Bệnh nhân V.H.K (sinh năm 1966, ở Đoan Hùng, Phú Thọ) nhập viện trong tình trạng sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn. Bệnh nhân có nổi ban xuất huyết lấm tấm dưới da, tiếp xúc chậm, giảm thính lực (trước đó bệnh nhân có thính lực bình thường). Được biết, khoảng 10 ngày trước khi bị sốt, bệnh nhân có ăn lòng heo.
Nhận thấy bệnh nhân có dấu hiệu viêm màng não, bác sĩ của Khoa Bệnh nhiệt đới đã chỉ định chọc dịch não tủy cho bệnh nhân làm xét nghiệm cấy máu và cấy dịch não tủy. Kết quả cho thấy bệnh nhân dương tính với liên cầu heo (Steptococcus Suis).
Bệnh nhân được xác định bị viêm màng não do liên cầu heo (Steptococcus Suis) và được điều trị theo kháng sinh đồ. Sau 21 ngày điều trị, bệnh nhân đã khỏi, sức khỏe ổn định và được ra viện.
Liên cầu heo là gì?
Liên cầu heo có tên khoa học là Steptococcus Suis, là tác nhân gây bệnh ở heo và một số gia súc khác (trâu, bò, dê, ngựa) mang mầm bệnh, đôi khi gây bệnh trên người.
Bệnh ở heo biểu hiện bằng viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm nội tâm mạc, viêm khớp. Bệnh ở heo thường xuất hiện tản phát nhưng cũng có khi bùng phát thành dịch.
Ở người, khi tiếp xúc trực tiếp với heo ốm, heo chết hoặc ăn tiết canh, lòng heo, thịt heo nấu chưa chín thì vi khuẩn gây 2 bệnh cảnh chính là viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết có thể gây sốc nhiễm khuẩn. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì bệnh nhân có thể tử vong.
Liên cầu khuẩn có thể bị tiêu diệt bởi các chất sát khuẩn thông thường như xà phòng, cloramin, nước javen, nước vôi, nhiệt độ trên 60 độ C, ánh sáng mặt trời…
Với trường hợp bệnh nhân K, các bác sĩ đã nghĩ đến tình huống Bệnh nhân ăn phải thịt heo, lòng heo… có chứa liên cầu khuẩn nhưng chế biến chưa đảm bảo yêu cầu (chưa được nấu chín hoặc dùng chung dụng cụ thái đồ sống và chín…).
Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo người dân nên chọn thực phẩm tươi sống, không nhiễm bệnh, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Không ăn tiết canh, các loại thịt tái, sống.
Khi chế biến cần đảm bảo nấu chín, sử dụng riêng các dụng cụ chế biến thực phẩm sống – chín như dao, thớt, kéo, bát, đĩa… Khi bảo quản thực phẩm cũng cần chú ý để riêng thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm khuẩn chéo.
Sau khi giết mổ heo hoặc chế biến thịt heo sống phải vệ sinh tay sạch bằng dung dịch sát khuẩn. Không tiếp xúc với heo ốm, heo bệnh để tránh những ảnh hưởng tới sức khỏe.
Biểu hiện của bệnh liên cầu heo trên người
Biểu hiện lâm sàng bệnh liên cầu heo trên người gồm 3 giai đoạn
Thời gian ủ bệnh: Từ 1-10 ngày
Giai đoạn này Bệnh nhân không có biểu hiện gì rõ rệt.
Thời kỳ khởi phát: Cấp tính
- Bệnh nhân có những biểu hiện:
- Sốt cao, rét run
- Đau đầu, buồn nôn và nôn
- Đau bụng, tiêu chảy
- Có thể lơ mơ, hôn mê
- Trường hợp nhiễm khuẩn huyết có xuất huyết dưới da
Thời kỳ toàn phát: Biểu hiện 2 thể lâm sàng chính
- Viêm màng não mủ: Sốt, đau đầu, nôn, cứng gáy, chậm chạp, lú lẫn, hôn mê, dịch não tủy đục.
- Nhiễm khuẩn huyết có sốc nhiễm khuẩn: Mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, vã mồ hôi, chân tay lạnh, nổi vân tím trên da. Thiểu niệu hoặc vô niệu.
- Các biểu hiện khác có thể gặp: Xuất huyết dưới da, niêm mạc, nội tạng; Vàng da gan to; Suy hô hấp; Suy thận cấp…
Khi nghi ngờ bệnh nhân bị nhiễm liên cầu heo cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
