‘Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại’ có ý nghĩa gì?

(VOH) - Lòng khoan dung là đức tính cao quý của con người. Nó thể hiện qua sự thấu hiểu, đồng cảm và vị tha cho lỗi lầm của người khác như câu tục ngữ ‘Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại’.

Trong cuộc sống, ai mà chưa từng phạm phải sai lầm. Nhưng sai mà biết hối cải và chịu sửa chữa thì mọi người sẽ thông cảm và tha thứ. Do đó, ông cha ta đã có câu “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại”. Câu tục ngữ là bài học quý giá, một lời khuyên nhẹ nhàng để chúng ta biết cách hành xử sao cho đúng chuẩn mực.

1. Tục ngữ “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại” nghĩa là gì?

Câu “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại” là sự đúc kết tinh túy từ những kinh nghiệm quý báu của ông cha ta. Bởi lẽ mỗi câu tục ngữ đều truyền tải một thông điệp nhân văn sâu sắc, là hành trang quý giá giúp chúng ta vững tin bước vào đời. 

danh-ke-chay-di-khong-ai-danh-nguoi-chay-lai-voh-0

Trước tiên, chúng ta cần tìm hiểu “kẻ chạy đi” và “người chạy lại” là gì?. “Kẻ chạy đi” và “người chạy lại” đều mang ngụ ý chỉ những người đã phạm phải lỗi lầm. 

“Đánh kẻ chạy đi” tức những người mắc lỗi nhưng không biết hối cải, vẫn tiếp tục lựa chọn con đường sai trái dù nhắc nhở nhiều lần. Còn “không ai đánh kẻ chạy lại” là người nhận ra cái sai của bản thân, biết ăn năn và quyết tâm sửa đổi. Đối với những người này, chúng ta cần bỏ qua mọi lỗi lầm, rộng lượng tha thứ, bao dung để họ sửa chữa và hoàn thiện bản thân hơn.

Mỗi người cần có thái độ bao dung, vị tha với những ai biết quay đầu - “người chạy lại”. Lên án và kiên quyết tẩy chay những kẻ “chứng nào tật nấy” - “kẻ chạy đi”. Đó cũng là truyền thống đạo đức tốt đẹp từ bao đời nay mà cha ông ta muốn truyền đạt cho con cháu đời sau phải học hỏi và noi theo. 

Xem thêm: Giải đáp chi tiết ý nghĩa của câu tục ngữ ‘Giận cá chém thớt’ và bài học kinh nghiệm ẩn sau

2. “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại” nói về điều gì?

Câu tục ngữ “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại” khẳng định sự cần thiết về lòng khoan dung của con người. Nó còn là hồi chuông thức tỉnh mỗi cá nhân phải biết chịu trách nhiệm, nhìn thẳng vào lỗi sai của mình để khắc phục và sửa chữa kịp thời. 

danh-ke-chay-di-khong-ai-danh-nguoi-chay-lai-voh-1

Con người không phải thánh nhân nên đôi khi cũng sẽ phạm lỗi. Đó là những điều khó tránh khỏi trong cuộc sống. Vì vậy, chúng ta hãy học cách khoan dung, độ lượng, tha thứ cho lỗi lầm của người khác khi họ biết nhận sai và chịu sửa đổi. Vì lúc chúng ta ở hoàn cảnh của họ, ta cũng mong nhận được sự khoan dung từ mọi người xung quanh để bắt đầu lại từ đầu.

Với những người mắc lỗi không nhận được sự tha thứ sẽ không có cơ hội sửa chữa và làm lại cuộc đời. Nếu nhận được bao dung, vị tha của mọi người, người mắc sai lầm sẽ cảm thấy nhẹ lòng, vơi đi phần nào những áp lực vô hình. Vì sự động viên và tha thứ là “liều thuốc” giúp họ không còn mặc cảm, hoàn thiện bản thân, tránh phạm phải sai lầm trong tương lai. 

Khi khoan dung với người khác, chúng ta cũng cảm thấy cuộc sống này nhẹ nhàng hơn, sống an yên và vui vẻ hơn rất nhiều. Đồng thời, những người nhận được sự tha thứ, an ủi, động viên cũng xem chúng ta là chỗ dựa tình thần vững chắc khi họ gặp khó khăn. Khoan dung là sợi dây liên kết chặt chẽ giữa người với người, giúp cuộc sống trở nên tốt đẹp và đầy tình người hơn.

