Tin tứcChủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc kiểm soát chặt chẽ chất lượng hàng hóa không chỉ giúp tạo niềm tin cho người tiêu dùng, mà còn giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định cho biết, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được ban hành từ năm 2007, có hiệu lực từ ngày 1-7-2008. Qua gần 17 năm thực hiện, hệ thống văn bản hướng dẫn đã giúp kiểm soát chất lượng sản phẩm chặt chẽ hơn, đảm bảo an toàn từ khâu sản xuất đến khi đưa ra thị trường. Tuy nhiên, trước bối cảnh hội nhập quốc tế, những bất cập trong quy định hiện hành cần phải sửa đổi để phù hợp với thực tiễn phát triển.
Nội dung sửa đổi tập trung vào bốn chính sách lớn: đổi mới quy trình xác định sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (nhóm 2), kiểm tra chất lượng hàng hóa; ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm; phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia để đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững, hội nhập quốc tế; tăng cường hiệu quả hoạt động quản lý Nhà nước, đẩy mạnh phân cấp để phù hợp với thực tế. Việc sửa đổi này sẽ giúp nâng cao năng lực giám sát hàng hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời cải thiện môi trường kinh doanh và hỗ trợ xuất khẩu.
Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nhấn mạnh, việc sửa đổi luật là cần thiết, đảm bảo phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Ông Huy cũng lưu ý, dự thảo luật cần làm rõ vai trò của ngân sách nhà nước, trong đó quy định rõ phần nào do Nhà nước đầu tư, phần nào hỗ trợ doanh nghiệp, phần nào khuyến khích xã hội hóa. Cần bổ sung các chính sách về ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Nâng cao năng lực kiểm soát chất lượng đối với hàng hóa trọng điểm, sản phẩm chiến lược quốc gia.
Bên cạnh đó, việc quản lý chất lượng hàng hóa trên các nền tảng thương mại điện tử cũng được đề cập. Nhiều ý kiến cho rằng cần bổ sung quy định về trách nhiệm của các bên liên quan, bao gồm doanh nghiệp kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, đơn vị vận chuyển, đơn vị trung gian thanh toán, để tránh tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan trên thị trường.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng lưu ý, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa hiện tại vẫn còn chồng chéo với nhiều luật khác, đặc biệt là Luật An toàn thực phẩm, Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật. Vì vậy, cần có sự rà soát tổng thể để đảm bảo tính thống nhất, tránh gây khó khăn cho doanh nghiệp khi thực hiện.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc đảm bảo chất lượng hàng hóa không chỉ giúp tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong nước, mà còn giúp doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Ông lưu ý Chính phủ cần có giải pháp kiểm soát chất lượng hàng hóa nhập khẩu, tránh tình trạng một số nước lợi dụng nhãn mác Việt Nam để xuất khẩu sản phẩm kém chất lượng. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc, giám sát sản phẩm bằng các giải pháp hiện đại như blockchain, trí tuệ nhân tạo. Giảm thiểu thủ tục hành chính, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các tiêu chuẩn chất lượng quốc gia và quốc tế.
Chủ tịch Quốc hội cũng đặt câu hỏi: “Tại sao nhiều sản phẩm của Việt Nam chưa có thương hiệu mạnh trên thị trường quốc tế? Có phải do chất lượng chưa đảm bảo, hay do quy trình kiểm định còn chồng chéo?” Ông đề nghị các cơ quan chức năng phải tháo gỡ vướng mắc để hàng Việt vươn xa, nâng cao vị thế trên chuỗi cung ứng toàn cầu.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan yêu cầu Ban soạn thảo tiếp thu đầy đủ các ý kiến, đặc biệt là thể chế hóa đầy đủ các Nghị quyết của Đảng và Chỉ thị của Ban Bí thư về tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia. Rà soát phạm vi sửa đổi để đảm bảo tính đồng bộ với các luật khác, tránh chồng chéo. Làm rõ chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, nhất là trong ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Nâng cao tính minh bạch trong công bố hợp chuẩn, hợp quy, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Bổ sung quy định về quản lý chất lượng sản phẩm trên thương mại điện tử, đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.
Việc sửa đổi luật phải đảm bảo tính thực tiễn, không tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp, đồng thời tạo động lực để nền kinh tế phát triển bền vững, hướng tới mục tiêu tăng trưởng hai con số trong thời gian tới.
