Tin tứcViệc phân quyền thực chất đi đôi với chiến dịch làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai được xem là nền tảng cho quản trị số minh bạch, thống nhất và gần dân hơn.
VOV đưa tin, theo bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đất đai là nguồn lực chiến lược, vừa hữu hạn vừa quý giá. Quản lý tốt đất đai đồng nghĩa với quản lý tốt không gian phát triển quốc gia, đòi hỏi thể chế rõ ràng, pháp luật đồng bộ và cơ chế vận hành hiệu quả.
Luật Đất đai năm 2024 được ban hành đã thể chế hóa toàn diện chủ trương của Đảng, đồng thời giải quyết nhiều vấn đề cấp bách như: xác định giá đất theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, mở rộng quyền tiếp cận thông tin của người dân, quy định cụ thể về thu hồi, bồi thường, tái định cư và tăng trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý.
Đáng chú ý, Quốc hội cho phép Luật có hiệu lực sớm hơn 5 tháng, cùng với hệ thống văn bản hướng dẫn được ban hành đồng bộ, khắc phục tình trạng “Luật chờ Nghị định”. Đây là bước hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025, khẳng định pháp luật phải chuyển động cùng đời sống.
Từ tháng 7/2025, cả nước chính thức áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp – cải cách lớn về tổ chức bộ máy hành chính, hướng tới tinh gọn và hiệu quả.
Theo tinh thần Nghị quyết 66-NQ/TW, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024 theo hướng trao quyền thực chất cho địa phương. Trong đó có: Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định thẩm quyền của chính quyền hai cấp; Nghị định 226/2025/NĐ-CP tăng tính chủ động cho cấp dưới; Nghị quyết 66 3/2025 tháo gỡ vướng mắc trong quy hoạch, dự án; Thông tư 23/2025/TT-BNNMT phân định rõ thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai khi vận hành mô hình hai cấp.
Theo quy định mới, phần lớn thẩm quyền cấp huyện được chuyển giao xuống cấp xã, trừ các nội dung đặc thù về đất có mặt nước thuộc nhiều địa bàn được giao cho cấp tỉnh. Đồng thời, thể chế cũng phân định rõ thẩm quyền giữa UBND và Chủ tịch UBND trong các quyết định về giao đất, cho thuê, thu hồi và bồi thường.
“Phân cấp không có nghĩa là buông lỏng, mỗi Nghị định đều có cơ chế giám sát, thanh tra chặt chẽ, bảo đảm thống nhất quản lý và phòng ngừa tiêu cực”, bà Mỹ nhấn mạnh.
Nhờ đó, thời gian xử lý hồ sơ được rút ngắn, tầng nấc trung gian giảm thiểu, các quyết định đất đai đến gần dân hơn. Nguyên tắc “Cấp nào gần dân nhất, cấp đó được quyết định” lần đầu tiên được thể chế hóa đồng bộ.
Một điểm nhấn của cải cách là Chiến dịch 90 ngày làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai, do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp Bộ Công an triển khai. Chiến dịch hướng tới hệ thống dữ liệu “đúng – đủ – sạch – sống – thống nhất – dùng chung”, kết nối với dữ liệu dân cư, thuế, tài chính và xây dựng.
Theo Nghị định 226/2025/NĐ-CP, cơ sở dữ liệu đất đai sẽ trở thành nền tảng phục vụ định giá, giao dịch và thanh tra minh bạch. Các thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và giao dịch sẽ được công khai trên cổng thông tin điện tử để người dân, doanh nghiệp dễ tra cứu.
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức 10 đoàn công tác làm việc tại 34 tỉnh, thành phố, trực tiếp tháo gỡ vướng mắc khi vận hành mô hình hai cấp. Đồng thời, 34 cán bộ của Cục Quản lý đất đai được cử về cơ sở “đi cùng, làm cùng, tháo gỡ cùng” chính quyền địa phương, bảo đảm chính sách đi vào thực tiễn.
