Đề xuất đánh thuế nhà đất theo thời gian sở hữu chưa khả thi

Trong dự thảo tờ trình gửi Chính phủ về đề nghị xây dựng Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu thuế suất lũy tiến đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, tức là áp thuế cao hơn với các giao dịch có thời gian sở hữu ngắn nhằm hạn chế đầu cơ.

Chính sách này được kỳ vọng sẽ:

• Hạn chế tình trạng mua đi bán lại trong thời gian ngắn để trục lợi.
• Kiểm soát hiện tượng bong bóng bất động sản do đầu cơ gây ra.
• Hướng tới sử dụng nhà đất hiệu quả hơn, đảm bảo công bằng trong thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cho rằng để thực hiện chính sách này, cần đồng bộ với các quy định về đăng ký đất đai, thuế và công nghệ thông tin để tránh tình trạng lách luật, trốn thuế. Khi hệ thống quản lý chưa hoàn chỉnh, việc triển khai chính sách này sẽ gặp nhiều vướng mắc.

Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản ở Việt Nam đang áp dụng thuế suất cố định 2% trên giá trị giao dịch, không phân biệt theo thời gian sở hữu.

Bộ Tư pháp đánh giá rằng:

• Hệ thống quản lý đất đai và thuế chưa đồng bộ, việc xác định thời gian nắm giữ bất động sản để tính thuế có thể gặp khó khăn.
• Khả năng thực thi chưa cao, nếu không có công cụ kiểm soát chặt chẽ, chính sách có thể tạo kẽ hở cho tình trạng chuyển nhượng lòng vòng, lách luật.
• Cần nghiên cứu thêm về mức thuế suất hợp lý, tránh gây tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản và người có nhu cầu thực.

Do đó, Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện chính sách trước khi áp dụng nhằm đảm bảo hiệu quả và tính khả thi.

Tại nhiều quốc gia, thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản được tính theo lợi nhuận thu được, với thuế suất thay đổi theo thời gian sở hữu:

• Bất động sản lướt sóng (mua và bán trong thời gian ngắn) chịu thuế suất cao.
• Bất động sản nắm giữ lâu dài có thể được hưởng thuế suất thấp hơn.

Ngoài ra, một số nước còn đánh thuế nhà đất bỏ hoang hoặc thuế nhà đất thứ hai nhằm hạn chế đầu cơ, khuyến khích sử dụng tài sản hiệu quả.

Ngoài đề xuất đánh thuế theo thời gian sở hữu, trước đó Bộ Xây dựng cũng đề xuất áp thuế với các trường hợp sở hữu nhiều bất động sản nhưng không đưa vào sử dụng. Bộ Tài chính đang nghiên cứu thêm về chính sách thuế với nhà đất thứ hai hoặc bỏ hoang để trình Chính phủ xem xét.

Trong thời gian tới, các cơ quan quản lý sẽ tiếp tục thảo luận, rà soát để đưa ra giải pháp phù hợp nhằm quản lý thị trường bất động sản minh bạch, công bằng và hiệu quả hơn.