Phát biểu trước 363 sĩ quan tương lai của Lực lượng Phòng vệ, ông Ishiba khẳng định môi trường an ninh hiện nay đang thay đổi nghiêm trọng. Đặc biệt, những hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng trên biển, cùng với các chương trình phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, đang khiến Nhật Bản đối mặt với thách thức chưa từng có.
“Mỗi vụ thử tên lửa, mỗi hành động quân sự đơn phương đều là lời nhắc nhở rằng Nhật Bản không thể tự mãn. Bài học từ Ukraine cho thấy nếu bị tấn công, hậu quả với người dân sẽ khôn lường. Chúng ta cần tăng cường khả năng răn đe và ứng phó để ngăn chặn mọi đe dọa,” Thủ tướng Ishiba phát biểu.

Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh mối quan hệ an ninh Nhật - Mỹ đang có dấu hiệu bất ổn, đặc biệt sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại nắm quyền. Washington đang gây áp lực buộc các đồng minh, trong đó có Nhật Bản, phải tăng ngân sách quốc phòng và tự nâng cao năng lực phòng vệ.
Các động thái gần đây từ phía Mỹ khiến Nhật Bản lo ngại về độ tin cậy của những cam kết trong hiệp ước an ninh song phương vốn được xem là “bền vững như sắt thép.” Nỗi lo về việc Mỹ có thể rút bớt cam kết an ninh ở châu Á đã thúc đẩy giới lãnh đạo Nhật Bản tận dụng mọi diễn đàn để kêu gọi cảnh giác và chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho mọi tình huống.
Hiện tại, Nhật Bản vẫn duy trì lập trường phòng thủ thuần túy theo quy định của Hiến pháp hòa bình hậu Thế chiến thứ hai, vốn không cho phép nước này sở hữu quân đội hoặc phát động chiến tranh. Vì thế, trong nhiều thập niên, Tokyo phải phụ thuộc vào ô an ninh của Mỹ. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới thay đổi, giới quan sát cho rằng Nhật Bản đang buộc phải tái đánh giá vai trò và năng lực tự vệ của chính mình.
Một số học giả quốc tế nhận định, nếu xu hướng mất lòng tin vào các liên minh truyền thống lan rộng, khu vực châu Á - Thái Bình Dương có thể chứng kiến làn sóng chạy đua vũ trang mới, mở đầu từ chính những quốc gia vốn lâu nay được xem là trụ cột của sự ổn định khu vực.
Thông điệp mạnh mẽ của Thủ tướng Ishiba không chỉ nhằm củng cố tinh thần cho lực lượng sĩ quan trẻ, mà còn thể hiện quyết tâm của Nhật Bản trong việc chủ động hơn với vai trò an ninh của mình, trước một thế giới đang dần trở nên bất định.