Tuy nhiên, các chuyên gia ẩm thực và chăm sóc dụng cụ nấu ăn đều khuyến cáo nên hạn chế nấu những món có tính axit cao như cà chua, giấm, rượu vang trong chảo gang, nhất là chảo gang truyền thống.
Nguyên nhân đầu tiên nằm ở phản ứng hóa học giữa axit và bề mặt gang. Chảo gang thường được phủ một lớp dầu tôi (seasoning) hình thành từ quá trình đun nóng dầu nhiều lần. Lớp này giúp chảo chống dính tự nhiên và hạn chế gỉ sét. Khi tiếp xúc với thực phẩm chua, axit có thể phá vỡ lớp dầu tôi, làm lộ bề mặt gang thô bên dưới. Kết quả là chảo dễ bị bong lớp bảo vệ, nhanh xuống cấp và mất khả năng chống dính.
Không chỉ ảnh hưởng đến dụng cụ, món ăn cũng có thể bị tác động. Axit trong cà chua hay giấm có khả năng hòa tan một lượng nhỏ sắt từ chảo gang vào thức ăn. Điều này khiến món ăn có mùi kim loại, vị gắt, không còn tròn vị. Với các món hầm hoặc sốt cần nấu lâu, hiện tượng này càng rõ rệt hơn.
Về lâu dài, việc thường xuyên nấu đồ chua trong chảo gang còn làm tăng nguy cơ gỉ sét. Khi lớp dầu tôi bị phá hủy, hơi ẩm trong không khí dễ bám vào bề mặt chảo, gây oxy hóa. Người dùng sẽ phải tốn nhiều công sức để tôi lại chảo, thậm chí có trường hợp chảo bị rỗ bề mặt, khó phục hồi như ban đầu.
Một số người cho rằng nấu đồ chua trong chảo gang giúp bổ sung sắt cho cơ thể. Thực tế, lượng sắt hòa tan vào thức ăn rất khó kiểm soát và không phải lúc nào cũng có lợi. Việc hấp thụ sắt từ thực phẩm cần được cân nhắc phù hợp với từng đối tượng, thay vì dựa vào dụng cụ nấu ăn. Mặt khác, vị kim loại xuất hiện trong món ăn thường gây khó chịu, làm giảm trải nghiệm ẩm thực.
Các nhà sản xuất hiện nay đã cho ra đời chảo gang tráng men nhằm khắc phục hạn chế này. Lớp men thủy tinh phủ trên bề mặt giúp ngăn axit tiếp xúc trực tiếp với gang, cho phép nấu nhiều loại thực phẩm hơn, kể cả món chua. Tuy nhiên, chảo gang tráng men có giá cao hơn và nếu lớp men bị sứt mẻ, khả năng bảo vệ cũng giảm đáng kể.
Trong căn bếp gia đình, để sử dụng chảo gang hiệu quả và bền lâu, các đầu bếp khuyên nên ưu tiên chảo này cho các món chiên, xào, áp chảo thịt, cá hoặc các món cần nhiệt cao. Với các món sốt cà chua, canh chua, kho có giấm hay rượu vang, chảo inox hoặc nồi tráng men sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.
Nếu lỡ nấu món chua trong chảo gang trong thời gian ngắn, người dùng nên rửa chảo ngay sau khi nấu, lau khô hoàn toàn và tôi lại một lớp dầu mỏng để bảo vệ bề mặt. Cách làm này giúp hạn chế hư hại và kéo dài tuổi thọ của chảo.
Chảo gang vẫn là dụng cụ nấu ăn giá trị nếu được sử dụng đúng cách. Hiểu rõ giới hạn của nó, tránh các món có tính axit cao, sẽ giúp giữ trọn hương vị món ăn và bảo vệ chảo bền bỉ theo thời gian.



