Tin tứcỦy ban Xã hội của Quốc hội đã tổ chức Phiên họp toàn thể lần thứ 7 vào chiều 29/9 tại TPHCM, dưới sự chủ trì của Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh.
Tại phiên họp Ủy ban Xã hội đã thẩm tra 5 báo cáo của Chính phủ về: Việc quản lý và sử dụng quỹ Bảo hiểm Y tế năm 2021; Việc thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 của Quốc hội về nội dung phòng, chống Covid-19; Việc thực hiện chế độ, chính sách Bảo hiểm Xã hội, việc quản lý và sử dụng quỹ Bảo hiểm Xã hội năm 2021; Việc thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022; Tình hình triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững từ tháng 7/2021 đến nay.
Về việc thực hiện chế độ, chính sách Bảo hiểm Xã hội, việc quản lý và sử dụng quỹ Bảo hiểm Xã hội, ông Nguyễn Thế Mạnh, Tổng giám đốc BHXH Việt Nam báo cáo tính đến cuối năm 2021 tổng số nợ BHXH bắt buộc là hơn 10.200 tỷ đồng, 80% là doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Trong đó, gần 30.000 doanh nghiệp mất tích, phá sản, giải thể, chủ là người nước ngoài bỏ trốn, nợ tồn từ nhiều năm "rất khó đòi" với số tiền hơn 3.200 tỷ đồng, trong đó nợ gốc gần 2.300 tỷ đồng, lãi phát sinh gần 930 tỷ đồng.
Theo cơ quan bảo hiểm cho rằng khó khăn lớn nhất hiện nay trong xử lý nợ đọng là hành vi trốn đóng BHXH.
Trong 4 năm, cơ quan BHXH đã kiến nghị khởi tố 382 vụ nhưng chưa vụ nào bị khởi tố. 186 vụ đã bị cơ quan điều tra xác định không khởi tố vì chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Ông Trần Văn Sáu, thành viên Ủy ban Xã hội Quốc hội, đề xuất nên xem xét xử lý dứt điểm các khoản nợ BHXH gần như không thể thu hồi, trong đó có thể tính đến phương án xóa nợ để không dây dưa kéo dài.
Bộ trưởng Bộ Thương binh và xã hội Đào Ngọc Dung nói rằng rất khó để đòi 3.200 tỷ đồng khoản nợ BHXH kéo dài nhiều năm do đó phải tính toán để có hướng xử lý.
"Thuế không đòi được thì nhà nước xóa nhưng BHXH là tiền của người lao động nên phải tính toán", ông Dung nói.
Việc xử lý nợ phải đảm bảo được quyền lợi cho người đóng. Cơ quan BHXH cần phân loại cụ thể khoản nợ hơn 3.000 tỷ đồng này để báo cáo Ủy ban Xã hội trình Quốc hội xem xét. Ngoài ra, ông cũng đề nghị nên tính đến phương án phong tỏa tài khoản của doanh nghiệp để nợ BHXH. Việc này hiệu quả hơn nhiều tuyên truyền, vận động, thanh tra, kiểm tra, xử phạt hành chính hay khởi kiện ra tòa. Ông Dung dẫn chứng.
Bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho rằng Nghị quyết 05 của Hội đồng thẩm phán hướng dẫn áp dụng Bộ luật Hình sự về các tội danh trốn đóng, gian lận, nợ BHXH giải thích rất rõ từ ngữ còn nhiều tranh cãi trong thời gian qua. Đặc biệt Nghị quyết đã xác định cơ quan BHXH là bên bị hại nên có quyền đề nghị cơ quan công an điều tra, khởi tố. Công đoàn cũng có thể đề nghị cơ quan thẩm quyền khởi kiện các vụ nợ bảo hiểm.
Theo bà Thúy Anh, qua làm việc với cơ quan chức năng, mục tiêu cuối năm nay hoặc đầu năm 2023 phải có một vài vụ nợ BHXH bị khởi tố, đưa tòa xét xử. Việc này sẽ giúp thu hồi nợ, đảm bảo quyền lợi người lao động và răn đe những trường hợp để nợ khác.
