Dầu hộp số đóng vai trò quan trọng trong việc bôi trơn, giảm ma sát và làm mát các bộ phận bên trong hộp số, giúp hệ thống truyền động hoạt động trơn tru và kéo dài tuổi thọ. Đặc biệt, đối với hộp số tự động, dầu còn tham gia vào quá trình vận hành của bộ ly hợp thủy lực.
Theo thời gian, dầu hộp số có thể bị biến chất do nhiệt độ cao và sự oxy hóa, dẫn đến giảm hiệu quả bôi trơn và làm mát. Ngoài ra, các mảnh kim loại nhỏ sinh ra từ quá trình mài mòn cũng có thể lẫn vào dầu, làm tăng ma sát và gây hư hỏng các bộ phận bên trong hộp số.

Các nhà sản xuất ô tô khuyến cáo nên thay dầu hộp số định kỳ để duy trì hiệu suất và độ bền của hộp số.
Đối với xe sử dụng hộp số tự động, thời gian thay dầu thường sau mỗi 50.000km đối với hộp số hở và khoảng 100.000km đối với hộp số kín. Tuy nhiên, tại Việt Nam, do điều kiện khí hậu và đường sá, việc thay dầu sớm hơn, khoảng từ 50.000 – 100.000km, được khuyến nghị.
Đối với xe sử dụng hộp số sàn, thời gian thay dầu hộp số thường sau mỗi 40.000 – 50.000km. Tuy nhiên, việc kiểm tra mức dầu và tình trạng dầu hộp số cần được thực hiện thường xuyên theo hướng dẫn sử dụng xe để đảm bảo hệ thống truyền động hoạt động hiệu quả và ổn định.