Chờ...

Ngày 24 - 25/3: Bão địa từ có thể làm gián đoạn liên lạc vô tuyến và tạo ra cực quang

VOH - Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian - NOAA ở Colorado, Mỹ đã đưa ra cảnh báo về cơn bão địa từ (coronal mass ejection - CME) kéo dài từ chủ nhật cho đến hết thứ Hai 25/3.

Các nhà dự báo thời tiết không gian của NOAA cho biết một vụ nổ plasma từ lóa mặt trời (solar flare) có thể cản trở việc truyền sóng vô tuyến trên Trái đất. Nó cũng có thể mang lại trải nghiệm xem cực quang tuyệt vời.

Ngày 24 - 25/3: Bão địa từ có thể làm gián đoạn liên lạc vô tuyến và tạo ra cực quang 1
Mặt trời nhìn thấy từ vệ tinh vào Thứ Bảy, ngày 23/3/2024 - Ảnh NASA/AP

Theo Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian NOAA cơn bão địa từ có thể làm gián đoạn việc truyền sóng vô tuyến tần số cao, chẳng hạn như khi máy bay cố gắng liên lạc với các tháp điều khiển không lưu ở xa. 

Jonathan Lash, nhà dự báo tại NOAA cho biết hầu hết các máy bay thương mại có thể sử dụng đường truyền vệ tinh để dự phòng.

Ông nói, các nhà khai thác vệ tinh có thể gặp khó khăn trong việc theo dõi tàu vũ trụ của họ và lưới điện cũng có thể gặp một số “dòng điện cảm ứng” trong đường dây của họ, mặc dù không có gì họ không thể xử lý.

Lash nói: “Đối với công chúng, nếu bầu trời quang đãng vào ban đêm và bạn ở vĩ độ cao hơn, đây sẽ là cơ hội tuyệt vời để nhìn thấy bầu trời sáng lên”.

Cứ sau 11 năm, từ trường của mặt trời lại đảo chiều, nghĩa là cực bắc và cực nam của nó chuyển đổi vị trí. Hoạt động của mặt trời thay đổi trong chu kỳ đó và hiện tại nó gần hoạt động mạnh nhất, được gọi là cực đại mặt trời.

Lash cho biết, trong những thời điểm như vậy, những cơn bão địa từ như loại đến lần này có thể tấn công Trái đất vài lần trong năm. Trong thời kỳ mặt trời tối thiểu, giữa các cơn bão có thể kéo dài một vài năm.

Theo NOAA, đồng hồ bão địa từ được phát hành vào ngày 24-25 tháng 3 năm 2024, một CME liên quan đến ngọn lửa cấp X1.1 được quan sát vào lúc 23/0133 (giờ UTC) dự kiến ​​​​sẽ đến Trái đất vào cuối ngày 24/3 đến ngày 25/3. Các giai đoạn bão G2 (trung bình) có thể xảy ra vào ngày 24/3 và các giai đoạn bão G3 (mạnh) có thể xảy ra có thể vào ngày 25/3. 

Lóa Mặt Trời mạnh và CME từng gây mất điện và mất liên lạc trên diện rộng. Điều này gây lo ngại cho các chuyên gia bởi phải đối mặt với CME có thể ảnh hưởng đến mạng lưới điện trên mặt đất và vệ tinh trên quỹ đạo.

Vào ngày 14/12/2023, mặt trời tạo ra lóa mặt trời cùng với bão địa từ gây ra nhiễu sóng vô tuyến kéo dài hai giờ ở các khu vực của Hoa Kỳ và các khu vực có ánh nắng mặt trời khác trên thế giới. Các nhà khoa học cho biết đây là vụ nhiễu sóng lớn nhất kể từ năm 2017 có phạm vi rộng, ảnh hưởng đến cả những tần số sóng cao hơn.

CME là sự phóng ra đáng kể của từ trường và khối lượng plasma đi kèm từ vành nhật hoa của Mặt trời vào bầu khí quyển mặt trời còn gọi là sự phun trào nhật hoa.

Nếu một CME đi vào môi trường liên hành tinh, thì nó được gọi là sự phun trào nhật hoa liên hành tinh (interplanetary coronal mass ejection, ICME). ICME có khả năng tiếp cận và va chạm với từ  trường trong khí quyển của Trái Đất, nơi chúng có thể gây ra  bão từ, cực quang và trong một số trường hợp hiếm hoi là làm hỏng lưới điện.