Theo đó, 12 đơn vị Thanh tra cấp bộ sẽ dừng hoạt động và chuyển về Thanh tra Chính phủ, với thời hạn hoàn tất trước ngày 30/5/2025.
Cụ thể, kế hoạch đề xuất kết thúc hoạt động của 12 cơ quan thanh tra thuộc các bộ và 5 đơn vị cấp vụ thuộc Thanh tra Chính phủ, đồng thời sắp xếp lại tổ chức, bộ máy, nhân sự theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Việc tiếp nhận, điều chuyển công chức, cũng như bàn giao nhiệm vụ, hồ sơ, tài liệu sẽ do Thanh tra Chính phủ trực tiếp chủ trì thực hiện.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị hợp nhất Trường Cán bộ Thanh tra và Viện Chiến lược Khoa học Thanh tra nhằm thống nhất đầu mối đào tạo và nghiên cứu trong ngành thanh tra. Việc hợp nhất này được cho là sẽ tăng cường hiệu quả hoạt động, giảm chồng chéo và tiết kiệm nguồn lực.
Tại địa phương, Thanh tra Chính phủ đề xuất kết thúc hoạt động của Thanh tra cấp huyện, Thanh tra sở và Thanh tra tỉnh hiện hành. UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ là cơ quan chủ trì xây dựng và triển khai phương án sắp xếp lại nhân sự, nhiệm vụ và tài sản của các đơn vị thanh tra cấp dưới, giao về Thanh tra tỉnh.
Quy trình bàn giao và sắp xếp bộ máy thanh tra địa phương sẽ được thực hiện đồng bộ với kế hoạch sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh. Điều này nhằm đảm bảo tính liên thông và hiệu quả trong tổ chức bộ máy thanh tra mới, phù hợp với chủ trương tinh gọn bộ máy của Đảng và Nhà nước.
Song song với quá trình tái cấu trúc tổ chức, Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành rà soát, sửa đổi và bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến tổ chức và hoạt động của ngành thanh tra. Trong đó có việc trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ theo thủ tục rút gọn, nhằm kịp thời đáp ứng yêu cầu vận hành của bộ máy mới.
Về cơ sở vật chất, kế hoạch nêu rõ sẽ tận dụng tối đa trụ sở và trang thiết bị hiện có của các cơ quan thanh tra sau sắp xếp. Trong trường hợp cần thiết, có thể sử dụng trụ sở dôi dư của các cơ quan nhà nước khác hoặc thuê tạm để đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn. Quan điểm chung là tiết kiệm, hiệu quả và tránh lãng phí ngân sách.
Đề án tái cấu trúc hệ thống cơ quan thanh tra lần này là một bước đi cụ thể hóa Nghị quyết của Đảng về đổi mới tổ chức bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Việc dừng hoạt động các cơ quan thanh tra cấp bộ, cấp sở và cấp huyện, đồng thời tập trung đầu mối về Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh, được kỳ vọng sẽ nâng cao tính thống nhất, tăng cường vai trò giám sát, phòng chống tiêu cực trong hệ thống chính trị và hành chính.
Việc triển khai kế hoạch nói trên nếu diễn ra đúng tiến độ sẽ đánh dấu bước chuyển lớn trong mô hình hoạt động của ngành thanh tra, hướng tới một hệ thống thanh tra tập trung, chuyên nghiệp và gắn kết hơn với yêu cầu cải cách hành chính hiện đại.
