Chờ...

Trung Quốc và nỗi lo an ninh lương thực trong mùa lũ kỷ lục

VOH - Lũ lụt nghiêm trọng nhấn chìm nhiều cánh đồng rộng lớn ở vùng sản xuất nông nghiệp hàng đầu Trung Quốc đã làm dấy lên mối lo ngại về an ninh lương thực tại quốc gia đông dân nhất thế giới.

Tình hình mưa lũ cực kỳ nghiêm trọng

Mưa lớn kéo dài suốt nhiều ngày qua đã gây ra lũ lụt nghiêm trọng ở vùng sản xuất nông nghiệp Đông Bắc Trung Quốc, làm hàng chục người thiệt mạng và đe dọa an ninh lương thực khi nhiều cánh đồng rộng lớn bị nhấn chìm bởi nước lũ. 

Từ cuối tháng 7, những đợt mưa lớn xối xả do tác động của bão Doksuri đã tàn phá nhiều khu vực miền Bắc Trung Quốc, khiến hơn 1 triệu người phải sơ tán và ít nhất 30 người chết ở các vùng lân cận thủ đô Bắc Kinh và tỉnh Hà Bắc. 

Khi cơn bão di chuyển xa hơn về phía bắc, hơn 18.000 người được yêu cầu sơ tán và thêm 14 trường hợp tử vong vì bão lũ được báo cáo trong ngày 6/8 tại thành phố Thư Lan, tỉnh Cát Lâm. Trong số những nạn nhân có 4 quan chức, gồm 3 người tử vong do bị nước lũ cuốn trôi khi đang tiến hành các hoạt động cứu hộ và 1 người hiện vẫn mất tích. 

Trung Quốc và nỗi lo an ninh lương thực trong mùa lũ kỷ lục
Những cánh đồng ở thành phố Thư Lan, tỉnh Cát Lâm, Đông Bắc Trung Quốc bị nước lũ nhấn chìm vào ngày 4/8/2023 - Ảnh: AP

Tại tỉnh Hắc Long Giang lân cận, con sông cung cấp nước tưới cho các cánh đồng màu mỡ của tỉnh này đã tràn bờ, nhấn chìm các cánh đồng lúa, phá hủy các nhà kính trồng rau và làm hư hỏng các nhà máy. Trên toàn tỉnh hiện có 25 con sông nước dâng đã vượt quá mức cảnh báo và có nguy cơ vỡ bờ, theo chính quyền tỉnh Hắc Long Giang. 

Chủ nhật vừa qua ngày 6/8, Bộ Thủy lợi của Trung Quốc đã nâng mức ứng phó khẩn cấp lũ lụt lên Cấp 3 đối với các tỉnh Cát Lâm và Hắc Long Giang. Đây là mức khẩn cấp thứ ba trong hệ thống ứng phó khẩn cấp bốn cấp.

Tại thành phố Cáp Nhĩ Tân - thủ phủ tỉnh Hắc Long Giang, trên 162.000 người đã phải sơ tán, trong khi hơn 90.000 ha cây trồng bị nước lũ làm hư hại. Hơn 42.500 ha hoa màu và cây trồng tại thành phố Thượng Chí, Cáp Nhĩ Tân đã bị phá hủy trong trận mưa bão tồi tệ nhất mà thành phố này phải đối mặt trong hơn 6 thập kỷ qua - theo Tân Hoa Xã. 

Trung Quốc và nỗi lo an ninh lương thực trong mùa lũ kỷ lục
Lính cứu hỏa vận hành máy thoát nước gần một ngôi làng ở thành phố Mẫu Đơn Giang, tỉnh Hắc Long Giang, phía đông bắc Trung Quốc, ngày 5/8/2023 - Ảnh: AP
Trung Quốc và nỗi lo an ninh lương thực trong mùa lũ kỷ lục
Lực lượng cứu hộ kéo một người dân ra khỏi nước lũ ở Cáp Nhĩ Tân - Ảnh: Getty Images

Vựa lúa của Trung Quốc bị đe dọa

Nhiều ngôi làng và cả một vùng rộng lớn diện tích đất nông nghiệp cũng chìm trong nước lũ ở thành phố Vũ Xương - địa phương chuyên sản xuất lúa gạo lớn khác ở Hắc Long Giang. Chính quyền nơi đây hiện vẫn đang thống kê thiệt hại.

