Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến tập trung vào chế độ đãi ngộ giáo viên, cơ chế tuyển dụng và việc xây dựng một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc.
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhận định việc dự thảo giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo thẩm quyền tuyển dụng chung cho tất cả các trường là một đột phá lớn. Trước đây, Sở Nội vụ đảm nhiệm vai trò này, nhưng theo ông, Sở Giáo dục và Đào tạo là cơ quan nắm rõ nhất nhu cầu chuyên môn của các trường, từ đó tuyển được người phù hợp, đồng thời linh hoạt bố trí, điều động giáo viên.
Về chính sách đãi ngộ, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng nội dung đã được quy định rõ trong nghị quyết 71, phù hợp với yêu cầu của Luật Nhà giáo về việc nâng cao chế độ đãi ngộ cho giáo viên. Ông dẫn câu chuyện một cô giáo vùng cao chấp nhận hy sinh, gánh gạo, gánh rau để học sinh có đủ cái ăn, và nhấn mạnh cần có sự đãi ngộ tương xứng để giáo viên yên tâm công tác. Ông khẳng định khi giáo viên được quan tâm tốt hơn, người hưởng lợi trực tiếp là học sinh và phụ huynh.
Đại biểu Hoàng Văn Cường cũng so sánh với ngành y tế: bác sĩ có thể khám tại bệnh viện rồi khám thêm ngoài giờ mà không bị cấm, trong khi giáo viên dạy trên lớp lại không được phép dạy thêm ngoài với chính học sinh đó. Ông cho rằng không phải giáo viên nào cũng muốn làm thêm, nhưng chính sách đãi ngộ tốt sẽ giúp họ yên tâm và nhiệt huyết hơn. Song song đó, cần có cơ chế giám sát xã hội chặt chẽ để bảo đảm chất lượng và đạo đức nghề nghiệp.
Liên quan đến một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh cần hiểu đúng bản chất: giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp một bộ sách thống nhất, nhưng không giao cho bộ viết một bộ sách áp dụng cho tất cả. Theo ông, nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo quay lại tự viết sách rồi áp dụng đại trà, bộ sách sẽ trở thành “kinh điển”, khiến giáo viên và học sinh chỉ học theo sách, thi theo sách, từ đó triệt tiêu tư duy sáng tạo – điều mà ngành giáo dục đang nỗ lực thay đổi. Ông dẫn thực tế học sinh Việt Nam thông minh nhưng sáng tạo chưa cao do lâu nay học theo khuôn mẫu.
Ông thống nhất việc cung cấp một bộ sách làm tư liệu chuẩn trên toàn quốc và tiến tới miễn phí cho toàn bộ học sinh.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) cho rằng mục tiêu lớn nhất của bộ sách giáo khoa thống nhất là giảm lãng phí. Bà dẫn dự thảo quy định miễn phí bộ sách giáo khoa duy nhất vào năm 2030, nhưng cho phép địa phương “có điều kiện” được miễn sớm hơn từ năm 2026–2027. Theo bà, việc phân biệt như vậy không hợp lý, vì ngay cả địa phương khó khăn, nếu Hội đồng nhân dân nhận thấy học sinh cần được miễn phí sách, họ có thể chủ động cân đối nguồn lực. Bà đặt vấn đề: địa phương giàu thì học sinh vốn ít khó khăn hơn, tại sao lại được ưu tiên miễn trước?
Các ý kiến sẽ được tổng hợp để tiếp tục hoàn thiện dự thảo nghị quyết trước khi trình Quốc hội xem xét.


