Tuyên bố được Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đưa ra ngày 27/6 tại cuộc họp báo ở Geneva (Thụy Sĩ), sau khi Nhóm cố vấn khoa học về nguồn gốc của các tác nhân gây bệnh mới (SAGO) công bố báo cáo nghiên cứu mới nhất.
Theo báo cáo này, có bằng chứng cho thấy virus SARS-CoV-2 đã lây truyền từ động vật sang người, có thể trực tiếp từ loài dơi hoặc thông qua một vật chủ trung gian. Tuy nhiên, SAGO khẳng định hiện chưa thể xác định chính xác quá trình lây lan này bắt đầu từ đâu, khi nào và bằng cách nào.
Ông Tedros cho rằng việc làm rõ nguồn gốc COVID-19 không chỉ là vấn đề khoa học mà còn có ý nghĩa lớn trong việc ngăn chặn các đại dịch tương lai. “Chúng ta cần biết dịch bệnh bắt đầu như thế nào để không lặp lại sai lầm,” ông nói, đồng thời nhấn mạnh việc điều tra cần sự minh bạch và hợp tác toàn cầu.
WHO cũng khẳng định chưa loại trừ bất kỳ giả thuyết nào, kể cả khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm, điều từng gây tranh cãi lớn trong giai đoạn đầu đại dịch. Cơ quan này kêu gọi các quốc gia chia sẻ thêm dữ liệu, thông tin khoa học để có thể đưa ra kết luận chính xác hơn.
Trong khi đó, bà Marietjie Venter – người đứng đầu nhóm SAGO – cho biết nhóm nghiên cứu gặp nhiều trở ngại do thiếu thông tin, nhất là từ các nguồn dữ liệu quan trọng chưa được công bố. Bà cho biết: “Việc điều tra nguồn gốc một loại virus không thể hoàn thành nếu thiếu sự hợp tác từ mọi bên liên quan.”
Từ năm 2020, nhiều giả thuyết về nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 đã được đưa ra, trong đó nổi bật là hai khả năng: lây từ động vật hoang dã tại chợ hải sản Hoa Nam (Trung Quốc) và rò rỉ từ Viện Virus học Vũ Hán. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có bằng chứng thuyết phục nào cho phép kết luận rõ ràng.
WHO nhấn mạnh, đại dịch COVID-19 là một trong những cuộc khủng hoảng y tế nghiêm trọng nhất trong lịch sử hiện đại, gây tử vong cho khoảng 20 triệu người trên toàn thế giới, làm gián đoạn nghiêm trọng các hệ thống y tế, kinh tế và xã hội toàn cầu.
Hiện nay, virus SARS-CoV-2 vẫn đang tiếp tục tiến hóa với nhiều biến thể mới. Hậu quả kéo dài như các hội chứng hậu COVID-19 tiếp tục ảnh hưởng đến hàng triệu người dù dịch bệnh đã không còn ở mức khẩn cấp.
Tổng Giám đốc WHO kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu khoa học và cảnh báo: “Việc lãng quên đại dịch sẽ khiến chúng ta dễ bị tổn thương hơn trước những mối đe dọa trong tương lai.”


