Tin tứcNgười ta hy vọng rằng thời tiết La Niña bắt đầu trong cùng tháng này sẽ khiến năm 2025 có khởi đầu mát mẻ hơn so với năm 2023 và 2024, vốn đã phá vỡ kỷ lục về nhiệt độ nóng. Nhưng điều đó đã không xảy ra, như đã được xác nhận bởi dữ liệu từ dịch vụ khí hậu châu Âu Copernicus.
Kỷ lục nhiệt độ đáng ngạc nhiên của tháng 1 trùng với một nghiên cứu mới của một chuyên gia khoa học khí hậu, cựu nhà khoa học hàng đầu của NASA James Hansen và những người khác cho rằng hiện tượng nóng lên toàn cầu đang diễn ra nhanh hơn. Đây là một tuyên bố đang gây nhiều ý kiến khác nhau của cộng đồng nghiên cứu.
Tháng 1 năm 2025 nóng thế nào?
Tháng 1 năm 2025 trên toàn cầu ấm hơn 0,09 độ C so với tháng 1/2024, tháng 1 nóng nhất trước đó, và ấm hơn 1,75 độ C so với thời kỳ trước thời kỳ công nghiệp, Copernicus tính toán.
Đây là tháng thứ 18 trong 19 tháng qua mà thế giới đạt hoặc vượt qua giới hạn nóng lên đã được quốc tế thống nhất là 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Các nhà khoa học sẽ không coi giới hạn này là bị vi phạm trừ khi và cho đến khi nhiệt độ toàn cầu duy trì ở mức trên trong 20 năm.
Các ghi chép của Copernicus có từ năm 1940, nhưng các ghi chép khác của Hoa Kỳ và Anh lại có từ năm 1850, và các nhà khoa học sử dụng các dữ liệu thay thế như vòng cây cho biết kỷ nguyên này là ấm nhất trong khoảng 120.000 năm hoặc kể từ khi nền văn minh loài người bắt đầu.
Liệu năm 2025 có phải là năm nóng nhất được ghi nhận không?
Hansen, cựu nhà khoa học của NASA và được mệnh danh là cha đẻ của khoa học khí hậu, cho biết đừng loại năm 2025 ra khỏi cuộc đua trở thành năm nóng nhất.
Ông hiện đang làm việc tại Đại học Columbia, Hansen và các đồng nghiệp cho biết 15 năm qua đã ấm lên với tốc độ gấp đôi so với 40 năm trước.
"Tôi tin rằng tỷ lệ cao hơn này sẽ tiếp tục trong ít nhất vài năm nữa", Hansen trả lời phỏng vấn của AP.
Hansen cho biết nhiệt độ đã tăng đáng kể ngay cả khi loại trừ các biến thể El Niño và dự kiến biến đổi khí hậu kể từ năm 2020.
Ông lưu ý các quy định về vận tải gần đây đã dẫn đến giảm ô nhiễm lưu huỳnh, phản chiếu một số ánh sáng mặt trời ra khỏi Trái đất và làm giảm hiệu quả sự nóng lên. Và ông cho biết điều đó sẽ tiếp tục.
“Sự dai dẳng của nhiệt độ ấm kỷ lục trong suốt năm 2023, 2024 và bây giờ là tháng đầu tiên của năm 2025 thực sự gây sốc”, Jonathan Overpeck, trưởng khoa môi trường của Đại học Michigan, người không tham gia nghiên cứu của Hansen, cho biết. “Có vẻ như không có nhiều nghi ngờ rằng tình trạng nóng lên toàn cầu và tác động của biến đổi khí hậu đang tăng tốc”.
Nhưng Gabe Vecchi của Princeton và Michael Mann của Đại học Pennsylvania cho biết họ không đồng ý với Hansen về sự gia tốc. Vecchi cho biết không có đủ dữ liệu để chứng minh rằng đây không phải là sự ngẫu nhiên. Mann cho biết nhiệt độ tăng vẫn nằm trong phạm vi mà các mô hình khí hậu dự báo.
Nguyên nhân nào khiến nhiệt độ toàn cầu tăng cao?
Samantha Burgess, giám đốc chiến lược về khí hậu của cơ quan thời tiết châu Âu, cho biết lý do mức nhiệt kỷ lục là sự tích tụ khí nhà kính từ việc đốt than, dầu và khí đốt tự nhiên, nhưng những tác động tự nhiên đến sự thay đổi nhiệt độ vẫn chưa diễn ra như mong đợi.
Yếu tố tự nhiên lớn trong nhiệt độ toàn cầu thường là chu kỳ tự nhiên của những thay đổi trong vùng nước xích đạo Thái Bình Dương. Khi trung tâm Thái Bình Dương đặc biệt ấm, đó là hiện tượng El Niño và nhiệt độ toàn cầu có xu hướng tăng đột biến. Năm ngoái là một hiện tượng El Niño đáng kể, mặc dù nó đã kết thúc vào tháng 6 năm ngoái và năm đó thậm chí còn ấm hơn dự kiến ban đầu, là năm nóng nhất được ghi nhận.
Mặt trái mát mẻ hơn của El Niño, La Niña, có xu hướng làm giảm tác động của hiện tượng nóng lên toàn cầu, khiến nhiệt độ kỷ lục ít có khả năng xảy ra hơn nhiều. La Niña bắt đầu vào tháng 1 sau khi âm ỉ trong nhiều tháng. Chỉ tháng trước, các nhà khoa học khí hậu đã dự đoán rằng năm 2025 sẽ không nóng như năm 2024 hoặc 2023, do có La Niña là một lý do chính.
Burgess cho biết: Thông thường, sau một đợt El Niño như năm ngoái, nhiệt độ sẽ giảm nhanh chóng, nhưng "chúng tôi chưa thấy điều đó", Burgess nói với The Associated Press.