Tình trạng ngập lụt đất nông nghiệp đã làm tăng thêm mối lo ngại về những tác động tiềm tàng đối với an ninh lương thực ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, nhất là khi các sự kiện thời tiết cực đoan liên quan đến biến đổi khí hậu đặt ra các mối đe dọa ngày càng tăng đối với nguồn cung cấp lương thực và nông nghiệp của Trung Quốc.

Trung Quốc và nỗi lo an ninh lương thực trong mùa lũ kỷ lục
Một cánh đồng ngô bị nước lũ nhấn chìm tại một ngôi làng ở thành phố Hạc Bích, tỉnh Hà Nam vào ngày 5/8/2023 -  Ảnh: Getty Images

Được biết đến là vựa lúa của Trung Quốc, 3 tỉnh cực Đông Bắc với điều kiện tự nhiên thuận lợi, màu mỡ là Hắc Long Giang, Cát Lâm và Liêu Ninh đạt sản lượng hơn 1/5 tổng sản lượng nông sản của cả nước. Các loại cây trồng chủ lực bao gồm lúa, đậu nành và bắp.

Tuần trước, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc cảnh báo rằng những trận mưa lớn do bão Khanun và bão Doksuri sẽ gây ra tác động nghiêm trọng sản xuất nông nghiệp của Trung Quốc.

Các cánh đồng lúa ở Đông Bắc Trung Quốc bị tàn phá sau khi những trận mưa lớn vào cuối tháng 5 đã làm ngập lụt tỉnh Hà Nam. Đây là một vùng trồng ngũ cốc lớn khác của Trung Quốc, sản xuất khoảng 1/3 sản lượng lúa mì của cả nước.

Chính quyền tỉnh Hà Nam cho biết đây là trận mưa tàn phá nặng nề nhất đối với ngành sản xuất lúa mì trong thập kỷ qua.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, những trận mưa lớn xảy ra ngay trước vụ thu hoạch đã khiến sản lượng lúa mì vụ Hè của Trung Quốc năm nay giảm 0,9% - mức giảm đầu tiên trong 7 năm qua.

Các đợt nắng nóng sau đó đã thiêu đốt phần lớn miền Bắc Trung Quốc và kỷ lục nhiệt độ vào tháng 6 đã gây ra hạn hán cản trở sự phát triển của các loại cây trồng ngắn ngày như ngô và đậu tương.

Trung Quốc và nỗi lo an ninh lương thực trong mùa lũ kỷ lục
Một trang trại bị ngập lụt ở thành phố Tân Hương, tỉnh Hà Nam vào ngày 5/8/2023 - Ảnh: Getty Images

Tác động đến giá cả và an ninh lương thực

Trong ngắn hạn, những tác động này đối với ngành nông nghiệp của Trung Quốc dự báo ​​sẽ gây ảnh hưởng đến giá lương thực - vốn vẫn tương đối ổn định trong những tháng gần đây, chủ yếu là do giảm phát đang gia tăng trong nền kinh tế Trung Quốc, trái ngược hẳn với cuộc chiến lạm phát đang diễn ra ở nhiều nước khác trên thế giới.

Tuần trước, Trung Quốc đã dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với lúa mạch nhập khẩu của Australia, vốn được áp dụng vào năm 2020 khi căng thẳng ngoại giao giữa hai nước lên đến đỉnh điểm.

Trung Quốc đã trải qua đợt nắng nóng và hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ vào mùa hè năm 2022, gây ra tình trạng thiếu điện trên diện rộng và làm gián đoạn chuỗi cung ứng thực phẩm và công nghiệp.

Từ đó, Trung Quốc đã tăng cường tập trung vào an ninh lương thực. Tháng 3 năm nay, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình xác định nông nghiệp là nền tảng của an ninh quốc gia.

Trong một bài xã luận trên đặc san Qiushi của Đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Tập cho biết: “Một khi nông nghiệp gặp trục trặc, bát cơm của chúng ta sẽ nằm trong tay người khác và chúng ta sẽ phải phụ thuộc vào người khác để có thức ăn. Làm sao mà chúng ta có thể đạt được hiện đại hóa trong trường hợp đó?”