Nhiều nghiên cứu trước đây cho thấy, vi nhựa, các hạt nhỏ sinh ra từ rác thải nhựa và công nghiệp, có thể gây tổn thương tế bào, rối loạn chức năng cơ quan, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư, vô sinh và nhiều bệnh mãn tính khác.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu từ Đại học Boston cho biết, vi nhựa còn có một tác động tiêu cực khác: vi khuẩn tiếp xúc với các hạt này có thể trở nên kháng nhiều loại kháng sinh.
Một nghiên cứu gần đây thậm chí phát hiện vi nhựa trong não người, do chúng có mặt ở khắp mọi nơi trong môi trường.

Việc sử dụng sai và quá liều thuốc kháng sinh có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc. - Ảnh: stock.adobe.com.
Giáo sư Muhammad Zaman, chuyên gia về kỹ thuật y sinh tại Đại học Boston, nhận định, việc vi nhựa xuất hiện ở khắp nơi, đặc biệt tại các khu vực nghèo đói với điều kiện vệ sinh hạn chế, là một vấn đề đáng lo ngại.
Ông nhấn mạnh rằng, cần quan tâm nhiều hơn đến nguy cơ cao đối với những cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn, đồng thời ông kêu gọi nên nghiên cứu sâu hơn về mối liên hệ giữa vi nhựa và vi khuẩn.
Tình trang kháng thuốc kháng sinh là vấn đề nghiêm trọng nhưng khá phổ biến, với ước tính có khoảng 4,95 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu liên quan đến các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc.
Ông Zaman cho rằng, nguyên nhân chính là do sự lạm dụng thuốc kháng sinh cũng như môi trường xung quanh, nơi vi khuẩn và virus sinh sôi.
Nhóm nghiên cứu của ông Zaman đã tiến hành thử nghiệm để quan sát cách vi khuẩn E. coli phản ứng trong môi trường kín có vi nhựa.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Applied and Environmental Microbiology vào ngày 12/03.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, vi khuẩn bám vào bề mặt vi nhựa và hình thành các màng sinh học, một lớp chất nhầy phức tạp giúp bảo vệ chúng khỏi tác động môi trường, kháng sinh và phản ứng miễn dịch.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy, màng sinh học trên vi nhựa dày và bền hơn so với trên các vật liệu khác như thủy tinh. Đặc biệt, tỷ lệ vi khuẩn kháng kháng sinh trên vi nhựa cao hơn đáng kể.
Ông Zaman cho rằng: “Sự hiện diện của nhựa không chỉ đơn thuần tạo ra bề mặt để vi khuẩn bám vào, chúng thực sự thúc đẩy sự phát triển của các chủng vi khuẩn kháng thuốc”.
Phần lớn nhựa có đặc tính kỵ nước, tức là đẩy nước và các chất lỏng khác do cấu trúc phân tử của chúng.
Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng, theo thời gian, vi nhựa có thể hấp thụ độ ẩm và thuốc kháng sinh, khiến thuốc không thể tiếp cận và tiêu diệt vi khuẩn.
Các nhà khoa học dự định nghiên cứu sâu hơn về cơ chế giúp vi khuẩn bám chặt vào vi nhựa, đồng thời điều tra sự xuất hiện của vi khuẩn và virus kháng kháng sinh liên quan đến vi nhựa trong các trại tị nạn.
Họ cảnh báo rằng, những người tị nạn, người xin tị nạn và những nhóm dân cư bị buộc phải di dời đặc biệt dễ bị nhiễm trùng kháng thuốc. Hiện có khoảng 122 triệu người trên toàn cầu thuộc nhóm này.