Nhật Bản đối mặt với nguy cơ gia tăng số người già không có thân nhân

Con số này đồng nghĩa với việc gần 4,5 triệu người cao tuổi sẽ không có con cháu hoặc họ hàng thân thích, khiến họ đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống, từ việc không có ai bảo lãnh khi vào viện dưỡng lão đến không có ai tiếp nhận thi thể khi qua đời.

Hiện tại, Nhật Bản đang có hơn 36 triệu người già, tương đương 29% tổng dân số. Trong số đó, khoảng 2,9 triệu người không có thân nhân, con số này đang có xu hướng gia tăng do tỷ lệ kết hôn giảm và dân số ngày càng già hóa. Viện Nghiên cứu Dân số và An ninh Xã hội Nhật Bản dự báo đến năm 2050, tổng số người trên 65 tuổi sẽ đạt 39 triệu.

Người không có thân nhân ở Nhật gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là trong các vấn đề chăm sóc sức khỏe và xã hội. Các viện dưỡng lão và bệnh viện thường yêu cầu sự có mặt của người thân để bảo lãnh cho việc tiếp nhận và cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, đối với những người già không có con cháu, việc tìm kiếm người bảo lãnh trở nên vô cùng khó khăn. Dự báo cho thấy số người già không thân thích cần chăm sóc lâu dài theo bảo hiểm xã hội sẽ tăng từ 340.000 vào năm 2024 lên 590.000 vào năm 2050.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ luật Dân sự Nhật Bản đã mở rộng trách nhiệm chăm sóc người già cho các mối quan hệ huyết thống cấp ba, bao gồm cháu gọi là cô, chú, bác. Tuy nhiên, không phải lúc nào những người thân này cũng có thể đảm đương trách nhiệm, và người già không thân nhân ngày càng phải tìm đến các dịch vụ chăm sóc tư nhân. Chính phủ Nhật Bản đã đưa ra các quy định để kiểm soát những dịch vụ này, tránh tình trạng lạm dụng và các vấn đề tiềm ẩn.

Tình hình được dự báo sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong tương lai. Theo dự báo, số người già từ 65 tuổi trở lên không có con sẽ tăng gấp đôi, từ 4,6 triệu năm 2024 lên 10,3 triệu vào năm 2050. Đáng chú ý, trong đó, số người chưa từng kết hôn dự kiến sẽ tăng mạnh, từ 3,7 triệu lên 8,3 triệu.

Không chỉ vấn đề kết hôn, một số người già cũng gặp khó khăn trong việc dựa vào người thân do mối quan hệ căng thẳng hoặc không còn liên hệ. Viện Nghiên cứu Nhật Bản cho biết, số người cao tuổi không thể trông cậy vào sự giúp đỡ tài chính từ người thân trong trường hợp khẩn cấp sẽ tăng từ 7,9 triệu năm 2024 lên 8,9 triệu vào năm 2050.