Cuộc sống trên quỹ đạo qua lời kể của nữ phi hành gia Marsha Ivins có cả những hy sinh, gian khổ và cả niềm đam mê mãnh liệt của họ trong hành trình khám phá vũ trụ.
Bà cũng là nữ phi hành gia Mỹ đầu tiên thực hiện 5 chuyến bay vào vũ trụ.
Theo Ivins miêu tả, khoảnh khắc con tàu vũ trụ rời bệ phóng thực sự là một trải nghiệm đặc biệt. "Tăng tốc từ bệ phóng lên quỹ đạo trong 8,5 phút với vận tốc 17.500 dặm/giờ - đó là một hành trình hết sức kỳ diệu" - bà kể.
"Khi ở trên quỹ đạo, không có trọng lực nên chất lỏng trong cơ thể sẽ di chuyển về phía đầu bạn. Bụng của bạn xẹp xuống và bạn sẽ có được một khuôn mặt căng mọng tuyệt vời. Bạn có cảm giác cơ thể mình dài ra" - Ivins miêu tả.
Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với những cơn đau đầu dữ dội và cảm giác buồn nôn do cơ thể mất đi một lượng lớn chất lỏng. Phải mất vài ngày để cơ thể thích nghi với môi trường vi trọng lực.
Từ không gian, nhìn về Trái Đất như đang ngắm một viên ngọc xanh biếc lộng lẫy, "ngoạn mục" và "siêu thực". Tuy nhiên, hành trình đến với khung cảnh ngoạn mục ấy không hề dễ dàng. Hai giờ đầu tiên sau khi lên tàu con thoi, các phi hành gia thường chìm vào giấc ngủ do ảnh hưởng của quá trình kiểm tra trước khi phóng.
Mọi người bị siết chặt vào ghế ngồi và thiếp đi trong sự gò bó ấy, nhưng "không có gì phải lo lắng", Ivins chia sẻ - bởi đây là điều mà mọi phi hành gia đều phải đón nhận.
Thức ăn trên không gian cũng là một trải nghiệm thú vị. Do ảnh hưởng của vi trọng lực, vị giác của con người có thể thay đổi, khiến những món ăn quen thuộc trở nên khác lạ.
Ivins chia sẻ rằng bản thân từng mang theo một thanh sô cô la từ Trái Đất ra ngoài không gian, nhưng khi ăn nó bà lại cảm thấy nó có vị "như sáp".
Trên thực tế, các phi hành gia không thể nấu ăn trên trạm vũ trụ ISS hoặc tàu con thoi. Vì thế, họ được trang bị thức ăn đóng gói chân không, thức ăn sấy khô tự nhiên hoặc thức ăn ổn định nhiệt. Họ chỉ cần thêm nước vào thức ăn và hâm nóng trong lò viba.
Trạm vũ trụ cũng không trang bị tủ lạnh như nhiều người thường nghĩ. Vì vậy nên thức ăn tươi sẽ nhanh chóng hư hỏng và cách giải quyết vấn đề là các phi hành gia phải phải ăn hết bất cứ thứ gì tươi như trái cây, rau quả... trong những ngày đầu của nhiệm vụ.
Trải nghiệm kỳ lạ nhất khi ở trong không gian là ngủ. Thay vì nằm trên giường giống như ở Trái Đất, các phi hành gia phải buộc túi ngủ của họ vào tường, sàn nhà hoặc trần nhà. Việc giữ cố định cơ thể và tay chân trong môi trường vi trọng lực đòi hỏi sự thích nghi đặc biệt.
Công việc trên trạm vũ trụ ISS hoặc trên tàu con thoi vô cùng bận rộn, bao gồm kiểm tra và bảo trì máy móc hàng ngày, thực hiện thí nghiệm, vận hành robot và tham gia các hoạt động bên ngoài tàu vũ trụ.
Ivins chia sẻ rằng đây là công việc "vất vả", "có thể gây căng thẳng và đáng sợ theo cách riêng của nó", nhưng cũng mang lại cho bà cảm giác "thư giãn" bởi vì khi ở trên không gian, con người được giải thoát khỏi những lo toan thường nhật trên Trái Đất.
Khi trở về lại Trái Đất, cơ thể phi hành gia phải trải qua quá trình thích nghi ngược với môi trường trọng lực.
Tai trong, vốn đã quen với vi trọng lực, trở nên nhạy cảm hơn khiến họ gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng. Các cơ yếu đi sau khoảng thời gian dài không hoạt động. Ivins chia sẻ rằng phải mất vài ngày, thậm chí vài tuần để bà có thể đi lại bình thường trên mặt đất.
Bất chấp những thử thách và khó khăn, các nhà phi hành gia vẫn luôn đầy sự đam mê. Với Marsha Ivins, trải nghiệm phi hành gia không chỉ là những khám phá khoa học, mà còn là hành trình phi thường về bản thân, giúp và khám phá những giới hạn của cơ thể và tinh thần con người.
