Tin tứcMục tiêu là xây dựng một hệ thống phân loại thống nhất, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động thống kê nhà nước, đồng thời đáp ứng nhu cầu quản lý kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện tại.
Hiện tại, hoạt động phân loại thống kê theo loại hình kinh tế đang được thực hiện theo Quyết định số 231/TCTK-PPCĐ của Tổng cục Thống kê. Quy định này phân chia các đơn vị kinh tế, hành chính và sự nghiệp thành các nhóm như: Kinh tế Nhà nước, Kinh tế ngoài Nhà nước, và Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài cho các báo cáo nhanh.
Tuy nhiên, đối với các báo cáo chính thức hàng năm, các chỉ tiêu tổng hợp được phân chia theo 5 loại hình: Kinh tế Nhà nước, Kinh tế tập thể, Kinh tế cá thể, Kinh tế tư nhân và Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, hiện nay chưa có một văn bản pháp lý chính thức quy định rõ ràng về loại hình kinh tế. Điều này đã gây khó khăn trong quá trình thu thập và biên soạn số liệu thống kê, do mỗi bộ ngành có cách tiếp cận khác nhau về việc xác định loại hình kinh tế.
Ví dụ, theo Tổng cục Thống kê, các doanh nghiệp liên doanh với vốn góp của Nhà nước trên 50% được xếp vào loại hình "Kinh tế Nhà nước", trong khi các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên 1% đều được xếp vào loại "Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài". Tuy nhiên, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, tất cả các nhà đầu tư nước ngoài có vốn góp từ 1% trở lên đều được xếp vào khu vực "Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài", không phân biệt vốn đầu tư trực tiếp hay gián tiếp.
Việc chưa có sự thống nhất này đã gây khó khăn trong việc tính toán và biên soạn các chỉ số kinh tế quan trọng như Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP). Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh, việc ban hành Thông tư mới là cần thiết để giải quyết các khó khăn trong công tác thống kê, đồng thời tạo điều kiện để nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế - xã hội.
Dự thảo Thông tư đề xuất hai cấp phân loại loại hình kinh tế. Cấp 1 gồm 4 loại hình chính: Kinh tế Nhà nước, Kinh tế tập thể, Kinh tế tư nhân và Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Cấp 2 chi tiết hơn với 17 loại hình kinh tế, trong đó mỗi loại hình được mã hóa theo cấp 1 tương ứng. Ví dụ, Kinh tế Nhà nước bao gồm các tổ chức mà Nhà nước nắm giữ từ 50% vốn trở lên, hoặc có vốn nhà nước lớn nhất.
Việc xây dựng Thông tư này là một bước tiến quan trọng trong việc cải thiện và thống nhất hoạt động thống kê theo loại hình kinh tế tại Việt Nam, giúp các cơ quan quản lý nhà nước thu thập số liệu chính xác và hỗ trợ quản lý kinh tế - xã hội hiệu quả hơn.
