Giải pháp đơn giản này được thực hiện thử nghiệm trong 2 tháng qua tại bang Gujarat và đang mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc cải thiện điều kiện sống của người dân, đặc biệt khi mùa hè - khoảng thời gian nóng nhất trong năm - đang đến gần.
Dự án cũng đang được triển khai tại 400 hộ gia đình ở Ahmedabad. Theo đó, sơn trắng có chứa bột titan dioxide đã được sử dụng để sơn lên mái nhà. Đây là hợp chất có khả năng phản xạ bức xạ Mặt trời trở lại khí quyển, giúp giảm lượng nhiệt hấp thụ vào nhà.
Dự án được tài trở bởi Wellcome Trust - quỹ từ thiện tập trung vào nghiên cứu cải thiện sức khỏe con người có trụ sở tại London (Anh).
Theo ông Aditi Bunker, nhà dịch tễ học đến từ Đại học Heidelberg (Đức) đồng thời là trưởng dự án, phần lớn những ngôi nhà trong các khu dân cư thu nhập thấp không có lớp cách nhiệt để ngăn nhiệt độ từ mái nhà truyền xuống không gian sống, khiến người dân phải chịu đựng nhiệt độ khắc nghiệt trong mùa hè.

Tại "khu ổ chuột" Vanzara Vas ở Narol, bang Ahmedabad - nơi có hơn 2.000 căn nhà nhỏ, chật chội và thiếu thông gió, nhiều cư dân đã cảm nhận rõ sự thay đổi khi áp dụng giải pháp này.
Nehal Vijaybhai Bhil, một cư dân có mái nhà được sơn bằng vật liệu đặc biệt chống nóng hồi tháng 1 năm nay chia sẻ: “Tủ lạnh của tôi không còn bị nóng lên, nhà mát hơn hẳn. Tôi ngủ ngon hơn và hóa đơn tiền điện cũng giảm đáng kể.”


Trước khi tham gia dự án, nhiều hộ gia đình phải dùng bạt nhựa, rải cỏ khô lên mái nhà để giảm nhiệt. Thậm chí, họ phải ở ngoài trời phần lớn thời gian trong ngày, chỉ trở về nhà khi nhiệt độ giảm vào buổi tối.
Biến đổi khí hậu khiến mùa hè tại Ấn Độ ngày càng khắc nghiệt, với nhiệt độ tại Ahmedabad từng vượt ngưỡng 46 độ C trong những năm gần đây. Theo một nghiên cứu năm 2022 đăng trên tạp chí Environmental Research Letters, tần suất các đợt nắng nóng cực đoan đã tăng gần gấp 3 lần so với thời kỳ trước Cách mạng Công nghiệp.
Mái nhà phản nhiệt không chỉ giúp giảm nhiệt độ mà còn cải thiện sức khỏe cư dân, giảm nguy cơ sốc nhiệt - nhất là với người già, trẻ nhỏ và những người có bệnh nền.
Thử nghiệm tại bang Ahmedabad sẽ kéo dài một năm, trong đó các nhà khoa học sẽ thu thập dữ liệu về sức khỏe và điều kiện sống của những hộ gia đình có áp dụng và không áp dụng giải pháp sơn làm mát mái nhà.
Dự án cũng đang được thử nghiệm tại Burkina Faso, Mexico và đảo Niue (Nam Thái Bình Dương) để đánh giá hiệu quả của phương pháp này trong các điều kiện khí hậu và vật liệu xây dựng khác nhau.
Kết quả sơ bộ từ Burkina Faso cho thấy, trong vòng 2 năm, mái nhà phản nhiệt giúp giảm nhiệt độ trong nhà từ 1,2 độ C (đối với nhà có mái lợp kết hợp giữa tôn và đất) đến 1,7 độ C (đối với mái nhà lợp hoàn toàn bằng tôn), từ đó giúp nhịp tim của cư dân ổn định hơn. Theo các nhà khoa học của dự án, đây không chỉ là giải pháp chống nóng mà còn giúp bảo vệ sức khỏe.
Dự án sơn làm mát mái nhà đang mở ra một hướng đi mới trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, đặc biệt tại các khu vực có mức sống thấp, nơi người dân không đủ điều kiện trang bị các hệ thống làm mát hiện đại.
Các nhà nghiên cứu hy vọng chính quyền địa phương và các tổ chức quốc tế sẽ mở rộng áp dụng giải pháp này để giúp đỡ nhiều cộng đồng hơn, đồng thời tìm kiếm các phương án tối ưu hóa lớp phủ phản nhiệt để tăng hiệu quả và độ bền theo thời gian.