Dùng thuốc tránh thai hàng ngày: Lợi ích và tác dụng phụ cần biết

Có rất nhiều biện pháp tránh thai, trong đó bao gồm cả dạng tránh thai bằng liệu pháp hormone thường gặp là thuốc tránh thai. Thuốc tránh thai hàng ngày chính là một trong các loại thuốc tránh thai được chị em sử dụng nhiều nhất, với hiệu quả ngừa thai lên đến 99% nếu dùng đúng cách.

Tuy nhiên, uống thuốc tránh thai hàng ngày dùng sao cho đúng để tránh gặp những tác dụng phụ không mong muốn thì không phải chị em nào cũng nắm được. Bài viết dưới đây chia sẻ đến các chị em những thông tin cụ thể liên quan đến vấn đề này.

1. Thuốc tránh thai hàng ngày và cơ chế hoạt động của nó

Thuốc tránh thai hàng ngày là một loại thuốc uống có chứa hormone làm thay đổi cách cơ thể hoạt động để tránh mang thai. Hormone là các chất hóa học giúp kiểm soát hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Trong trường hợp này, các hormone trong thuốc tránh thai sẽ có những tác động lên buồng trứng và tử cung của phụ nữ.

1.1 Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai hàng ngày

Thông thường các loại thuốc uống tránh thai hàng ngày đều có chứa các loại hormone progesterone và estrogen, khi vào cơ thể sẽ giúp duy trì lượng hormone cần thiết để trứng không rụng.

Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai an toàn (Nguồn: Internet)

Ngoài ra, loại thuốc này còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng có thụ tinh cũng sẽ không làm tổ được. Bên cạnh đó, thuốc còn có khả năng làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để chống tinh trùng đi qua và làm giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.

2. Các loại thuốc tránh thai hàng ngày

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại sản phẩm thuốc uống tránh thai hàng ngày của nhiều thương hiệu khác nhau, nhưng tựu chung lại gồm có 2 loại: Vỉ 21 viên và vỉ 28 viên, dùng trong 1 tháng.

Vỉ 21 viên sẽ chứa 21 viên tránh thai, vỉ 28 viên sẽ chứa 21 viên tránh thai và 7 viên thuốc giả dược. Trên vỉ thuốc sẽ được đánh dấu số ngày và nhiệm vụ của người uống là phải uống đúng theo số đã được đánh dấu.

Với vỉ thuốc 21 viên, dùng xong vỉ thuốc bạn sẽ ngưng 7 ngày cho hết chu kỳ rồi tiếp tục qua vỉ mới. Trong khi đó, nếu bạn dùng thuốc tránh thai hàng ngày 28 viên thì sau khi uống hết vỉ thuốc bạn sẽ chuyển sang vỉ mới ngay mà không cần phải tạm ngưng ngày nào cả.

3. Hướng dẫn cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

3.1 Thuốc tránh thai hàng ngày 21 viên

Cách uống vỉ đầu tiên: Uống 1 viên/ngày. Bắt đầu từ ngày nhứ nhất của chu kỳ kinh nguyệt và uống liên tục suốt 21 ngày. Nếu chu kỳ kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày thì sẽ uống viên thuốc tránh thai đầu tiên vào ngày thứ 5 và tiếp tục uống 1 viên/ngày cho đến hết vỉ thuốc.

Dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong 7 ngày đầu uống thuốc.

Cách uống vỉ tiếp theo: Nghỉ 7 ngày sau khi đã uống hết vỉ đầu tiên, bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù chu kỳ kinh nguyệt của bạn xuất hiện vào ngày nào.

Thuốc tránh thai hàng ngày được chia làm 2 loại cơ bản (Nguồn: Internet)

3.2 Thuốc tránh thai hàng ngày 28 viên

Đối với vỉ 28 viên, ngoài 21 viên chứa hormone tránh thai còn có thêm 7 viên thuốc giả dược chứa đường hoặc sinh tố sắt... chứ không có thành phần tránh thai. Việc có thêm 7 viên giả dược nhằm giúp cho người dùng uống thuốc liên tục, tránh quên thuốc.

