Tin tứcVăn bản đặt ra yêu cầu cao hơn cho các dòng xe lưu thông tại Hà Nội và TPHCM nhằm giảm ô nhiễm không khí, hướng tới hệ thống giao thông bền vững.
Quyết định quy định trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến quản lý, kiểm định và sử dụng xe ô tô dùng động cơ cháy cưỡng bức hoặc cháy do nén. Các trường hợp xe nước ngoài được phép tạm nhập để dự hội nghị, hội chợ, sự kiện; xe phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh không thuộc phạm vi áp dụng.
Theo nội dung được công bố, các xe ô tô sản xuất trước năm 1999 sẽ áp dụng mức khí thải 1 (tương đương Euro 1). Xe sản xuất từ năm 1999 đến hết năm 2016 áp dụng mức 2 (Euro 2). Nhóm xe sản xuất từ năm 2017 đến hết năm 2021 áp dụng mức 3 (Euro 3). Lộ trình áp dụng cho ba nhóm xe này bắt đầu từ ngày 1/3/2026.
Riêng nhóm xe sản xuất giai đoạn 2017 – 2021 khi tham gia giao thông tại Hà Nội và TPHCM sẽ phải đạt mức 4 (Euro 4) từ ngày 1/1/2027. Đây là yêu cầu cao hơn so với lộ trình chung áp dụng toàn quốc.
Đối với ô tô sản xuất từ năm 2022, quy định chia thành hai mốc:
Áp dụng mức 4 (Euro 4) ngay khi quyết định có hiệu lực.
Áp dụng mức 5 (Euro 5) từ ngày 1/1/2032.
Riêng xe sản xuất từ năm 2022 khi lưu thông trên địa bàn Hà Nội và TPHCM phải đạt mức 5 từ ngày 1/1/2028, sớm hơn 4 năm so với yêu cầu toàn quốc.
Từ ngày 1/1/2029, tất cả xe ô tô lưu thông tại Hà Nội và TPHCM phải đạt chuẩn khí thải từ mức 2 trở lên. Quy định này tác động lớn đến nhóm xe cũ, vốn phát thải cao và thường gây ô nhiễm nặng tại các đô thị đông dân.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao hướng dẫn các đơn vị triển khai lộ trình. Bộ cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu để đề xuất các tiêu chuẩn khí thải cao hơn trong tương lai, trình Thủ tướng xem xét và công bố.
Quyết định bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/3/2026. Việc áp dụng theo từng giai đoạn được đánh giá là hướng đi phù hợp nhằm giúp các đơn vị kiểm định, doanh nghiệp vận tải và người dân có thời gian chuẩn bị.
Khí thải từ phương tiện giao thông là một trong các nguồn gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng tại hai đô thị lớn nhất cả nước. Số lượng xe cũ vẫn ở mức cao, đặc biệt là xe dùng động cơ diesel. Việc áp dụng các mức khí thải cao hơn được kỳ vọng sẽ giúp giảm lượng phát thải bụi mịn và các loại khí độc hại.
Nhiều chuyên gia đánh giá lộ trình mới sẽ tạo động lực để người dân dần chuyển sang xe đời mới, xe tiết kiệm nhiên liệu hoặc các dòng xe thân thiện môi trường hơn. Các trung tâm đăng kiểm cũng sẽ phải nâng cấp thiết bị để đáp ứng yêu cầu đo kiểm khí thải theo quy chuẩn mới.
Mức khí thải được chia thành 5 mức, căn cứ theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia do Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành. Việc phân chia này giúp cơ quan chức năng kiểm soát chặt chẽ hơn tình trạng phương tiện cũ nát, kém an toàn, gây ô nhiễm khi lưu thông.
Lộ trình nêu trong quyết định được xem là bước tiến lớn trong chiến lược giảm ô nhiễm không khí ở Việt Nam, nhất là tại Hà Nội và TP.HCM – nơi thường xuyên ghi nhận chất lượng không khí ở mức xấu. Nhờ việc siết chặt chuẩn khí thải, các đô thị kỳ vọng sẽ cải thiện môi trường sống và giảm áp lực lên hệ thống y tế trong dài hạn.
