Tin tứcĐiều này đang làm dấy lên lo ngại về một cuộc khủng hoảng hiến pháp và hàng loạt vụ kiện tụng tiềm tàng.
Theo sắc lệnh hành pháp do Tổng thống Trump ký hôm 11/2/2025, Elon Musk hiện nắm quyền kiểm soát Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) - cơ quan có nhiệm vụ giám sát và tái cơ cấu bộ máy hành chính Mỹ.
Sắc lệnh quy định rằng mọi cơ quan liên bang, trừ các đơn vị thực thi pháp luật và nhập cư, đều phải thông qua DOGE để tuyển dụng nhân sự. Thậm chí, DOGE còn có quyền quyết định liệu một vị trí trống có cần được bổ sung hay không.
Tờ Time Magazine đã gọi Elon Musk là "đồng tổng thống", trong khi một số nghị sĩ Đảng Dân chủ còn so sánh ông với một Tổng thống Mỹ thứ hai.
"Ông ấy có quyền lực vượt xa bất kỳ quan chức nội các nào trong lịch sử, nhưng không cần sự phê chuẩn từ Thượng viện. Điều này thực sự chưa có tiền lệ", Robert Weissman, đồng chủ tịch tổ chức phi lợi nhuận Public Citizen, nhận định.
Từ khi đảm nhận vai trò mới, Elon Musk đã triển khai hàng loạt quyết định làm chấn động giới chính trị:
Truy cập hệ thống tài chính nhạy cảm của Bộ Tài chính Mỹ - nơi xử lý hàng nghìn tỷ USD ngân sách.
Đề xuất giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) - tổ chức quản lý hơn 40 tỷ USD viện trợ nước ngoài mỗi năm.
Gửi email cho 2 triệu công chức liên bang, khuyến khích họ nghỉ việc và được nhận 7 tháng lương.
Nhắm đến Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng, khiến trụ sở chính của cơ quan này tại Washington phải đóng cửa.
Dù gây ra những xáo trộn lớn trong bộ máy chính phủ, Elon Musk không công khai giải trình trước Quốc hội hay tham dự các phiên điều trần.
"Chúng tôi đang cố gắng triệu tập ông ấy đến điều trần, nhưng Đảng Cộng hòa liên tục cản trở", một nghị sĩ Đảng Dân chủ trong Ủy ban Giám sát và Cải cách Chính phủ Hạ viện Mỹ cho biết.
Sự xuất hiện của Elon Musk trong bộ máy chính quyền đã kích hoạt hàng loạt vụ kiện pháp lý.
Ít nhất 4 vụ kiện đã được nộp lên tòa án liên bang, yêu cầu xem xét tính hợp pháp của sắc lệnh trao quyền lực cho Musk.
14 tiểu bang đã khởi kiện chính quyền Trump, cáo buộc tổng thống trao cho Musk "quyền hạn pháp lý không bị kiểm soát" mà không có sự phê duyệt của Quốc hội.
Ngay cả các nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng bắt đầu lo lắng về việc Musk đang vượt quyền Quốc hội trong vấn đề ngân sách.
"Chúng tôi đang nhận được vô số cuộc gọi từ các công chức liên bang, yêu cầu phải làm gì đó với Elon Musk", Weissman của Public Citizen tiết lộ.
Là CEO của Tesla, SpaceX, Starlink và mạng xã hội X, Musk có hàng loạt hợp đồng khổng lồ với chính phủ Mỹ. Một số cơ quan hiện đang bị Musk nhắm đến trong chiến dịch cắt giảm nhân sự lại chính là những đơn vị đang điều tra hoặc giám sát các công ty của ông.
Nhiều tổ chức giám sát chính phủ đã cảnh báo về nguy cơ xung đột lợi ích nghiêm trọng, nhưng chính quyền Trump tuyên bố sẽ "giám sát chặt chẽ" để tránh các vấn đề này.
"Nếu chúng tôi phát hiện xung đột lợi ích, chúng tôi sẽ không để ông ấy tham gia vào vấn đề đó", Tổng thống Donald Trump khẳng định.
Dù vẫn đang đối mặt với làn sóng phản đối mạnh mẽ, Elon Musk tiếp tục duy trì quyền lực chưa từng có trong bộ máy chính phủ Mỹ.
Một số chuyên gia nhận định, nếu không có những biện pháp giám sát chặt chẽ, DOGE có thể trở thành công cụ giúp Musk thao túng chính sách liên bang, đồng thời tạo ra một mô hình chính phủ kiểu mới, nơi doanh nhân công nghệ có thể tác động trực tiếp đến các quyết sách quốc gia.
