Tin tứcĐi qua nhiều thăng trầm của cuộc đời và sự nghiệp, tài sản của ông không có gì ngoài những “bằng chứng thép” để giữ vững công bằng và công lý cho xã hội.
“Cú sốc” rẽ hướng đột ngột của một bác sĩ trẻ
Năm 1990, bác sĩ Mai Quang Trường là bác sĩ công tác tại khoa săn sóc đặc biệt của bệnh viện Nguyễn Tri Phương. Với chuyên môn vững, ông mau chóng ổn định vị trí của một bác sĩ điều trị, sau đó mở phòng mạch riêng.
Năm 2002, trong một lần nhận hỗ trợ pháp y cho người thầy của mình (một bác sĩ pháp y nổi tiếng của Sài Gòn bấy giờ), do tổ pháp y thiếu nhân sự, bác sĩ Trường đã quyết định rẽ hướng sang lĩnh vực này, đây là một quyết định đầy cam go.
Thời gian đầu chuyển sang làm bác sĩ pháp y, bác sĩ Trường thừa nhận mình đã rơi vào một “nốt trầm”, đó là khi bạn bè, gia đình, đồng nghiệp đều ngỡ ngàng, bà xã thì luôn bất an, sợ sức khỏe ông bị ảnh hưởng trong môi trường này. Thậm chí, sự buồn bã của người thân nhiều lần khiến ông thấy ngậm ngùi, chùn bước.
Qua thời gian, ông nhận ra sự khó khăn của mình có thể đổi lại sự thanh thản cho nhiều gia đình khác, khi công tác pháp y đã giúp sáng tỏ nhiều góc khuất của những vụ việc tiêu cực trong xã hội. “Nốt trầm” dần biến mất, thay vào đó là những ngày tháng sống hết mình vì công việc.
Ngại trải lòng khi làm công việc có tính “nhạy cảm”
Từ 2002 đến nay, bác sĩ Mai Quang Trường lặng lẽ gắn bó với công việc pháp y, hầu như không xuất hiện trên truyền thông vì cho rằng đây là một công việc khó trải lòng, nhạy cảm và nhiều va chạm, ông chỉ muốn dùng tâm sức của mình để cống hiến cho xã hội. Phóng viên VOH bày tỏ mong muốn chuyển tải câu chuyện ý nghĩa về ngành pháp y, sau nhiều lần từ chối, ông mới nhận lời.
Hơn 20 năm tận tuỵ với nghề, bác sĩ Trường đã góp phần lớn vào việc làm sáng tỏ những vụ án khác nhau, cả trọng án, hỗ trợ lực lượng công an phá án, giúp toà án hình sự đưa ra những bản án xác đáng, đúng người đúng tội, những kẻ thủ ác không thể thoát khỏi "lưới trời".
Theo ông, công việc "mổ tử thi" không phải ai cũng có thể bám trụ, vì vậy mà nhân sự ngành này luôn gặp khó khăn. Thực tế, những tử thi không thể nói năng hay phản ứng, nhưng những người thân của họ thì có bao giờ “yên ổn”. Đây là công việc "không được phép sai lầm", một sai lầm nhỏ có thể dẫn đến vô số bi kịch cho người còn sống.
Án tăng nặng, án giảm nhẹ, án oan, ai là kẻ thủ ác, vì sao gây ra cái chết...tất cả phụ thuộc vào những "bằng chứng thép" này!
Gian nan trong hành trình tìm "bằng chứng thép"
Về những vụ ám ảnh nhất, bác sĩ Trường cho biết đó là những “cái chết tươi”, những cái chết của trẻ em, án mạng, những vụ thi thể không nguyên vẹn. Trong đó, khó nhất là xác định thật rõ nguyên nhân gây tử vong.
Bác sĩ Trường kể lại: “Một lần nọ, tại huyện Củ Chi xảy ra vụ hỗn chiến, một thanh niên tử vong, người thanh niên này sau đó được chôn cất ở quê nhà tỉnh Bến Tre, nhưng một thời gian sau, người mẹ linh tính nên đã lên hỏi thăm hàng xóm, được hàng xóm kể lại là anh bị đánh chết.
