Tin tứcCác dự án này trải rộng trên 303 khu đất với tổng diện tích gần 2.000 ha, chủ yếu là đất nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp không thuộc nhóm đất ở.
Việc có hơn 300 khu đất được đề xuất cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của doanh nghiệp bất động sản đối với cơ chế mới. Trong bối cảnh nguồn cung nhà ở đang khan hiếm, đây có thể là giải pháp quan trọng để khai thông thị trường, đẩy nhanh tiến độ phát triển nhà ở thương mại tại TPHCM.
Tuy nhiên, dù có nhiều kỳ vọng, quá trình triển khai vẫn gặp không ít vướng mắc về pháp lý và quy trình thực hiện. Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đã tổng hợp những khó khăn này và gửi kiến nghị lên Chính phủ qua văn bản số 39/2025/CV-HoREA ngày 21/3/2025.
Phần lớn doanh nghiệp tham gia đề xuất là các đơn vị đã có quyền sử dụng đất hoặc đang muốn thỏa thuận mở rộng quỹ đất liền kề. Trong số đó, có những tổng công ty lớn đề xuất nhiều khu đất, trong khi một số doanh nghiệp chỉ sở hữu một khu đất duy nhất.
Một trong những rào cản lớn là vấn đề pháp lý liên quan đến loại đất và thẩm quyền phê duyệt. Cụ thể, các khu đất quốc phòng - an ninh đã được quy hoạch chuyển đổi nhưng chưa bàn giao về địa phương vẫn chưa có hướng dẫn xử lý rõ ràng.
Theo quy định hiện hành, nếu các khu đất này chưa được chuyển giao về địa phương, Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an sẽ trực tiếp triển khai dự án phục vụ lực lượng vũ trang. Tuy nhiên, Dự thảo Nghị định lại yêu cầu gửi danh sách đất và nhà đầu tư về UBND tỉnh để rà soát, đánh giá và đưa vào danh mục thực hiện thí điểm. HoREA cho rằng cách làm này chưa đồng bộ, có thể gây xung đột về chức năng và làm chậm tiến độ triển khai.
HoREA kiến nghị sửa đổi theo hướng cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh chỉ cần tổng hợp thông tin để đưa vào danh mục dự kiến, thay vì phải rà soát lại. Việc lựa chọn nhà đầu tư và phê duyệt chủ trương đầu tư nên do Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an quyết định, nhằm đảm bảo tính thống nhất với Nghị quyết 171.
Một vấn đề khác là quy định giới hạn diện tích đất ở tham gia cơ chế thí điểm không vượt quá 30% tổng quỹ đất. Trong trường hợp nhiều dự án cùng thứ tự ưu tiên, Dự thảo chỉ cho phép ưu tiên dự án chỉnh trang đô thị. Điều này có thể hạn chế các địa phương có định hướng phát triển nhà ở thương mại giá rẻ, nhà trung cấp hoặc cao cấp để thu hút đầu tư.
HoREA đề xuất UBND cấp tỉnh cần được trao quyền xác định tiêu chí ưu tiên phù hợp với đặc thù từng địa phương và trình HĐND cấp tỉnh thông qua. Điều này giúp địa phương linh hoạt trong quy hoạch, tránh sự áp đặt từ trung ương.
Nhóm doanh nghiệp cổ phần hóa từ doanh nghiệp nhà nước cũng gặp nhiều vướng mắc. Dù đang sử dụng đất có nguồn gốc nhà nước và có chức năng kinh doanh bất động sản, nhưng chưa được quy định rõ trong danh mục ưu tiên triển khai dự án thí điểm. Điều này có thể loại bỏ nhiều doanh nghiệp có tiềm lực và quỹ đất sẵn có.
HoREA đề nghị bổ sung quy định để các công ty cổ phần này được xem xét triển khai dự án, đặc biệt với các khu đất cần di dời do ô nhiễm, quy hoạch hoặc đã cổ phần hóa theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Ngoài ra, cần bổ sung cơ chế ưu tiên theo thời điểm nộp hồ sơ trong trường hợp có nhiều dự án cùng thứ tự nhưng vượt quá tỷ lệ giới hạn. Đây là biện pháp minh bạch, dễ thực hiện và khuyến khích doanh nghiệp chủ động chuẩn bị kỹ hồ sơ.
Hiện nay, TP.HCM đang thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung nhà ở, đặc biệt là phân khúc nhà thương mại giá vừa túi tiền. Việc tháo gỡ rào cản pháp lý sẽ là giải pháp cấp thiết để khơi thông dòng chảy đầu tư, tạo động lực thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản trên địa bàn thành phố.
