Nhiều nguồn tin cho rằng vụ việc có thể nằm trong chiến dịch thanh trừng an ninh quốc gia mở rộng của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Bà Chatfield không chỉ là một trong số ít nữ sĩ quan ba sao của Hải quân Mỹ, mà còn là người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo Học viện Chiến tranh Hải quân Mỹ. Trước khi được bổ nhiệm làm đại diện tại NATO, bà từng là phi công trực thăng kỳ cựu, chỉ huy phi đội MH-60S Sea Hawk tại Trung Đông – một hồ sơ quân sự ấn tượng hiếm thấy trong giới sĩ quan nữ.
Theo Reuters, nguyên nhân sa thải chưa được công bố chính thức, nhưng một số nguồn tin nội bộ cho biết quyết định này có thể gắn với chủ trương loại bỏ các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) trong quân đội – những chương trình vốn bị Tổng thống Trump chỉ trích từ lâu.
Đáng chú ý, vụ việc xảy ra chỉ ít ngày sau khi Tướng Timothy Haugh, người đứng đầu Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) kiêm Tư lệnh Bộ Chỉ huy Không gian mạng Mỹ, bị cách chức hôm 3-4. Trước đó nữa, ngày 22-2, Đô đốc Lisa Franchetti, người phụ nữ đầu tiên giữ chức Tư lệnh Hải quân Mỹ, cũng bất ngờ bị sa thải. Những diễn biến dồn dập khiến giới quan sát lo ngại về một chiến dịch thay máu mang động cơ chính trị tại Lầu Năm Góc.
Phản ứng trước thông tin trên, Thượng nghị sĩ Jack Reed, thành viên Đảng Dân chủ, chỉ trích mạnh mẽ: “Việc sa thải phó đô đốc Chatfield là vô lý và đáng xấu hổ. Sự im lặng của đảng viên Cộng hòa khiến tôi lo ngại. Tôi không thể hiểu nổi tại sao mọi người có thể đứng nhìn tổng thống gây tổn hại cho quân đội và đất nước.”
Từ phía chính phủ, Bộ Quốc phòng Mỹ chưa đưa ra phát ngôn chính thức về việc bà Chatfield bị cách chức. Tuy nhiên, Reuters dẫn lời các quan chức quốc phòng cho biết, các đồng minh trong NATO đã nhận được thông báo nội bộ rằng bà đã rời vị trí.
Theo đánh giá của giới chuyên gia, việc loại bỏ các quan chức quân sự cấp cao có lập trường độc lập hoặc ủng hộ DEI đang làm dấy lên lo ngại về việc chính trị hóa lực lượng vũ trang Mỹ, vốn từ lâu được coi là trung lập và chuyên nghiệp. Cùng với quan điểm lạnh nhạt của ông Trump đối với NATO và các đồng minh châu Âu, động thái này khiến mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương càng thêm căng thẳng.
Trong chuyến công du đầu tiên đến trụ sở NATO hồi tháng 2, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cũng đã có phát ngôn gây tranh cãi, khi cảnh báo châu Âu không nên đối xử với Mỹ như một “kẻ yếu đuối” và yêu cầu các đồng minh chia sẻ trách nhiệm an ninh nhiều hơn.
Hiện tại, dư luận Mỹ và các nước NATO đang dõi theo phản ứng tiếp theo của Washington, trong bối cảnh chỉ còn vài tháng nữa là đến kỳ bầu cử tổng thống Mỹ. Vụ sa thải bà Chatfield không chỉ để lại khoảng trống lãnh đạo tại NATO mà còn khiến câu hỏi lớn về sự độc lập và định hướng của quân đội Mỹ trong nhiệm kỳ mới ngày càng rõ rệt.