Dân tộc ta xưa nay luôn lưu giữ và phát huy những truyền thống tốt đẹp, khoan dung và độ lượng, tha thứ và thông cảm cho những người biết quay đầu là phẩm chất mà mỗi chúng ta cần nên có. Chính lòng bao dung có thể sẽ giúp cho một người lầm đường lạc lối có được cơ hội làm lại từ đầu, thay đổi bản thân, thay đổi cuộc sống theo những hướng tích cực hơn. 

Bên cạnh những người mắc lỗi không biết hối cải thì vẫn còn đâu đó những người nhận ra lỗi lầm của mình nhưng không nhận được sự khoan hồng, tha thứ của người khác. Những người ấy thật ích kỉ, không học được cách rộng lượng. Điều này đã đi ngược lại với truyền thống tốt đẹp của cha ông ta “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh kẻ chạy lại”.

Khoan dung với “người chạy lại” thể hiện tấm lòng nhân ái cao đẹp. Bởi con người luôn sống theo tình cảm, dễ dàng đồng cảm và mủi lòng trước sự ăn năn, hối cải của người khác. Khi biết tha thứ, bỏ qua lỗi lầm của người khác là chúng ta đã học được cách chấp nhận, buông bỏ những thứ tiêu cực giúp họ vực dậy tinh thần sau vấp ngã. 

“Đánh kẻ chạy đi không ai đánh kẻ chạy lại” là một câu tục ngữ sâu sắc, là ngọn hải đăng soi đường giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn hơn về con người và cuộc sống. Nó thể rõ thái độ khoan dung, vị tha của con người giúp những người lầm đường, lạc lối có cơ hội làm lại từ đầu, đứng lên hoàn thiện bản thân. 

Xem thêm: Người ta là hoa đất – câu tục ngữ thể hiện giá trị của con người

3. Những câu nói hay về lòng khoan dung, độ lượng của con người

Khoan dung, độ lượng với người khác cũng là tự tha thứ, buông tha cho chính mình. Hy vọng những câu nói hay về lòng bao dung sẽ giúp chúng ta yêu đời, lạc quan và có thêm niềm tin hơn trong cuộc sống.

