Tin tứcThống kê từ Cục Hàng hải và Đường thuỷ nội địa Việt Nam cho thấy, thời gian qua, số lượng tàu biển mang cờ quốc tịch nước ngoài nhưng thuộc sở hữu của các chủ tàu Việt Nam đang ngày càng gia tăng.
Đây là một xu hướng đáng chú ý trong ngành vận tải biển, phản ánh sự thay đổi chiến lược của doanh nghiệp Việt trước những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế và các quy định nội địa. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến cơ cấu đội tàu quốc gia mà còn đặt ra nhiều câu hỏi về chính sách quản lý.
Năm 2021, con số này chiếm 17% tổng số tàu mang cờ Việt Nam, nhưng đến năm 2023, tỷ lệ đã nhảy vọt lên 22%. Về trọng tải, nếu năm 2021, đội tàu treo cờ ngoại chiếm 31% tổng trọng tải quốc gia, thì đến năm 2023, con số này tăng lên 45%. Phần lớn đây là các tàu trọng tải lớn, chủ yếu phục vụ các tuyến vận tải quốc tế.
Ông Hoàng Hồng Giang, Phó cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ nội địa Việt Nam, lý giải hiện tượng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Quy định hiện hành không cho phép tàu nước ngoài trên 15 tuổi đăng ký mang cờ Việt Nam, buộc doanh nghiệp phải tìm giải pháp thay thế.
Bên cạnh đó, việc treo cờ thuận tiện (cờ nước ngoài) giúp chủ tàu tránh thủ tục nhập khẩu phức tạp, đồng thời giảm thuế phí, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Ngoài ra, áp lực từ các chủ hàng nước ngoài cũng góp phần thúc đẩy xu hướng này. Nhiều đối tác quốc tế yêu cầu sử dụng tàu treo cờ thuận tiện để đơn giản hóa quá trình khai thác các tuyến vận tải xuyên biên giới.
Lãnh đạo Cục Hàng hải nhận định, cơ chế quản lý đội tàu mang cờ Việt Nam còn thiếu linh hoạt, thậm chí khắt khe hơn so với nhiều quốc gia khác, khiến doanh nghiệp “quay lưng” với cờ quốc gia.
Tính đến tháng 12/2024, tổng số tàu đăng ký trong Sổ đăng ký tàu biển quốc gia Việt Nam đạt 1.490 chiếc, trong đó 1.430 là tàu biển. Đội tàu vận tải gồm 956 tàu, với tổng trọng tải khoảng 10,5 triệu tấn và dung tích 6,2 triệu GT.
Tuổi trung bình của đội tàu vận tải là 17,4 năm, thấp hơn 5,2 năm so với mức trung bình thế giới, cho thấy đội tàu Việt Nam vẫn tương đối trẻ và tiềm năng, dù đang đối mặt với thách thức về sức cạnh tranh.
