Tin tứcNội dung thu hút nhiều ý kiến là phần sửa đổi bổ sung chương riêng về đất hiếm trong Luật Địa chất và khoáng sản.
Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Tâm Hùng; đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng); đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp)… đều nhấn mạnh tính cấp thiết của việc hoàn thiện pháp lý đối với loại tài nguyên có giá trị chiến lược. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về vật liệu chiến lược, năng lượng tái tạo và chuỗi cung ứng công nghệ cao, việc xác định đất hiếm là tài nguyên đặc biệt quan trọng, cần quản lý thống nhất ở cấp quốc gia được cho là phù hợp với định hướng phát triển dài hạn.
Theo đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, dự thảo cần khẳng định nguyên tắc quản lý dựa trên khoa học và kiểm soát rủi ro nghiêm ngặt, trong đó yêu cầu môi trường phải đặt ở mức cao nhất. Đại biểu đề nghị bổ sung các ngưỡng an toàn bắt buộc như công nghệ tuyển – tách khép kín, mô hình hóa phát tán phóng xạ, hệ thống quan trắc liên tục, phương án xử lý bùn thải đạt chuẩn IAEA và phục hồi môi trường ngay từ giai đoạn cấp phép. Chỉ những doanh nghiệp có năng lực công nghệ – tài chính và hệ thống quản trị môi trường đạt chuẩn quốc tế mới được phép tham gia.
Đại biểu cũng nhấn mạnh cần làm rõ vai trò giám sát độc lập của cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia trong toàn bộ chuỗi hoạt động. Với đặc thù đất hiếm có chu kỳ kỹ thuật dài, thời gian chuẩn bị dự án thường kéo dài 3-5 năm, do đó thời hạn ưu tiên quá ngắn có thể tạo sức ép khiến nhà đầu tư lập dự án vội vàng, dẫn đến rủi ro không hình thành được chế biến sâu.
Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị bổ sung cơ chế kiểm soát xuất khẩu, quy định tỷ lệ chế biến sâu tối thiểu trong nước nhằm đảm bảo nguồn tài nguyên phục vụ phát triển công nghiệp quốc gia. Cùng với đó, cần làm rõ cơ chế lựa chọn doanh nghiệp thăm dò – khai thác – chế biến dựa trên tiêu chí an ninh công nghệ và năng lực chế biến sâu để tránh nguy cơ thâu tóm tài nguyên hoặc rò rỉ công nghệ.
Đại biểu Phạm Văn Hòa nêu rõ, đất hiếm là loại tài nguyên có trữ lượng hạn chế, do đó yêu cầu quản lý chặt chẽ để tránh khai thác tự phát, manh mún. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan quản lý môi trường xây dựng chính sách bảo vệ đất hiếm đúng mức.
Trong khi đó, thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) tập trung vào hệ thống thú y, nhấn mạnh yêu cầu tăng năng lực giám sát, cảnh báo, xét nghiệm; kiểm soát sử dụng thuốc thú y – kháng sinh và thúc đẩy mô hình “Một sức khỏe”. Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đề nghị đơn giản hóa thủ tục, tăng hậu kiểm và dữ liệu hóa quản lý.
Trước đó, Quốc hội biểu quyết thông qua việc bổ sung 7 nội dung vào Chương trình Kỳ họp thứ 10 với 394/399 đại biểu tán thành (83,30%), bao gồm các nghị quyết về cơ chế – chính sách phát triển năng lượng giai đoạn 2026-2030; sửa đổi Nghị quyết số 98/2023/QH15 về cơ chế đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; sửa đổi Nghị quyết số 136/2024/QH15 liên quan chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng; chủ trương đầu tư cao tốc Vinh – Thanh Thủy; bổ sung ngân sách nhà nước đợt 2 năm 2025; điều chỉnh nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13 về Cảng hàng không quốc tế Long Thành; sửa đổi Nghị quyết số 170/2024/QH15 ngày 30/11/2024 để tháo gỡ khó khăn cho các dự án đất đai tại Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Khánh Hòa.