Tức tốc, người mẹ yêu cầu công an điều tra, bắt giữ hung thủ. Sau cuộc họp, phía công an yêu cầu pháp y khai quật tử thi để khám nghiệm.
Lúc bấy giờ, sau khi khám nghiệm, tôi cho biết người này bị đánh vào trán, vỡ xoang, tuy nhiên nguyên nhân tử vong là do té đập đầu gây chấn thương sọ não, cú đánh trước đó không phải tác nhân gây tử vong.
Việc phân tích rõ ràng như vậy có thể không làm hài lòng thân nhân người đã khuất, thậm chí cả phía công an. Nhưng đó là tất cả những gì tôi phải nói!”
Với bác sĩ Trường, theo trưng cầu của phía công an mà phải đi khai quật mồ mả là chuyện hết sức bình thường. Người mất chôn vài tháng đào lên khám nghiệm cũng là thường, kể cả những vụ tai nạn thảm khốc mà đòi hỏi pháp y phải có mặt ở hiện trường. Quan trọng nhất là tìm cho ra những dấu vết nhỏ nhất, để không ai phải oan ức!
Ông trải lòng, việc mổ tử thi đã căng não, ra toà đối chứng với các luật sư và thân nhân hai bên còn căng hơn. Bên bị hại luôn muốn người thân "thương tích thật nặng" để truy tố bên kia, bắt bên kia bồi thường thật nhiều. Ngược lại, bên kia lại tìm mọi cách bào chữa cho người thân, cậy nhờ pháp lý rất nhiều.
Do đó, nếu bác sĩ pháp y không công tâm thì khó tránh chuyện "nhúng chàm". Theo nghề này, chúng tôi phải đối diện với toà án lương tâm trong từng khoảnh khắc!
Nỗi xúc động của người bác sĩ khi Trung tâm pháp y được khang trang như hiện nay
Đưa chúng tôi đi tham quan Trung tâm pháp y TPHCM, bác sĩ Trường rất xúc động. Ông mở từng phòng, giới thiệu đủ loại thiết bị hiện đại, từ máy phân tích ADN tối tân, phòng hóa chất, phòng lưu tử thi cho đến phòng hóa pháp...
Ông hồi tưởng lại những năm tháng trước đây, khi đó pháp y chỉ là “tổ công tác”, không có gì ngoài thủ công và những thiết bị thô sơ. Ông vô cùng biết ơn sự quan tâm của UBND và các cấp chính quyền dành cho ngành tư pháp.
Với sự đầu tư khang trang như hiện nay, các bác sĩ pháp y đỡ vất vả hơn nhiều, việc khám nghiệm, phân tích các mẫu vật cũng nhanh chóng và chính xác, nhất là với những vụ hình sự có liên quan đến xâm hại tình dục, những cái chết có dấu hiệu của tội ác.
Những vụ trọng án sẽ có hướng ra trong thời gian sớm nhất, góp phần vào việc răn đe những đối tượng phạm pháp, giữ trật tự, anh ninh cho xã hội và cộng đồng.
Thấm thoát hơn 20 năm "gắn bó" với tử thi, bác sĩ Trường cho rằng mình vẫn “được” nhiều hơn “mất”. Điều ông lo duy nhất chỉ là vấn đề sức khỏe và thời gian, tuổi tác.
Ông mong muốn những bác sĩ trẻ sẽ luôn cháy với ngọn lửa nghề, vì tuy vất vả, thử thách, nhưng đổi lại là sự an yên cho rất nhiều con người ngoài kia. Hãy vững tin với hành trình đi tìm “bằng chứng thép” và gìn giữ công lý. Không cần hoa, không cần quà, chẳng cần được vinh danh, cứ sống và cống hiến để cuộc đời mình thật sự có ý nghĩa!
