Tin tứcSản phẩm năng lượng nhập khẩu từ Canada chỉ phải chịu thuế 10%, trong khi mặt hàng năng lượng từ Mexico bị áp thuế đầy đủ 25%. Mức thuế này còn được mở rộng thêm 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, nâng tổng mức thuế hiện hành lên một con số đáng kể.
Tổng thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế khẩn cấp quốc tế, nhằm hỗ trợ các biện pháp thuế quan này. Sự thay đổi này mang lại quyền hạn lớn hơn cho chính quyền Mỹ trong việc đối phó với các cuộc khủng hoảng và bảo vệ lợi ích quốc gia.
Ngay lập tức, Canada phản ứng mạnh mẽ. Thủ tướng Justin Trudeau công bố kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng hóa Mỹ trị giá lên tới 155 tỷ CAD (khoảng 106,5 tỷ USD). Gói thuế đầu tiên sẽ được triển khai đối với hàng hóa trị giá 30 tỷ CAD vào ngày 4/2, và trong vòng 21 ngày tiếp theo, gói thuế thứ hai sẽ áp dụng đối với lượng hàng hóa trị giá 125 tỷ CAD.
Chính phủ Canada cũng cho biết sẽ xem xét các biện pháp đáp trả phi thuế quan, bao gồm các hành động liên quan đến khoáng sản và năng lượng, để bảo vệ lợi ích quốc gia.
Mexico không chịu thua kém đã tuyên bố triển khai “Kế hoạch B” đối phó với các mức thuế mới của Mỹ, bao gồm cả biện pháp thuế quan và phi thuế quan để bảo vệ nền kinh tế.
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã yêu cầu Bộ trưởng Kinh tế thực hiện kế hoạch này, trong bối cảnh những căng thẳng thương mại giữa hai quốc gia tiếp tục leo thang.
Trung Quốc, quốc gia bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế quan 10% mới của Mỹ cũng đã lên tiếng phản đối.
Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng động thái này vi phạm nghiêm trọng các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và phá vỡ hợp tác kinh tế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Trung Quốc khẳng định sẽ kiện Mỹ lên WTO và sẽ có những biện pháp đối phó để bảo vệ quyền lợi quốc gia.
Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump cũng cảnh báo rằng nếu Canada tiếp tục trả đũa, tình hình có thể dẫn đến sự leo thang hơn nữa trong cuộc chiến thương mại, đe dọa tiêu tan tự do thương mại giữa các quốc gia Bắc Mỹ, một yếu tố then chốt trong suốt nhiều thập kỷ qua.
Tại Ottawa, Thủ tướng Trudeau tuyên bố mạnh mẽ rằng “Canada sẽ vững vàng bảo vệ quyền lợi của mình”, và nhấn mạnh rằng động thái của Mỹ không chỉ gây thiệt hại cho Canada mà còn có thể tác động tiêu cực đến chính người dân Mỹ.
Theo số liệu của Cơ quan Thống kê Canada, trong năm 2023, tổng giá trị xuất khẩu của Canada sang Mỹ đạt 594 tỷ CAD, với hơn 43% trong số đó đến từ các ngành công nghiệp như khai thác dầu khí, sản xuất ô tô, nhôm, và nông nghiệp.
Báo cáo mới đây từ Phòng Thương mại Canada cho thấy nếu cuộc chiến thương mại tiếp tục leo thang, GDP của Canada có thể giảm 2,6% mỗi năm, tương đương với thiệt hại 78 tỷ CAD. Đối với Mỹ, tác động cũng không kém phần nghiêm trọng, khi GDP có thể giảm 1,6%, tương đương 467 tỷ USD.
Động thái này đánh dấu một bước đi quan trọng trong chiến lược thương mại của Tổng thống Trump trong nhiệm kỳ thứ hai. Các biện pháp trả đũa từ Canada, Mexico và Trung Quốc có thể khiến cuộc chiến thương mại này thêm căng thẳng và khó đoán.
