Tuần qua, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa - Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận 5 trường hợp đuối nước nghiêm trọng, trong đó chỉ có 1 trẻ được sơ cấp cứu ban đầu đúng cách nên đã hồi phục tốt, 4 trẻ còn lại do, không được cấp cứu đúng cách nên vẫn trong tình trạng nguy kịch.
Dốc ngược trẻ chạy - sai lầm thường gặp trong sơ cứu đuối nước
Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, ngày 10/8, bé trai (3 tuổi, ở Thái Nguyên) đi bơi cùng anh trai (14 tuổi) tại bể bơi. Sau đó, bé được phát hiện chìm trong bể bơi người lớn, môi tím, da trắng nhợt, không cử động.
Bé được nhân viên tại bể bơi ép tim và thổi ngạt khoảng 2 phút, sắc da hồng trở lại. Tuy nhiên, bé lại được vác chạy trong 5 phút, nhận thấy tình trạng không cải thiện, mọi người mới chuyển bé đến trạm y tế gần nhất và bệnh viện huyện.
Tại đây, bé được thở oxy, có nhịp tim trở lại, nhưng tiểu tiện không tự chủ, có cơn co cứng nên chuyển bệnh viện tỉnh. Bé tiếp tục được các bác sĩ đặt nội khí quản và chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.
Thời điểm nhập viện, bệnh nhi hôn mê, suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy đa tạng, được điều trị thở máy, ổn định huyết động, lọc máu,kháng sinh và sử dụng biện pháp hạ thân nhiệt chủ động để bảo vệ não.
Sau 3 ngày, tình trạng của bé vẫn nặng nề, nguy cơ tử vong cao do suy đa cơ quan, thời gian thiếu oxy não kéo dài vì không được sơ cấp cứu ban đầu đúng cách.
Bé trai 12 tuổi ở Nam Định bị đuối nước ở sông gần nhà. Khi vớt bé lên, người cấp cứu không rõ bé có ngừng thở, ngừng tim hay không mà chỉ biết bé tím tái và vác ngược chạy khoảng 10 phút, dù bé có cân nặng tới 50kg.
Khi thấy không hiệu quả, bé mới được ép tim và đưa đi cấp cứu tại bệnh viện huyện. Bé có nhịp tim trở lại sau 15 phút cấp cứu. Tuy nhiên, do thời gian ngừng tim trước đó kéo dài (trên 30 phút) nên dù được áp dụng các biện pháp hồi sức tích cực tại Bệnh viện Nhi Trung ương, bé vẫn hôn mê sâu, suy hô hấp, tiên lượng di chứng thần kinh nặng nề.
Trái ngược với hai trường hợp trên, một bé gái 4 tuổi ở Hà Nội bị đuối nước khi đi tập bơi - may mắn hồi phục tốt do sơ cấp cứu ban đầu đúng cách.
Mẹ của bé gái cho biết, trước khi vào viện bé được bố mẹ cho đi học bơi tại bể bơi gần nhà, trong quá trình bơi bé gần như đã biết bơi và được cho sang bể của người lớn tập dưới sự giám sát của bố và cô giáo dạy bơi.
Tuy nhiên, khi sang bể người lớn, bé không thích bơi, không hợp tác nên sau khoảng 5 phút có dấu hiệu bị đuối nước. Khi phát hiện bé tím tái, cô giáo và bố vớt bé lên và tiến hành sơ cứu ép tim, thổi ngạt liên tục.
Sau cấp cứu khoảng 1 phút, bé có nhịp thở lại và được chuyển tới tới cơ sở y tế. Mặc dù khi vào Bệnh viện Nhi Trung ương, bé trong tình trạng nặng, nhưng chỉ sau 3 ngày, bé đã cai được máy thở. Hiện tại, bé hoàn toàn tỉnh táo và chuẩn bị được xuất viện.
Sơ cấp cứu ban đầu quan trọng như thế nào?
ThS.BS Hoàng Ngọc Cảnh – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, việc sơ cấp cứu ban đầu cho trẻ đuối nước rất quan trọng vì nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ đuối nước là tổn thương não do thiếu oxy.
Thời gian chịu đựng thiếu oxy của não tối đa chỉ khoảng từ 4-5 phút, nếu quá thời gian này sẽ dẫn tới tổn thương não không hồi phục, gây tử vong hoặc di chứng thần kinh. Vì thế, khi thấy một trẻ bị đuối nước không tỉnh, không thở, ngừng tim thì cần phải hồi sức tim phổi (thổi ngạt, ép tim) ngay.
Theo bác sĩ Cảnh, việc nhiều người có thói quen dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy sẽ làm cho các dịch ở dạ dày trào ngược hít vào đường thở và làm chậm trễ hồi sức tim phổi (ép tim/thổi ngạt), làm mất thời gian vàng để cấp cứu trẻ, thậm chí gây thêm các tổn thương cho trẻ.
Một số lưu ý khi cấp cứu trẻ đuối nước
- Không được dốc ngược trẻ lên vai rồi chạy làm cho các dịch ở dạ dày trào ngược hít vào đường thở và làm chậm trễ hồi sức tim phổi (ép tim/thổi ngạt) làm mất thời gian vàng để cấp cứu trẻ.
- Không được ngừng hồi sức tim phổi nếu trẻ chưa có nhịp thở.
- Khi ép tim ngoài lồng ngực, không ấn ngực quá mạnh sẽ gây gãy xương sườn, đụng dập phổi.
- Cần đưa tất cả trẻ bị đuối nước đến các cơ sở y tế để tiếp tục kiểm tra và theo dõi các biến chứng sau đuối nước.