Tin tứcPhát hiện này có thể thay đổi những gì chúng ta từng biết về vệ tinh tự nhiên của Trái Đất.
Từ trước đến nay, Mặt Trăng được coi là một thiên thể tĩnh lặng, không còn hoạt động địa chất kể từ khoảng 2 tỉ năm trước. Tuy nhiên, các mẫu đất mà tàu vũ trụ Hằng Nga 5 của Trung Quốc thu thập được vào cuối năm 2020 đã hé lộ câu chuyện khác.
Nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Qiuli Li, từ Viện Địa chất và Địa vật lý thuộc Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc, đã phân tích khoảng 3.000 hạt thủy tinh trong các mẫu đất này. Điều đáng chú ý là một số hạt thủy tinh này được cho là thủy tinh núi lửa – dấu hiệu của hoạt động địa chất trên Mặt Trăng.
Qua việc sử dụng phương pháp định tuổi đồng vị uranium-chì, nhóm nghiên cứu phát hiện rằng có ít nhất 3 hạt thủy tinh trong số này hình thành từ một hoạt động núi lửa chỉ khoảng 123 triệu năm trước – một thời điểm muộn hơn rất nhiều so với những gì từng được biết.
Trước đây, các nghiên cứu từ sứ mệnh Apollo 16 của Mỹ và Luna 1 của Liên Xô cho thấy Mặt Trăng có hoạt động núi lửa kéo dài từ 4,4 tỉ đến 2 tỉ năm trước. Phát hiện mới này chứng minh rằng, hoạt động núi lửa trên Mặt Trăng kéo dài hơn dự đoán, dù chỉ ở quy mô nhỏ và mang tính cục bộ.
Các hạt thủy tinh núi lửa này chứa hàm lượng lớn các nguyên tố như kali, phốt pho và các nguyên tố đất hiếm, được gọi là nguyên tố KREEP. Đây là những chất có khả năng sinh nhiệt phóng xạ, có thể đã làm tan chảy đá trong lớp phủ của Mặt Trăng, từ đó dẫn đến các đợt phun trào magma.
Điều này gợi ý rằng Mặt Trăng không hoàn toàn "chết" như suy nghĩ trước đây, mà có thể vẫn còn hoạt động địa chất cục bộ ở một số khu vực.
Phát hiện về sự nóng lên cục bộ và hoạt động núi lửa trên Mặt Trăng cũng làm dấy lên hy vọng về sự tồn tại của các túi nước lỏng dưới bề mặt thiên thể này. Nước lỏng là tài nguyên quan trọng cho các sứ mệnh thám hiểm không gian, đặc biệt trong bối cảnh các cơ quan vũ trụ trên thế giới đang lên kế hoạch xây dựng căn cứ trên Mặt Trăng.
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science đã mở ra một cánh cửa mới cho việc tìm hiểu về quá khứ và tiềm năng của Mặt Trăng. Thay vì một khối đá "chết", Mặt Trăng có thể chứa đựng nhiều điều thú vị hơn, đặc biệt liên quan đến khả năng tìm thấy dấu hiệu của sự sống từng tồn tại trong quá khứ.
Trên Trái Đất, hoạt động địa chất đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành môi trường sống. Việc phát hiện hoạt động địa chất trên Mặt Trăng không chỉ cung cấp thông tin về lịch sử phát triển của thiên thể này mà còn góp phần quan trọng trong việc nghiên cứu khả năng tồn tại sự sống trên các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời.
Với những phát hiện mới này, các nhà khoa học tin rằng còn nhiều điều chưa biết về Mặt Trăng đang chờ đợi được khám phá trong tương lai.
