Tiếng Việt là ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu, có khả năng biểu cảm cao và mang đậm dấu ấn của đời sống. Một từ có thể có nhiều nghĩa và khi kết hợp với một từ khác lại "biến hóa khôn lường". Đơn cử như từ "ba" vốn chỉ số lượng, nhưng nếu là "ba trợn" lại mang ý nghĩa hoàn toàn khác. Vậy "ba trợn" là gì? Hãy cùng VOH tìm hiểu trong bài viết sau!
"Ba trợn" là gì?
Trong cuốn Từ điển tiếng Việt do Giáo sư Hoàng Phê chủ biên (NXB Đà Nẵng - Trung tâm Từ Điển Học - 2003) giảng, "ba trợn" thuộc tính từ (phương ngữ và khẩu ngữ), được giải thích như sau: có nhiều biểu hiện về tư cách rất đáng chê, như thiếu đứng đắn, thiếu thật thà, ba hoa, không ai có thể tin cậy được.
Ví dụ:
- Thằng cha ba trợn.
- Ăn nói ba trợn.
Để nhấn mạnh cái tính phách lối hỗn xược, ngoài từ "ba trợn" còn có các cụm từ sau:
- Ba trợn ba trạo
- Ba trợn ba trạc
"Ba trợn" tiếng Anh là gì?
Trong tiếng Anh có một số từ đồng nghĩa với "ba trợn" như:
- Rude: khiếm nhã, bất lịch sự, vô lễ, láo xược; thô lỗ.
- Sassy: hỗn xược, xấc xược.
- Insolent: xấc láo, láo xược.
Trong tiếng địa phương, "ba trợn" nghĩa là gì?
Người Quảng Nam dùng từ "ba rơi", "ba trợn" để chỉ những ai không đáng tin cậy, đặc biệt là trong lối ăn nói và giao tiếp.
Nhà thơ Bùi Giáng (1926 - 1998) là một người con của xứ Quảng. Dù ở Sài Gòn rất lâu, ông vẫn giữ cốt cách của một người Quảng Nam. Điều này được thể hiện rõ qua các tác phẩm nổi tiếng, điển hình như đoạn thơ sau:
Em cười rộ: - Anh ba rơi số dách.
Anh tận cùng là ba trợn trơ trơ.
Em mở miệng nhe răng cười não nuột.
Anh nhìn em như nhìn thấy đất trời.
Với tài năng, chất "điên" cùng tình yêu quê hương thắm thiết, ông đã nâng tầm phương ngữ Quảng Nam lên thành ngôn từ thi ca nghệ thuật.
"Ba trợn" được sử dụng trong những trường hợp nào?
Từ "ba trợn" vốn mang hàm ý tiêu cực. Vì vậy, để sử dụng phù hợp, bạn cần lưu ý ngữ cảnh và mục đích sử dụng từ này. Cụ thể:
- Miêu tả tính cách của người thiếu đứng đắn, không đáng tin cậy.
- Chỉ trích, phê phán hành vi không lịch sự, không đúng mực.
- Khắc họa tính cách nhân vật trong văn học và sáng tác.
- Nhận xét về đối tượng nào đó trong giao tiếp.
Hy vọng qua bài biết trên, bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi: "Ba trợn là gì?". Ngôn ngữ là hồn cốt của dân tộc. Vì vậy, mỗi chúng ta cần giữ gìn và phát huy tiếng Việt, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa như hiện nay.
Đừng quên cập nhật liên tục những bài viết mới nhất, hấp dẫn nhất tại voh.com.vn - Sống đẹp.