Một nghiên cứu mới công bố tại Đại hội Béo phì Châu Âu 2025 (ECO 2025) đang khiến giới y khoa đặc biệt chú ý: chỉ cần vòng eo tăng thêm 11 cm, nguy cơ mắc nhiều loại ung thư ở nam giới có thể tăng đến 25%.
Công trình nghiên cứu được thực hiện bởi các chuyên gia từ Đại học Lund (Thụy Điển), dựa trên dữ liệu theo dõi sức khỏe của hơn 339.000 người trong suốt 14 năm. Kết quả, hơn 18.000 trường hợp ung thư liên quan đến béo phì đã được ghi nhận.
Theo nhóm nghiên cứu, vòng eo là thước đo hiệu quả và chính xác hơn BMI trong việc đánh giá nguy cơ mắc các bệnh ung thư liên quan đến mỡ nội tạng, đặc biệt ở nam giới. Khi vòng eo phình to, dù BMI vẫn trong ngưỡng "bình thường", người bệnh vẫn có nguy cơ cao đối mặt với các loại ung thư như ung thư đại trực tràng, gan, tuyến tụy, dạ dày, thận, túi mật, vú (sau mãn kinh), nội mạc tử cung, và nhiều dạng ung thư khác.
Cụ thể, với mỗi 11 cm tăng thêm vòng eo, nguy cơ mắc các ung thư liên quan đến béo phì ở nam giới tăng 25%. Ở nữ giới, chỉ số này thấp hơn, nhưng vẫn đáng lưu ý: tăng 12 cm vòng eo có thể khiến nguy cơ ung thư tăng 13%.
Lý giải về sự nguy hiểm của mỡ bụng, các nhà khoa học cho biết không phải tất cả mỡ trong cơ thể đều như nhau. Mỡ nội tạng – loại mỡ bao quanh các cơ quan bên trong ổ bụng – không chỉ chiếm chỗ mà còn tham gia vào các phản ứng chuyển hóa, tiết ra các chất gây viêm, rối loạn insulin, tăng mỡ máu và thúc đẩy các cơ chế sinh ung thư.
“BMI chỉ cho biết tổng trọng lượng cơ thể so với chiều cao, nhưng không phân biệt được mỡ tập trung ở đâu. Trong khi đó, vòng eo phản ánh trực tiếp tình trạng tích mỡ ở bụng – yếu tố then chốt ảnh hưởng đến nhiều bệnh mạn tính, bao gồm ung thư,” nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.
Bác sĩ chuyên khoa nội tiết Lê Trọng Nghị (TP.HCM) cho biết nghiên cứu này đặc biệt hữu ích với người Việt Nam – vốn có xu hướng “bụng to, người nhỏ”. Nhiều người gầy nhưng vẫn có mỡ bụng cao, gọi là "béo nội tạng", rất dễ chủ quan vì nghĩ mình không béo.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã từng cảnh báo béo phì liên quan tới ít nhất 14 loại ung thư khác nhau. Với phát hiện mới này, giới chuyên gia đang kiến nghị nên bổ sung vòng eo là chỉ số đánh giá nguy cơ ung thư trong các chương trình tầm soát sức khỏe.
Các chuyên gia khuyến cáo: nam giới nên giữ vòng eo dưới 90 cm, nữ dưới 80 cm. Tập thể dục đều đặn, ăn nhiều rau xanh, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và ngủ đủ giấc là những biện pháp hiệu quả giúp kiểm soát vòng eo và giảm nguy cơ bệnh tật.
“Chỉ cần một chiếc thước dây, bạn đã có thể kiểm soát một phần nguy cơ ung thư. Đừng đợi đến khi cân nặng tăng mới hành động – bởi mỡ bụng có thể âm thầm giết bạn từ bên trong,” bác sĩ Nghị cảnh báo.
