Chờ...

Thực phẩm siêu chế biến có liên quan đến 32 tác động có hại cho sức khỏe

VOH - Thực phẩm siêu chế biến (UPF) có liên quan trực tiếp đến 32 tác hại đối với sức khỏe, bao gồm nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư, tiểu đường type 2, sức khỏe tâm thần và tử vong sớm.

Những phát hiện trên được đưa ra trong bối cảnh mức tiêu thụ UPF trên toàn cầu đang tăng nhanh như ngũ cốc, thanh protein, đồ uống có ga, bữa ăn sẵn và thức ăn nhanh.

Ở Anh và Mỹ, hơn một nửa khẩu phần ăn trung bình hiện nay là thực phẩm đã qua chế biến sẵn. Đối với một số người, đặc biệt là những người trẻ hơn, nghèo hơn hoặc đến từ các vùng khó khăn, chế độ ăn có tới 80% UPF là điển hình.

siêu chế biến
Thực phẩm siêu chế biến trải qua nhiều quy trình công nghiệp và thường chứa màu sắc, chất nhũ hóa, hương vị và các chất phụ gia khác - Ảnh: Alamy

Xem thêm: Những loại thực phẩm cần tránh để… giảm bọng mắt

Những phát hiện được công bố trên BMJ cho thấy, chế độ ăn có hàm lượng UPF cao có thể gây hại về nhiều mặt đối với sức khỏe. 

Các nhà nghiên cứu cho biết, kết quả của cuộc đánh giá liên quan đến gần 10 triệu người nhấn mạnh sự cần thiết phải có các biện pháp nhằm mục tiêu giảm mức độ tiếp xúc với UPF.

Cuộc đánh giá có sự tham gia của các chuyên gia từ một số tổ chức hàng đầu, bao gồm Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg ở Mỹ, Đại học Sydney và Đại học Sorbonne ở Pháp.

Các nhà nghiên cứu kết luận: “Nhìn chung, người ta đã tìm thấy mối liên quan trực tiếp giữa việc tiếp xúc với thực phẩm chế biến sẵn và 32 thông số sức khỏe bao gồm tỷ lệ tử vong, ung thư và các kết quả về sức khỏe tâm thần, hô hấp, tim mạch, tiêu hóa và trao đổi chất”.

Việc tiếp xúc nhiều hơn với thực phẩm siêu chế biến gây bất lợi cho sức khỏe cao hơn, đặc biệt là chuyển hóa tim, rối loạn tâm thần thông thường và kết quả tử vong.

Những phát hiện này cung cấp cơ sở lý luận để phát triển và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các biện pháp dựa trên dân số và y tế công cộng nhằm mục tiêu và giảm thiểu việc tiếp xúc với thực phẩm chế biến sẵn trong chế độ ăn uống để cải thiện sức khỏe con người.

Thực phẩm siêu chế biến là gì?

Thực phẩm siêu chế biến bao gồm các thực phẩm như đồ nướng và đồ ăn nhẹ đóng gói, đồ uống có ga, ngũ cốc có đường và các bữa ăn sẵn hoặc ăn liền, trải qua nhiều quy trình công nghiệp và thường chứa màu sắc, chất nhũ hóa, hương vị và các chất phụ gia khác. 

Những sản phẩm này cũng có xu hướng chứa nhiều đường, chất béo và/hoặc muối nhưng lại ít vitamin và chất xơ.

Các nghiên cứu trước đây đã liên hệ UPF với tình trạng sức khỏe kém, nhưng chưa có đánh giá toàn diện nào đưa ra đánh giá rộng rãi về bằng chứng trong lĩnh vực này.

Để thu hẹp khoảng cách này, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một đánh giá chung – một bản tóm tắt bằng chứng cấp cao – gồm 45 phân tích tổng hợp riêng biệt từ 14 bài báo đánh giá liên quan đến UPF với các kết quả bất lợi về sức khỏe.

Nhìn chung, kết quả cho thấy, mức độ tiếp xúc với UPF cao hơn luôn có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc 32 kết quả bất lợi cho sức khỏe, BMJ báo cáo.

Bằng chứng thuyết phục cho thấy, lượng UPF hấp thụ cao hơn có liên quan đến bệnh tim mạch tăng khoảng 50%, nguy cơ lo lắng và rối loạn tâm thần thông thường cao hơn 48 đến 53% và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn 12%.

Lượng PF hấp thụ cao hơn có liên quan đến nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 21%, nguy cơ tử vong liên quan đến bệnh tim, béo phì, tiểu đường loại 2 và các vấn đề về giấc ngủ tăng 40 đến 66% và tăng 22% nguy cơ trầm cảm.

Cũng có bằng chứng về mối liên quan giữa UPF và bệnh hen suyễn, sức khỏe đường tiêu hóa, một số bệnh ung thư và các yếu tố nguy cơ chuyển hóa tim mạch, chẳng hạn như lượng mỡ trong máu cao và mức cholesterol 'tốt' thấp, mặc dù các nhà nghiên cứu cảnh báo bằng chứng về những mối liên hệ này vẫn còn hạn chế.