  1. Anh càng biết nhiều, anh càng tha thứ nhiều. - Catherine II
  2. Kết quả cao nhất của giáo dục là sự khoan dung. - Helen Keller
  3. Không khoan dung chúng sinh, không tha thứ chúng sinh, khổ là chính mình. - Phật học Trung Hoa
  4. Giận dữ và không khoan thứ là kẻ thù của sự thông hiểu đúng đắn. - Mahatma Gandhi
  5. Nhà phú quý nên học cách khoan dung, người thông minh nên học thói trung hậu. - Trần Kế Nho
  6. Sự khoan dung là sợi dây xích vàng gắn kết xã hội lại với nhau. - William Blake
  7. Hãy luôn là bạn đồng hành với lòng khoan dung, chúng ta sẽ an toàn. - Khuyết danh
  8. Lòng khoan dung trở thành tội lỗi khi dành cho cái ác. - Thomas Mann
  9. Tha thứ không phải là một hành động thỉnh thoảng làm, mà là một thái độ được duy trì. - Martin Luther King Jr.
danh-ke-chay-di-khong-ai-danh-nguoi-chay-lai-voh-2
  1. Kẻ yếu không bao giờ có thể tha thứ. Tha thứ là phẩm chất của kẻ mạnh. - Mahatma Gandhi
  2. Người nắm quyền hành phải biết nhìn xa, trông rộng, lòng dạ ngay thẳng, điều độ khoan dung, biết thương dân, biết nắm thời cơ để khi cần thì thu hút được dân vào việc lớn. - Khổng Tử
  3. Sự khoan dung là món quà lớn nhất của tâm hồn; nó đòi hỏi nỗ lực của bộ não cũng nhiều như khi bạn phải giữ thăng bằng khi đi xe đạp. - Helen Keller
  4. Khi bạn không tha thứ cho một ai đó, tức là bạn đang quay lưng lại với tương lai của mình. Khi bạn bao dung, điều đó có nghĩa bạn đang tiến về phía trước. - Tyler Perry
  5. Thay vì lên án người khác, hãy cố hiểu họ. Hãy cố tìm hiểu tại sao họ lại làm điều họ làm. Điều đó có ích và hấp dẫn hơn nhiều phê phán; và nó sinh ra sự cảm thông, lòng khoan dung và sự tử tế. - Dale Carnegie
  6. Ai cũng có thể vĩ đại... bởi ai cũng có thể phụng sự. Bạn không phải có bằng đại học để phụng sự. Bạn không phải làm chủ ngữ và động từ phù hợp để phụng sự. Bạn chỉ cần một trái tim tràn ngập lòng khoan dung. Một tâm hồn tạo ra bởi yêu thương. - Martin Luther King Jr.
  7. Bạn tiến xa tới đâu trong đời phụ thuộc vào việc bạn nhẹ nhàng với người trẻ, cảm thông với người già, đồng cảm với người đang tranh đấu, và khoan dung với cả kẻ yếu và kẻ mạnh. Bởi vì một ngày nào đó trong đời, bạn sẽ thấy mình đã từng trải qua tất cả những khoảnh khắc ấy. - George Washington Carver
  8. Chừng nào bạn còn chưa học được cách khoan dung với những người không phải lúc nào cũng đồng ý với mình, bạn sẽ không bao giờ thành công hay hạnh phúc. - Napoleon Hill
  9. Xử những việc khó xử càng nên khoan dung; xử người khó xử, càng nên trung hậu; xử thời buổi khó khăn, ngờ vực, càng nên tự nhiên như vô tâm. - Lý Tiêu Viễn
  10. Tôi càng sống lâu, đọc nhiều, kiên nhẫn hơn và lo lắng tìm hiểu nhiều hơn, tôi dường như càng biết ít đi... Hãy biết vừa phải. Có lòng khoan dung. Sống nhún nhường. Như thế là đủ. - John Adams
  11. Giới hạn khoan dung của mỗi người là không giống nhau. Có thể trong mắt người khác điều mà bạn không thể chịu được là chuyện nhỏ. - Mộng Lý Nhàn Nhàn
  12. Mọi điều lớn lao đều đơn giản, và nhiều điều có thể được thể hiện chỉ bằng một danh từ: tự do, công lý, danh dự, bổn phận, khoan dung, hy vọng. - Winston Churchill
  13. Đừng lắng nghe những người cho rằng ta nên giận dữ với kẻ thù, và tin rằng điều này là to lớn và đáng nể. Không gì đáng được ca ngợi, không gì minh chứng rõ rệt hơn cho một tâm hồn lớn lao và cao quý, hơn sự khoan dung sẵn lòng tha thứ. - Marcus Tullius Cicero
  14. Hãy hoàn toàn khoan dung, hoặc không một chút nào; theo con đường của cái thiện hoặc của cái ác. Đứng giữa mối giao nhau đòi hỏi nhiều sức mạnh hơn khả năng của bạn. - Heinrich Heine
  15. Sẽ không có tình yêu khi không có sự bao dung, sẽ không có sự tha thứ khi không có tình yêu đích thực. - Bryant H. Mcgill
  16. Đừng bao giờ ngừng yêu thương ai, và từ bỏ hy vọng vào người ấy, vì thậm chí ngay cả đứa con hoang tàn sa ngã nhất cũng vẫn có thể cứu rỗi được; kẻ thù ác liệt nhất và người đã từng là bạn bè cũng có thể lại trở thành bạn bè; tình yêu thương đã nguội lạnh có thể lại được nhóm lửa. - Soren Kierkegaard
  17. Không khoan dung cũng là một hình thức bạo lực và là trở ngại cho sự phát triển của một tinh thần dân chủ thực sự. - Mahatma Gandhi
  18. Ngày nay chúng ta sợ hãi những từ đơn giản như lòng tốt và khoan dung và nhân hậu. Chúng ta không tin vào những ngôn từ tốt đẹp xưa cũ bởi chúng ta không còn tin vào những giá trị tốt đẹp xưa cũ nữa. Và đó là vì sao thế giới thật bệnh hoạn. - Lâm Ngữ Đường
  19. Bạn phải luôn mở lòng khoan dung lượng thứ cho chúng sanh, cho dù họ xấu bao nhiêu, thậm chí họ đã làm tổn thương bạn, bạn phải buông bỏ, mới có được niềm vui đích thực. - Phật học Trung Hoa

Câu tục ngữ “Đánh kẻ chạy đi không ai đánh người chạy lại” là một truyền thống quý báu về lòng khoan dung mà dân tộc ta cần gìn giữ và phát huy. Chỉ có sự khoan dung và độ lượng, chúng ta mới thấy tâm hồn bình thản, những người mắc lỗi cũng nhẹ lòng và có cơ hội làm lại bản thân. Hãy học cách vị tha để yêu thương chính mình và người khác nhiều hơn, để cuộc sống mỗi ngày thêm tươi đẹp và ý nghĩa.

Sưu tầm
Nguồn ảnh: Internet