Cách sử dụng của giống như loại 21 viên: Uống viên thứ nhất vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt, mỗi ngày uống 1 viên cho đến hết 28 viên của vỉ thứ nhất thì chuyển sang vỉ thứ 2... và cứ tiếp tục uống hết vỉ này thì chuyển sang vỉ khác.

Lưu ý: Nên uống thuốc ngừa thai hàng ngày vào một thời gian nhất định trong ngày. Thời điểm uống thuốc cố định trong ngày là tùy mỗi người lựa chọn sao cho phù hợp với bản thân. Ngoài ra, các loại thuốc tránh thai hàng ngày đều có không tác dụng phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

3.3 Trường hợp quên uống thuốc ngừa thai

Khi sử dụng viên thuốc tránh thai nếu chị em quên uống thuốc tránh thai hàng ngày thì tùy vào từng trường hợp cụ thể sẽ có những cách xử trí như sau:

• Quên uống thuốc tránh thai 1 ngày

Nếu quên uống 1 viên thuốc tránh thai thì ngay khi nhớ ra bạn hãy uống viên thuốc đó ngay. Viên thuốc tiếp theo sẽ được uống đúng vào giờ uống thông thường.

Trong vòng 48 giờ sau khi dùng thuốc cần tránh giao hợp hoặc nếu có thì cần phải sử dụng biện pháp an toàn khác.

• Quên uống thuốc tránh thai 2 ngày

Nếu quên uống thuốc 2 viên thuốc thuốc trong 2 ngày thì cần bù ngay 2 viên ngay khi nhớ ra. Sau đó, những viên thuốc tiếp theo vẫn sẽ được uống theo đúng giờ uống quy định thông thường.

Khi có quan hệ thì nên dùng bao cao su cho đến khi uống hết vỉ thuốc.

• Quên uống thuốc tránh thai 3 ngày

Nếu quên uống 3 viên thuốc tránh thai trong 3 ngày liên tiếp thì nên bỏ vỉ thuốc đang uống. Tránh quan hệ vợ chồng hoặc sử dụng biện pháp an toàn khác khi có “quan hệ vợ chồng’. Chờ đến kỳ kinh nguyệt tiếp theo xuất hiện bắt đầu dùng vỉ thuốc ngừa thai mới.
Tình huống này được xem như mới bắt đầu uống thuốc ngừa thai, do đó 7 ngày đầu tiên dùng thuốc chị em cần kiêng chuyện giao hợp do thuốc chưa có tác dụng, hoặc nếu có quan hệ thì phải dùng đến bao cao su.

4. Lợi ích của việc uống thuốc ngừa thai hàng ngày

Phần lớn các loại thuốc tránh thai hàng ngày đều mang lại tác dụng tốt khi được sử dụng đều đặn mỗi ngày. Một số lợi ích khi của việc uống thuốc tránh thai hàng ngày là:

• Giúp cải thiện tình trạng mụn trên da
• Giảm nguy cơ ung thư tử cung và ung thư buồng trứng
• Uống thuốc tránh thai hàng ngày không gây tăng cân
• Thuốc không có tác dụng lâu dài đối với khả năng sinh sản. Do đó, chị em vẫn có thể có thai sau khi ngừng dùng thuốc.
• Chu kỳ kinh nguyệt sẽ đều đặn hơn, đồng thời cũng không gây đau nhiều.
• Nếu dùng đúng cách hiệu quả tránh thai của thuốc rất cao (99%).

