Dù vậy, con số này vẫn cách khá xa mức sinh thay thế 2,1 con, đặt ra nhiều thách thức cho công tác dân số của đô thị lớn nhất cả nước.
Thông tin được công bố tại hội nghị hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số và kỷ niệm 64 năm Ngày Dân số Việt Nam, tổ chức tại Bệnh viện Hùng Vương. Báo cáo tại hội nghị, ông Nguyễn Chánh Trung – Chi cục trưởng Chi cục Dân số TPHCM – cho biết mức sinh năm 2025 của thành phố ước đạt 1,51 con/phụ nữ, tăng so với mức 1,45 con/phụ nữ của năm 2024.
Sự gia tăng này cho thấy những chuyển biến bước đầu từ các chính sách khuyến khích sinh con mà TPHCM triển khai trong thời gian qua. Trong đó có Nghị quyết số 32/2025/NQ-HĐND về chính sách khen thưởng, hỗ trợ tập thể và cá nhân thực hiện tốt công tác dân số. Dù mức tăng chưa lớn, đây được xem là tín hiệu đáng ghi nhận trong bối cảnh nhiều năm liền thành phố rơi vào tình trạng mức sinh rất thấp.
Tuy nhiên, theo ông Trung, tỷ suất sinh 1,51 con vẫn thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế. Điều này đòi hỏi TPHCM phải kiên trì các giải pháp lâu dài, đồng bộ, từ chính sách kinh tế, nhà ở, giáo dục đến phúc lợi xã hội, nhằm giảm bớt áp lực cho các gia đình trẻ khi quyết định sinh và nuôi con.
Song song với chỉ tiêu về mức sinh, các chỉ số phản ánh chất lượng dân số đầu đời trong năm 2025 đều đạt và vượt kế hoạch. Tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt 82,18%, cao hơn chỉ tiêu 82%. Tỷ lệ trẻ sơ sinh được sàng lọc đạt 85,15%, vượt mục tiêu 85%. Tỷ số giới tính khi sinh được kiểm soát ở mức 106,5 bé trai/100 bé gái, chưa xuất hiện dấu hiệu mất cân bằng nghiêm trọng.
Về xu hướng già hóa dân số, tuổi thọ trung bình của người dân TPHCM năm 2025 ước đạt 76,7 tuổi, cao hơn mức bình quân cả nước là 74,7 tuổi. Dù vậy, chất lượng sống của người cao tuổi chưa tương xứng với tuổi thọ. Số năm sống khỏe mạnh còn hạn chế, kéo theo nhu cầu chăm sóc y tế và an sinh xã hội ngày càng tăng.
Trong năm qua, công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại thành phố gặp không ít khó khăn. Số người cao tuổi được lập hồ sơ khám sức khỏe định kỳ là 270.731 trường hợp, mới đạt 28,5% so với kế hoạch đề ra. Ông Trung cho rằng nguồn lực đầu tư cho công tác dân số vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số ở cơ sở thường xuyên biến động, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các chương trình tại địa phương.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, BS CKII Huỳnh Minh Chín – Phó giám đốc Sở Y tế TPHCM – nhấn mạnh thông điệp của Tháng hành động quốc gia năm nay: đầu tư cho công tác dân số chính là đầu tư cho sự phát triển bền vững. Ông đề nghị hệ thống dân số – y tế thành phố tập trung giải quyết tình trạng mức sinh thấp, kiểm soát giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số và nâng cao chất lượng dân số trong giai đoạn tới.
“Công tác dân số không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành y tế mà cần sự chung tay của cả hệ thống chính trị và xã hội. Việc vận động mỗi cặp vợ chồng sinh đủ hai con vẫn là thông điệp cần được kiên trì duy trì”, BS Chín nhấn mạnh.


