Ukraine nằm ở khu vực Donbass, nơi phần lớn đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Tổng thống Trump thừa nhận Ukraine nắm giữ “vùng lãnh thổ vô cùng giá trị về mặt đất hiếm và dầu khí”, đồng thời khẳng định Mỹ muốn đảm bảo nguồn tài nguyên chiến lược này được khai thác theo hướng có lợi cho Kiev và các đối tác phương Tây.
Tổng thống Zelensky khẳng định thỏa thuận với Mỹ không bao gồm bất kỳ điều khoản nào liên quan đến việc Ukraine phải gánh khoản nợ hàng trăm tỷ USD.
"Bất chấp những tin đồn, thỏa thuận không đề cập đến khoản nợ 500 tỷ USD, 350 tỷ USD hay thậm chí 100 tỷ USD. Điều đó là không công bằng và hoàn toàn không có thật", ông Zelensky nhấn mạnh.
Ông cũng phủ nhận điều khoản “hai đổi một”, tức Ukraine phải hoàn trả gấp đôi giá trị viện trợ nhận được từ Mỹ. "Đây là một điều khoản vô lý và đã bị loại bỏ trong các vòng đàm phán gần đây", Tổng thống Ukraine cho biết.
Thỏa thuận về khai thác khoáng sản được coi là bước đệm để hai bên tiến tới ký kết thỏa thuận về Quỹ đầu tư chung, giúp Ukraine huy động vốn để tái thiết đất nước.
Tổng thống Trump xác nhận ông Zelensky muốn đến Washington vào ngày 28/2 để ký một “thỏa thuận rất lớn”, đánh dấu bước tiến mới trong quan hệ hợp tác kinh tế giữa hai nước.
Với nguồn tài nguyên khoáng sản khổng lồ, Ukraine có thể trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng nguyên liệu chiến lược toàn cầu, đồng thời thu hút dòng vốn đầu tư mạnh mẽ từ Mỹ và phương Tây.