4.1 Những trường hợp nên sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Thuốc tránh thai hàng ngày sẽ là lựa chọn tốt nhất cho chị em nếu:

• Thường bị đau bụng khi tới kỳ kinh nguyệt
• Không có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn
• Muốn có một biện pháp tránh thai có thể phòng ngừa mụn

Sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày không chỉ có tác dụng trong việc kế hoạch hóa gia đình mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho phụ nữ. Bên cạnh đó, một trong những lợi ích tuyệt vời của thuốc ngừa thai là chị em có thể mang thai ngay sau khi ngừng dùng thuốc.

5. Tác dụng phụ của thuốc tránh thai hàng ngày

Bên cạnh lợi ích, thì thuốc ngừa thai hàng ngày cũng có chứa một số tác dụng phụ không mong muốn, mặc dù chúng thường sẽ biến mất sau 2 hoặc 3 tháng sử dụng. Một số triệu chứng thường gặp khi uống thuốc ngừa thai là:

• Ra máu âm đạo: Một số chị em phụ nữ sau khi uống thuốc ngừa thai sẽ gặp phải triệu chứng chảy máu âm đạo ngoài kỳ kinh. Tình trạng này thường xảy ra ở phụ nữ khi mới uống thuốc tránh thai ở 3 tháng đầu và sẽ tự hết khi chuyển sang vỉ thứ 3.
• Buồn nôn: Khi mới bắt đầu uống thuốc ngừa thai hàng ngày chị em có thể gặp phải triệu chứng buồn nôn. Sau một thời gian triệu chứng này sẽ hết.
• Căng ngực: Sử dụng thuốc tránh thai có chứa hormone estrogen nên ngực có thể sẽ bị cương cứng hoặc to hơn bình thường. Sau vài tuần tình trạng này sẽ hết.
• Giảm ham muốn: Hormone bên trong thuốc có thể gây ảnh hưởng đến nhu cầu ham muốn của phụ nữ.
• Tâm trạng thay đổi: Khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày chị em có thể gặp phải tình trạng thay đổi tâm trạng thất thường hoặc trầm cảm. Nếu phát hiện có hiện tượng này chị em hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn.

Uống thuốc tránh thai hàng ngày có thể sẽ gặp một số tác dụng phụ không mong muốn (Nguồn: Internet)

6. Một số lưu ý cần nhớ khi dùng thuốc ngừa thai với các thuốc điều trị khác

Đối với phụ nữ khi tránh thai bằng thuốc cần phải uống thuốc đều đặn hàng ngày và liên tục cho đến khi nào muốn có thai... Thế nhưng, nếu trong quá trình uống thuốc tránh thai hàng ngày, lỡ bị một bệnh nào phải điều trị bằng thuốc thì rất có thể các thuốc đó sẽ làm thay đổi hiệu lực của viên tránh thai, dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn.

Có khá nhiều loại thuốc đã được báo cáo là có khả năng làm giảm hiệu lực của viên thuốc tránh thai, đó là:

• Thuốc chống lao (rifampicin), thuốc chống động kinh (hydantoin, phenobarbital, carbamazepin)... Các thuốc này do cảm ứng enzym chuyển hóa thuốc ở gan làm thuốc tránh thai bị chuyển hóa nhanh hơn, nên sẽ làm giảm hiệu lực của thuốc viên tránh thai.
• Thuốc kháng sinh penicillin, tetracyclin... có khả năng làm giảm hiệu lực của thuốc viên tránh thai do làm giảm vòng tuần hoàn ở gan, ruột của thuốc tránh thai.
• Ngoài ra, còn một số các thuốc khác nếu uống đồng thời với thuốc tránh thai cũng có thể làm “vỡ kế hoạch” như than hoạt và các chất hấp phụ khác, thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng, vitamin C, các sulfamid kháng khuẩn, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng...

Do đó, khi sử thuốc viên tránh thai các chị em không chỉ phải chú ý đến cách dùng mà còn phải thận trọng khi dùng chung với các loại thuốc khác nếu không muốn bị  “vỡ kế hoạch”.