Hiện khu vực kinh tế tư nhân có hơn 940 ngàn doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động. Đây là lực lượng nòng cốt tạo ra của cải, vật chất, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần xóa đói giảm nghèo và ổn định xã hội.
Khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 51% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước, hơn 30% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu, gần 60% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, 82% tổng số lao động trong nền kinh tế.
Nhiều doanh nghiệp tư nhân vươn lên mạnh mẽ, không chỉ làm chủ thị trường nội địa mà còn khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế…
Bên cạnh các kết quả đạt được, kinh tế tư nhân vẫn còn không ít tồn tại, hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu là động lực quan trọng nhất của kinh tế đất nước.
98% doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, trình độ công nghệ, năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo và quản trị thấp, năng suất lao động, hiệu quả hoạt động và sức cạnh tranh chưa cao, tư duy kinh doanh “thời vụ,” thiếu tầm nhìn chiến lược, thiếu động lực phát triển, thậm chí “không muốn lớn,” thiếu sự kết nối với nhau cũng như với khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài...
Năng lực huy động và hấp thụ vốn thấp, hoạt động manh mún, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, tỷ trọng tham gia vào lĩnh vực sản xuất còn thấp. Số doanh nghiệp quy mô lớn, có năng lực dẫn dắt các chuỗi cung ứng còn ít.
Cho ý kiến cụ thể về Đề án và Nghị quyết của Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, các nội dung về nhận định tình hình, vị trí, vai trò, tầm quan trọng… được thể hiện trong Đề án tương đối tốt.
Theo Phó Thủ tướng, Tổ biên tập văn kiện Đại hội đã thống nhất quan điểm “phát triển kinh tế tư nhân - động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế.”
Trong các báo cáo chính trị trước đây, từ Đại hội VI (1986) đến nay đều khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân. Song, ông cho rằng, phát triển kinh tế tư nhân “vẫn có rất nhiều rào cản, nhiều khó khăn.”
Dẫn chứng được Phó Thủ tướng nêu ra là mục tiêu có 1 triệu doanh nghiệp vẫn không đạt, trong khi mục tiêu đặt ra năm 2025 là phải có 1,5 triệu, năm 2030 là 2 triệu doanh nghiệp. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến không đạt mục tiêu này, như tiếp cận về đất đai, về vốn rất khó khăn.
Sau chuyến khảo sát Trung Quốc mới đây, Phó Thủ tướng chia sẻ, “hiện nay khó khăn nhất là các doanh nghiệp không tiếp cận được vốn, kể cả Trung Quốc cũng rất khó khăn.”
Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ban, ngành tập trung sức lực, thời gian, trí tuệ, cùng với Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện Đề án, bám sát các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, đảm bảo khi ban hành phải tạo cú hích cho khu vực kinh tế tư nhân, khơi thông các rào cản, điểm nghẽn và tạo hứng khởi, niềm tin, sự thông thoáng, hấp dẫn để khu vực kinh tế tư nhân bung ra phát triển.
“Người dân mạnh dạn bỏ vốn đầu tư, tiếp cận, gia nhập thị trường, hoạt động kinh doanh thuận lợi, kể cả rút lui khỏi thị trường cũng phải minh bạch và thuận lợi, đúng theo tinh thần Nhà nước kiến tạo cho họ được gia nhập thị trường, hoạt động hiệu quả, có đóng góp cho nền kinh tế,” Phó Thủ tướng nêu rõ.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cũng cho rằng, đây là nghị quyết của Bộ Chính trị, đòi hỏi phải ngắn gọn, súc tích, rõ ràng, cụ thể và có tính hành động, tính chiến đấu, tính cách mạng, tính khả thi cao.
Mọi chính sách đưa ra phải đúng, trúng, mạnh và triển khai ngay được, tác động ngay vào khu vực kinh tế tư nhân, để khu vực này có điều kiện phát triển nhanh, đóng góp vào tăng trưởng của nền kinh tế ở mức hai con số trong giai đoạn tới.
Đề nghị Bộ Tài chính rà soát lại các mục tiêu, quan điểm, Phó Thủ tướng lưu ý, khi đưa ra chỉ tiêu phải có tính toán phù hợp, có luận cứ thuyết phục, xem khả năng thực tiễn (tinh thần khởi nghiệp của doanh nghiệp, quy mô nền kinh tế, thu nhập bình quân đầu người, môi trường kinh doanh…) và kinh nghiệm quốc tế để đưa ra chỉ tiêu sát, đúng, trúng.
Nhấn mạnh yêu cầu về giải pháp là phải “trúng và đúng, đột phá đủ mạnh và đúng thẩm quyền,” Phó Thủ tướng nêu rõ, đây là chủ trương quyết sách lớn của Đảng, phải sửa đổi, hoàn thiện thể chế, các chính sách liên quan.
Theo Phó Thủ tướng, chủ yếu phải sử dụng công cụ tài khóa, tiền tệ và thủ tục hành chính để điều tiết, điều chỉnh, kiến tạo, hạn chế tối đa áp đặt mệnh lệnh, can thiện của Nhà nước làm méo mó thị trường, không đảm bảo tính công bằng, bình đẳng trong hoạt động giữa các thành phần kinh tế, vi phạm các cam kết quốc tế.
